door Joost de Haas NEW YORK - Verdwenen documenten, financiële malversaties en politieke intriges. De ondergang van energiegigant Enron - het grootste faillissement uit de Amerikaanse geschiedenis - dreigt te ontaarden in een schandaal voor president George Bush.

Het Witte Huis is deze week snel in actie gekomen om de schade van de connecties tussen Bush en de vermeende, corrupte top van Enron zoveel mogelijk te beperken. De Republikeinen vrezen dat de Democraten hun kans schoon zien om wraak te nemen voor de jarenlange onderzoeken naar Bill Clinton, waardoor Enron het 'Whitewater' van Bush zou kunnen worden.

Het ministerie van Justitie heeft een diepgaand onderzoek gelanceerd naar mogelijke fraude, en de president belooft dat de onderste steen boven zal komen. Bush, die Enron en de top van het bedrijf tot zijn grootste donateurs rekende, heeft zijn bezorgdheid geuit over de verliezen van aandeelhouders en werknemers.

Het Witte Huis waarschuwt de Democraten voor het openen van een heksenjacht nu zij zich openlijk afvragen of het Witte Huis op de hoogte was van frauduleuze praktijken die zouden hebben geleid tot het bankroet van vele duizenden Amerikanen.

Het bedrijf wordt ervan beschuldigd de aandelenkoers kunstmatig hoog te hebben gehouden en cruciale informatie te hebben verzwegen. Voor de val verkochten topbestuurders hun aandelenpakketten voor meer dan 1 miljard dollar, terwijl het lagere personeel werd verboden hun belangen te verzilveren. Deze week werd ook bekend dat tal van bewijsstukken zijn vernietigd. President Bush ontkent met zijn goede vriend en supporter Ken Lay, de in opspraak geraakte topman van Enron, contact te hebben gehad over de financiële problemen van het Texaanse concern, dat jarenlang gold als de grootste makelaar van aardgas ter wereld. Het Witte Huis gaf wel toe dat Lay aan de vooravond van het bankroet twee kabinetsleden heeft gewaarschuwd. Ministers Paul O'Neill (Financiën) en Don Evans (Handel) besloten echter niets te doen.

"Het Witte Huis wist dus dat Enron ten onder ging en heeft niets ondernomen ter bescherming van aandeelhouders en werknemers die uiteindelijk hun belegde spaarcenten zijn kwijtgeraakt", zo concludeert Democraat Henry Waxman, die één van de acht onderzoeken in het Congres leidt. Zijn partijgenoot Robert Wexler beschuldigt de regering-Bush van een "te innige relatie" met de Enron-top, die de president al steunde toen hij nog gouverneur was van Texas.

Wexler: "Zij hebben het energiebeleid van de regering gekaapt en zaten met de vice-president om de tafel terwijl in Houston de boeken werden vervalst." Wexler doelt op zes besprekingen die de energie-taskforce onder leiding van vice-president Dick Cheney voerde met Enron-bestuurders onder wie topman Lay. Daarbij zouden veel adviezen van het concern zijn overgenomen. Zo wil de regering-Bush meer olie en gas aanboren en milieubeschermende maatregelen overboord gooien. Volgens critici heeft Enron met de campagnecontributies aan Bush invloed 'gekocht' in het Witte Huis, terwijl de milieubeweging niet welkom was.

De raadsman van Cheney onthulde de ware omvang van de contacten met Enron pas onlangs in een brief aan Democraat Waxman. De laatste wijst ook op de presidentieel adviseur Karl Rove, die het energiebeleid met Enron-baas Lay zou hebben besproken terwijl hij een aandelenbelang in het bedrijf had ter waarde van 100.000 dollar.

Enron steunde zowel Democraten als Republikeinen, maar heeft voornamelijk goede banden opgebouwd met president Bush. Enron-baas Lay was één van de 214 zogeheten 'Pioniers', een elite-club van fondsenwervers die de campagnekas van Bush met honderdduizenden dollars spekte. Tot de lobbyisten die het concern in de arm nam, behoorde Marc Racicot, de komende Republikeinse partijvoorzitter. Diverse kopstukken uit de regering-Bush zijn gelieerd geweest aan Enron.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 12 januari 2002