BUSSUM - Een waarschuwing van allerlei zeer uiteenlopende organisaties voor een escalatie van geweld na de terreuraanslagen in de VS, is bij regeringspartij VVD zeer slecht gevallen. Ook premier Kok liet zich er kritisch over uit, terwijl D66 er eveneens niet gelukkig mee is.

In een advertentie die zaterdag in veel dagbladen verscheen waarschuwen organisaties als Novib, Nationale Postcodeloterij, Stichting Kinderpostzegels Nederland, Natuur en Milieu, en nog zo'n vijftig andere clubs voor een dreigende 'geweldsspiraal' en voor polarisatie tussen groepen mensen.

"Het stigmatiseren van mensen en groeperingen en het toenemen van geweld bedreigen samenwerking en een vrije en opbouwende dialoog tussen burgers en gemeenschappen", stelt het epistel, dat mede is ondertekend door het Prins Claus Fonds, het Interkerkelijk Vredesberaad, Milieudefensie en alle vijf organisaties die van de overheid geld krijgen voor ontwikkelingssamenwerking zoals Novib en Foster Parents Plan.

Vrijdag al maakte premier Kok duidelijk dat hij niet van het stuk was gediend. "Ik maak een kanttekening bij de woorden 'dreigende geweldsspiraal'. Alsof er iets staat te beginnen. Er is daar vorige week wel wat gebeurd. Er zijn daar 6.333 mensen dood en vermist."

"Het zou echt niet toelaatbaar zijn als we na een week van uitgesproken solidariteit en rouw, nu zouden zeggen: ja, het was wel erg, maar er hoeft geen antwoord op te komen. Natuurlijk moet daar een antwoord op komen en natuurlijk hoort Nederland dan ook aan de zijde te staan van diegenen die dat antwoord formuleren", zei de premier na afloop van de speciale Eurotop in Brussel.

Op de VVD-partijraad zaterdag in Bussum werd het stuk met de grond gelijk gemaakt. "De Mient-Jan Fabers zijn weer onder ons", sneerde VVD-coryfee Henk Vonhoff. "In het stuk staat in de eerste alinea over de tragedie: 'Woorden schieten tekort'. Als het daar was opgehouden was er geen probleem geweest. Maar helaas gaat het verder."

Volgens Vonhoff wordt in het stuk een grote denkfout gemaakt: "Dreigt er een geweldsspiraal? Nee, het geweld is al aanwezig. Dit dreigt een gevaarlijke discussie te worden waarbij uiteindelijk de VS en Israël verantwoordelijk zullen worden gehouden. Wij hebben dit met kracht tegen te gaan", aldus Vonhoff tot grote instemming van het liberale partijkader.

Ook VVD-minister De Grave (Defensie) zette zich fel af tegen de advertentie. "Als we niet reageren op het geweld, houdt het dan op? Hoe denk je eigenlijk, als je dat zegt? Dat is kwalijke lichtzinnigheid die we met kracht moeten bestrijden." D66-Kamerlid Hoekema wijst eveneens de boodschap af dat militair antwoorden verkeerd zou zijn.

Vonhoff werd gisteren al door Mient-Jan Faber op zijn wenken bediend. "De trend is gezet door de VS. Er moet gemilitariseerd worden", zei de voorman van het Interkerkelijk Vredesberaad op Radio 1. "Nederland wordt meegesleept in een richting die buitengewoon gevaarlijk kan worden. Er is al heel wat oorlogsretoriek door de ether gegaan. De geesten worden rijp gemaakt voor oorlog."

CDA-Kamerlid Verhagen oordeelt milder over de advertentie. "Men is bezorgd dat het antwoord op terrorisme niet gericht is op datgene wat we willen bereiken. Het is niet juist alleen die zin over de geweldsspiraal eruit te halen, want er wordt ook in gezegd dat de daders opgespoord en berecht moeten worden. Maar er spreekt wel een wantrouwen tegen de VS uit, alsof de VS niet effectief optreden. Daarom zou ik dit niet ondertekend hebben", zegt de christen-democraat.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 24 september 2001