Met zijn allen: Naar de klote!

De kleding mag herinneren aan de tijd van de flower power, maar de sfeer van liefde en saamhorigheid is ver te zoeken in de house-scene van 'Naar de klote!'. Die richting uit, zo zou een sombere conclusie kunnen luiden, gaan alle personages in Ian Kerkhoffs opmerkelijke, hallucinerende portret van een deel van de jeugd van nu.

Kerkhoffs house-milieu wordt bevolkt door nihilistische genotzoekers, die hun kicks halen ten koste van anderen. Ze verdienen hun geld met drugsverkoop en andere criminele activiteiten (Hugo Metsers III als gangster JP), proberen een plek in de schijnwerper te veroveren door een voorganger te verleiden, de kunst af te kijken en daarna als een letterlijk ouwe krant weg te doen (Afke Rijenga als deejee DD) of door simpelweg te parasiteren.

Dat geldt voor Martijn (Tygo Gernandt), de vaatdoek van een vriend van de jonge vrouwelijke hoofdpersoon Jacqueline. Zij is vanuit een provincieplaats naar de grote stad getrokken en probeert met eerlijke middelen haar plekje in het bonte wereldje van house veilig te stellen. Ze verkoopt kaartjes voor housefeesten en wil erbij horen, niet meer en niet minder. Als haar vader de gevangenis in dreigt te gaan vanwege een schuld leent ze bij JP tienduizend gulden. Dat bedrag kan ze terug betalen via het dealen van die pilletjes die het verblijf op de dansvloer tijdens houseparty's zoveel interessanter maken.

Daarmee steekt ze haar hoofd in de strop. JP kan steeds meer van haar eisen en als ze vierduizend gulden van de kaartjesverkoop in de platencarrière van twee snuivende, egoïstische en opportunistische 'vriendinnen' steekt komt ze ook nog eens in een levensgevaarlijke conflict met de criminele party-organisator. Die heeft ook nog een rekening te vereffenen met JP en dat leidt tot een heftige, illustratieve finale.

Die confrontatie onderstreept dat het in 'Naar de klote!' niet om het verhaal, maar om een pure filmervaring gaat. Als de emoties hoog zijn opgelopen en de gebeurtenissen naar een climax groeien, raakt de kolkende combinatie van beeld en geluid trefzeker de beoogde plek in het middenrif van de toeschouwer. Terwijl beklemmende beelden, met het hypnotiserende effect van het ritmische licht en donker van schijnwerpers rond de dansvloer, JP en zijn maat in lange westernjassen op weg tonen naar hun afrekening met de party-organisator, ervaren we elders iets van de overgave aan het geestverruimende oerritueel dat house probeert op te roepen.

Werken op dergelijke momenten alle elementen eendrachtig samen om de toeschouwer in de beoogde sfeer te brengen, elders maken de jachtige camerastijl en de kleurige beeldmanipulatie een geforceerde indruk. Of we moeten het hele verhaal willen zien als de aaneengesloten nachtmerrie van Jacqueline (afwisselend treffend en vertederend naïef en hopeloos amateuristisch gestalte gegeven door debutante Fem van der Elzen, foto boven).

Dan nog is 'Naar de klote!' het ene moment bepaald sterker dan het andere. Maar met een aantal indringende episodes (ondersteund door stuwende house-klanken) biedt de eerste 'grote' bioscoopfilm van Ian Kerkhoff in elk geval iets bijzonders. Na Robert-Jan Westdijks sprankelende 'Zusje' (toegankelijker overigens voor een ruimer publiek) duidt ook 'Naar de klote!' op een aanzet naar een vernieuwde, jonge en energieke Nederlandse cinema.

E.K.

Première 14 november 1996