Grote sterren op Filmfestival
Emma Thompson in hoofdrol
door ERIC KOCH
't Is nooit goed. Biedt het Filmfestival van Berlijn weinig Amerikaanse
produkties, dan wordt er gesproken van een aflevering zonder veel glans.
En als er, zoals dit jaar, flink wat films van over de Atlantische Oceaan
op het programma staan, dan buigt Berlijn te diep voor Hollywood. Keuzeheer
Maritz de Hadeln trekt zich van die kritiek niets aan. Hij wilde sterren
in Berlijn en kreeg grote namen als Jodie Foster, John Travolta, Danny DeVito,
Oliver Stone en Emma Thompson. Met de potentiële Oscar-winnaar 'Sense and sensibility' kwam Thompson het
46e festival openen.
Ze maakt er haar debuut als scenariste mee. Haar elegante, romantische en
geestige bewerking van de eerste roman Jane Austen leverde Emma recentelijk
een Oscar-nominatie op. Of beter gezegd: twee. Want ook als hoofdrolspeelster
werd zij voorgedragen voor Hollywood-goud. Lief, warm en verstandig als
in 'Howards End' (waarmee zij als actrice een Oscar won) geeft Thompson gestalte aan Elinor Dashwood, die na de dood van haar vader met haar moeder
en twee zusters hun landgoed moet verlaten en zonder veel middelen van bestaan
elders op de been probeert te blijven.
Terwijl zus Marianne (gespeeld door Kate Winslet) een onstuimige affaire met de jonge charmeur Willoughby begint, wordt
Elinor verliefd op de verlegen Edward (Hugh Grant). Beide zusters moeten
verstand en gevoel in evenwicht zien te brengen. Een prachtige film in de
James Ivory-traditie en dus niet het alledaagse Hollywood-werk.
Familie-bijeenkomst
Dat geldt ook voor Jodie Fosters tweede proeve van bekwaamheid als regisseur.
Na haar intieme eersteling 'Little man Tate', over de belevenissen van een
buitengewoon begaafd kind, gooit zij in 'Home for the Holidays' de schuifdeuren
wijd open voor een luidruchtige familie-bijeenkomst. Holly Hunter speelt
er de hoofdrol in als een vrouw in een moeilijke fase in haar leven. Met
de pest in haar lijf gaat zij naar de jaarlijkse familie-bijeenkomst ter
gelegenheid van Thanksgiving. Zij heeft toch al geen zin in de gebruikelijke
familie-kibbelarijen, zij is net haar baan kwijt en haar vijftienjarige
dochter heeft aangekondigd dat zij tijdens mama's afwezigheid haar maagdelijkheid
bij de vuilnisbak zal gaan zetten.
Foster belicht met veel aandacht en liefde de verschillende relaties en
rollen tijdens de familie-festiviteiten. Holly's ouders (Charles Durning
en Anne Bancroft) behandelen haar nog altijd als een klein kind, haar zus
wil respect en haar broer (Robert Downey jr.) heeft zijn vriend meegenomen.
En dan is er nog de eigenzinnige tante (Geraldine Chaplin), die iedereen
de waarheid zegt.
Een film vol kleine, menselijke anekdotetjes is het gevolg. "Relaties tussen
mensen fascineren mij", vertelt tweevoudig Oscar-winnares Foster in de Duitse
hoofdstad. "Daar zijn al mijn films een afspiegeling van. Sterker nog: ik
zou het over niets anders kunnen hebben. Wat ik laat zien, is wat ik ben.
Ik heb ditmaal geprobeerd om mij anders uit te drukken dan bij mijn eerste
film. Dat was een recht-toe-recht-aan verteld verhaal, passend bij de eenvoudige
wereld van een kind. 'Home for the Holidays' is zo complex als het bestaan
van volwassenen."
"Om die reden heb ik zelf ditmaal geen rol gespeeld. Ik had mijn handen
vol om achter de camera al die verschillende draden in dat menselijk tapijt
te verbinden. Om het zo levensecht mogelijk te maken, heb ik de acteurs
gevraagd om hun personages met eigen ervaringen te verrijken. Iedereen kent
tenslotte dat soort verplichte familie-bijeenkomsten. Ja, ik ook. Al is
het niet met Thanksgiving. Ik had een hekel aan Kerstmis. Vooral vanwege
de cadeautjes. Vreselijk om je dankbaar te moeten tonen voor presentjes
die je in je hart afschuwelijk vindt. Dat kon ik niet."
Mag 't in 'Home for the Holidays' niet allemaal pais en vree zijn, hoeveel
erger het in familiekringen kan toegaan, toont de bijzondere Britse produktie
'Richard III' Het stuk van William Shakespeare is door Richard Langcraine
in een modern jasje gestoken en geeft Ian McKellen de gelegenheid om een
onvergetelijke filmschurk neer te zetten. Het decor is een fictief Engeland
in de jaren dertig, waar het koningshuis na een korte burgeroorlog is vermoord
door de nieuwe vorst Edward en zijn familie.
Hitleriaans
Diens jongere broer Richard is geen man van vrede. Hij voelt zich pas op
zijn gemak in een sfeer van moord en geweld en hij hongert naar macht. Een
monster is hij, met zijn kromme rug, zijn misvormde arm en zijn slepende
been. Met zijn scheve grijnsje weet hij mensen voor zich in te palmen en
hij gebruikt angst en ambitie van zijn omgeving om zijn afschuwelijke plannen
te verwezenlijken. Iedereen die tussen hem en de troon staat, wordt stelselmatig
vermoord, terwijl het hof langzaam verandert in een Hitleriaans hoofdkwartier
van onderdrukking.
Recenter zucht naar macht zien wij later deze week in 'Nixon', de nieuwe
geruchtmakende film van Oliver Stone. Als de afgezette president heeft Anthony
Hopkins inmiddels alweer een Oscar-nominatie veroverd. Ook het scenario
van Stone werd voorgedragen voor zo'n prijs. Films van Amerikaanse bodem
om eer mee in te leggen, vindt Berlijn terecht.
Eer uit Berlijn kreeg de Amerikaanse regisseur Elia Kazan. Hij ontving de
Gouden Beer voor zijn hele oevre. De 87-jarige regisseur werkte met filmlegendes
als Marlon Brando en James Dean. Hij ging in zijn werk politieke kwesties
niet uit de weg.
Emma Thompson (l.) en Kate Winslet als de zusjes Dashwood in de film 'Sense
and Sensibility'.
Foto: Clive Cloote
Première 11 april 1996
|