AMSTERDAM - Het is kommer en kwel in de zorg. Wachtlijsten, personeelstekorten, weinig aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en een hoog ziekteverzuim. "Dat privatisering in zo'n markt een kostenbesparing oplevert, is een illusie. Het wordt door de schaarste juist duurder. En ik vrees dat de patiënt de rekening betaalt.”
|
ROB SCHEERDER
|
"Of het nou &florin;200 of &florin;300 kost, als je kiespijn hebt, wil je daar zo snel mogelijk vanaf. Wanneer het om de gezondheid gaat, zijn mensen bereid zonodig een te hoge prijs te betalen.”
Ondertussen is er in Den Haag volop onderhandeld over de miljardenclaims die zowel de zorg als het onderwijs uit het slop moeten halen. Dat ging tot gisteravond laat door, en de spanning steeg ten top. En dan is er ook nog de veiligheid op straat. "Weet je wat het is”, zegt Scheerder met een glimlach, "iedereen ruikt geld.”
Als voorzitter van het CTG is hij verantwoordelijk voor de jaarlijkse verdeling van de zorggelden, budget: ruim &florin;80 miljard. Op basis van wettelijk vastgestelde normen zoals het aantal dagbehandelingen en bedden, krijgen onder meer de ziekenhuizen hun budget toegekend. En zo verdeelt en heerst het CTG al jaren.
"Weet je hoe ze ons noemen?”, vraagt Scheerder. Hij rommelt in zijn jasje en haalt er een rode zakagenda uit. Hij leest het lijstje dat hij daarin bijhoudt voor: "Politbureau, zorgpolitie, Stasi... Het lot van de weinig geliefde penningmeester van de zorg.”
Het CTG werkt in opdracht van de overheid. Een overheid die zich na jaren bemoeienis gaat terugtrekken uit de zorg. Minister Borst (Volksgezondheid) wil dat de zorg niet langer door de overheid aangestuurd wordt maar door de markt. Ofwel: van aanbod- naar vraaggestuurd.
Zo werden de ziekenhuizen jarenlang gebudgetteerd op van tevoren gemaakte afspraken over onder meer het aantal heupoperaties per jaar. Ging het ziekenhuis over die limiet heen, dan werd dat het jaar daarop op het budget in mindering gebracht. "Dus deed je je best, dan kreeg je minder geld.” En zo kon het gebeuren dat chirurgen wel wilden maar niet meer konden opereren want het budget was op. Wachtlijst of geen wachtlijst.
Om te komen tot een efficiënt stelsel, worden de ziekenhuizen nu 'nagecalculeerd'. Als blijkt dat ze meer zorg hebben geleverd, dan krijgen ze daar ook extra geld voor. "De politiek klaagt over papieren bergen maar vraagt ons intussen om alles na te rekenen omdat ze de ziekenhuizen niet geloven”, zegt Scheerder. In de toekomst zou die controle ook onder de verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraars vallen en het CTG daarmee overbodig maken. "Dan kan ik met de benen op tafel.”
Borst wil de zorg door de zorgverzekeraars laten regisseren. Zij moeten gaan onderhandelen met de huisartsen en ziekenhuizen om zorg in te kopen. Dat zou de efficiëntie en kwaliteit ten goede komen. Want als het ene ziekenhuis niet aan de eisen voldoet, ga je met de concurrent in zee.
"Dat veronderstelt dat je een keuze hebt”, zegt Scheerder. "Dat er dus sprake is van overcapaciteit. Als je dat niet hebt, is er geen markt.” En daar is hij niet echt rouwig om. "Als ambtenaren een markt gaan organiseren, wordt het heel moeilijk omdat ze allerlei doelstellingen willen formuleren.”
"Kijk naar de NS. Is er een crisis, dan gaan onmiddellijk 150 parlementsleden op de stoel van de directie zitten. De markt is tamelijk eenvoudig: als een ziekenhuis failliet gaat, eigen schuld, dikke bult. Maar dat kunnen we ons in dit land niet permitteren. Dus dan gaan we financiële steun verlenen met als gevolg dat er dus geen markt is. Einde verhaal. Toch?”