ERFURT - Het was een meer dan veelzeggende stilte die Jochem Uytdehaage gisteravond liet vallen toen hem gevraagd werd welke tegenstander hij voor de resterende twee afstanden van de Europese kampioenschappen in Erfurt nog vreesde. De lijstaanvoerder na twee afstanden tuurde op het voorlopige klassement dat hij in handen had, herhaalde de vraag binnensmonds en verzonk secondenlang in gedachten. "Wat een moeilijke vraag, zeg."

Jochem Uytdehaage (l).

Enkele minuten daarvoor had Gerard Kemkers aanzienlijk minder bedenktijd nodig toen hém werd gevraagd of Uytdehaage de titel eigenlijk nog kon ontgaan. Een stortvloed aan woorden, 'mitsen of maren' kwam er evenmin aan te pas. Het antwoord liet aan duidelijkheid niets te wensen over: "Nee."

Diep in zijn hart wist Uytdehaage dat zijn eerste Europese titel - calamiteiten buiten beschouwing gelaten - hem morgen niet meer kan ontgaan. Maar tegelijkertijd weigerde hij zich te laten meeslepen op de golven van de euforie in de Gunda-Niemann-Stirnemann-Halle. "Ik weet dat ik geconcentreerd moet blijven om vier goede afstanden te rijden. Als ik morgen aan de start verschijn met de gedachte dat ik wel eventjes die gouden medaille op ga halen, is dat niet zo verstandig. Zoiets is voor mij dodelijk."

Na Uytdehaage's vierde plaats op de 500 meter en de tweede stek op de vijf kilometer kon Kemkers het zich zelfs al veroorloven exact een week vooruit te blikken, wanneer op de eerste dag van de Wereldbeker in Heerenveen de skate-off voor het vierde olympische startbewijs op de 1500 meter op het programma staat. Die strijd tussen Uytdehaage, Martin Hersman en Erben Wennemars vormde het belangrijkste gespreksthema bij een onderhoud tussen trainer en pupil aangaande de tactiek voor de 1500 meter van de Europese titelstrijd.

"Dit hele toernooi staat in het teken van Salt Lake City. In de wedstrijdvoorbereiding hebben we bijvoorbeeld geen moment rekening gehouden met het feit dat dit een allroundtoernooi is, we hebben iedere afstand op zich bekeken, als een try-out voor de Spelen. En dat pakt uitstekend uit. De eerste tegenstander die over vier afstanden een gevaar zou kunnen betekenen is Roberto Sighel. En die staat op de vijfde plaats."

Als aanvoerder van de Adelskalenderen, de eeuwige wereldranglijst, was Uytdehaage het naar eigen zeggen aan zijn stand verplicht in Erfurt een gooi te doen naar de Europese titel. "Het allrounden gaat me immers niet slecht af, dat heb ik tijdens het olympisch kwalificatietoernooi geloof ik wel laten zien." Uitgerekend tijdens dat zenuwslopende toernooi in Heerenveen legde de Utrechter de basis voor het voorspoedige begin van de driedaagse, zo verduidelijkte hij. "Ik heb ze ook gehoord, de verhalen dat we elkaar in Nederland vooral mentaal kapotmaken door zulke wedstrijden te rijden. Maar het is heel simpel: je moet gewoon kunnen presteren op het moment dat dat van je verlangd wordt. Het hangt af van de klasse van de schaatser hoe je met die druk om gaat. Dit was een goede testcase geweest voor deze EK en de Olympische Spelen. Als winnaar kom je geestelijk alleen maar sterker uit zo'n wedstrijd."

Uytdehaage spiegelt zich, zeker waar het gaat om de grote vierkamp, graag aan Rintje Ritsma, de regerend wereldkampioen die het toernooi niet vond passen in de voorbereiding op zijn olympische 1500 meter. "Ik kijk niet tegen hem op, ik kijk tegen hem aan. Van jongs af aan heb ik zeer veel respect voor Ritsma. Zo goed als hij op álle afstanden mee kan komen, daar neem ik mijn pet diep voor af. Hij is veel meer een allrounder dan bijvoorbeeld Ids Postma, die de eerste drie afstanden altijd goed is, maar op de afsluitende tien kilometer steevast moet toegeven. Ritsma zal zich bijvoorbeeld ook nooit voortijdig gewonnen geven, hij knokt tot hij erbij neervalt. In meerdere opzichten is hij een voorbeeld voor deze generatie geweest en dat is niet alleen op sportief gebied. Ik ben me er bijvoorbeeld terdege van bewust dat ik het voor een niet onaanzienlijk deel aan hem te danken heb dat ik mijn sport op deze manier kan bedrijven. Als ik hem ooit nog eens op een allroundtoernooi in een rechtstreeks duel versla, heeft hij dat aan zichzelf te wijten. Door de komst van de commerciële teams heeft mijn generatie de gelegenheid gekregen in de betrekkelijke luwte van de kernploeg door te groeien tot het niveau waar we nu zijn aanbeland. Al zal het bijzonder moeilijk worden ooit in de buurt te komen van wat hij gepresteerd heeft."

Het rustige werkklimaat dat Kemkers in het laatste jaar onder de vlag van de KNSB heeft gecreëerd, noemde Uytdehaage een andere pijler onder zijn (voorlopige) succesnummer. "Commotie, roddels, rellen; ik laat dat liefst allemaal aan me voorbij gaan. Wanneer je in rust wilt presteren en dat lukt niet, moet je je eens flink achter je oren krabben en je afvragen bij welke ploeg je eigenlijk zit. Ik wil gewoon dat de mensen over me praten als een schaatser. Dat is ook een van de redenen waarom we, met z'n allen, voor komend seizoen hebben gekozen voor TVM. Dat is een ploeg met een heel gezonde uitstraling waar het draait om de sport en niet om de randverschijnselen."

Daar, onder dezelfde sponsor als zijn grote voorbeeld, gaat het maar om één ding: "De beste van de wereld worden." Maar: "Ik wil er ook heel veel vreugde aan beleven. Zeker in deze fase van mijn carrière mag geld nooit de drijfveer zijn. Mijn rijkdom is het plezier, niet de centen. Dat levert uiteindelijk per saldo het meeste op."

Vrouwen, 500m: 1. Friesinger (Dui) 39,67, 2. Pechstein (Dui) 40,16, 3. De Jong (Ned) 40,17, 4. Barisjeva (Rus) 40,22, 5. Groenewold (Ned) 40,69, 6. De Loor (Ned) 40,92, 7. Dörfler-Antal (Oos) 41,10, 8. Trapeznikova (Rus) 41,15, 9. Vis (Ned) 41,16, 10. Anschütz (Dui) 41,17, 11. Egyed (Hon) 41,47, 12. Mayr (Ita) 41,48, 13. Kalex (Dui) 41,62, 14. Bjelkevik (Noo) 41,74, 15. Tonsberg (Noo) 41,79, 16. Sjepelnikova (WRu) 41,90, 17. Jaksjina (Rus) 42,08, 18. Luse (Let) 42,17, 19. Wojcicka (Pol) 42,18, 20. Sjatsjkova (Rus) 42,36, 21. Jakab (Roe) 42,51, 22. Laine (Fin) 42,67, 23. Oltean (Roe) 42,81, 24. Clapa (Pol) 43,16, 25. Ionescu (Roe) 43,83.

Mannen, 500m: 1. Andersen (Noo) 36,63, 2. Breuer (Dui) 36,73, 3. Vreugdenhil (Bel) 37,15, 4. Uytdehaage (Ned) 37,29, 5. Sjepel (Rus) 37,33, 6. Risto Rosendahl (Fin) 37,34, 7. Balo (Hon) 37,36, 8. Vesa Rosendahl (Fin) 37,42, 9. Kibalko (Rus) 37,49, 10. Fomin (Oek) 37,67, 11. Sighel (Ita) 37,73, 12. Friesinger (Dui) 37,79, 13. Beulenkamp (Ned) 37,85, 14. Leger (Dui) 38,19, 15. Sajoetin (Rus) 38,31, 16. Ervik (Noo) 38,38, 17. Kuentz (Fra) 38,47, 18. Verheijen 38,48, 19. Fabris (Ita) 38,65, 20. Zygmunt (Pol) 38,66, 21. Falk (Zwe) 38,67, 22. Björge (Noo), Röjler (Zwe) 38,82, 24. Zoller (Oos) 38,88, 25. Veldkamp (Bel) 38,96, 26. Ten Kortenaar (Oos) 39,08, 27. Rogovzev (WRu) 39,10, 28. Elsinga (Ned) 39,35, 29. Dittrich (Dui) 39,36, 30. Bacila (Roe) 39,56, 31. Vtipil (Tsj) 40,21, 32. Feigenwinter (Zwi) 40,68, 33. Detisjev (Rus) 51,41 (val).

Mannen, 5000m: 1. Verheijen (Ned) 6.37,54 (baanrecord), 2. Uytdehaage (Ned) 6.37,63, 3. Veldkamp (Bel) 6.40,12, 4. Dittrich (Dui) 6.41,14, 5. Ervik (Noo) 6.14,18, 6. Zygmunt (Pol) 6.42,26, 7. Björge (Noo) 6.42,96, 8. Sighel (Ita) 6.43,28, 9. Röjler (Zwe) 6.43,32, 10. Beulenkamp (Ned) 6.43,86, 11. Kibalko (Rus) 6.45,32, 12. Vreugdenhil (Bel) 6.45,32, 13. Sjepel (Rus) 6.46,46, 14. Fabris (Ita) 6.47,82, 15. Elsinga (Ned) 6.48,06, 16. Feigenwinter (Zwi) 6.48,16, 17. Friesinger (Dui) 6.48,18, 18. Detisjev (Rus) 6.48,52, 19. Leger (Dui) 6.49,33, 20. Ten Kortenaar (Oos) 6.51,28, 21. Falk (Zwe) 6.53,38, 22. Breuer (Dui) 6.53,79, 23. Andersen (Noo) 6.55,72, 24. Balo (Hon) 7.01,44, 25. Kuentz (Fra) 7.03,16, 26. Vesa Rosendahl (Fin) 7.03,52, 27. Vtipil (Tsj) 7.06,83, 28. Rogovzev (WRu) 7.10,87, 29. Bacila (Roe) 7.11,21, 30. Zoller (Oos) 7.18,63, 31. Fomin (Oek) 7.19,72, 32. Risto Rosendahl (Fin) 7.24,62. Diskwalificatie: Sajoetin (Rus).

Stand aan kop klassement: 1. Uytdehaage 77,053 punten, 2. Vreugdenhil 77,682, 3. Kibalko 77,947, 4. Sjepel 77,976, 5. Sighel 78,058, 6. Breuer 78,109, 8. Verheijen 78,234.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 5 januari 2002