Rijk de Gooijer als opa in geslaagde nieuwe Nederlandse jeugdfilm

'Madelief' opent 12e Cinekidfestival

door Eric Koch

Oma is dood. Moet je niet huilen mama? vraagt Madelief. Ik hield niet zoveel van oma, bekent haar moeder. 't Was een best mens, zegt opa. Maar lief, nee. Wie er achter het strenge portret van haar grootmoeder schuilging, ontdekt de jonge Madelief in de geslaagde nieuwe Nederlandse jeugdfilm 'Madelief: krassen in het tafelblad', waarmee zaterdag de 12de editie van het Cinekid-festival wordt geopend.

Met 'Madelief' onderstreept regisseuse Ineke Houtman dat Nederland de laatste jaren een mooie naam als producent van jeugdfilms aan het verwerven is. Nadat Karst van der Meulen en Ben Sombogaart (in december in de bioscoop met 'Abeltje') het jarenlang alleen moesten opknappen, hebben ze inmiddels versterking gekregen van vrouwelijke collega's Maria Peters ('De tasjesdief'), Esmee Lammers (met 'Leve de koningin' eerder winnaar van het Cinekidfestival en bezig met de voorbereiding van een Engelstalige jeugdfilm) en Ineke Houtman.

Rijk de Gooijer neemt zijn kleindochter (Madelief Verelst) mee uit vissen.

Met onbevangen kinderlijke eerlijkheid en nieuwsgierigheid zorgt Houtmans hoofdpersoon voor een doorbraak bij de volwassenen in 'Madelief'. Nadat haar oma is overleden gaat ze bij opa logeren. Veel heeft grootvader (Rijk de Gooijer) aanvankelijk niet te zeggen en de sfeer wordt er niet beter op als hij Madelief met barse stem verbiedt om in het afgesloten tuinhuisje te komen. Ze noemt 'm een zuurpruim en heeft haar koffers al gepakt, als een ondernemend jongetje in het dorp haar overreedt om nog wat langer te blijven.

Met diens valse sleutel verschaft ze zich toegang tot het tuinhuisje, vroeger het exclusieve domein van haar grootmoeder. Uit haar dagboek en andere spulletjes verrijst een ander beeld van de vrouw, die als stijf en streng de herinnering inging. Het is het verhaal van vervlogen dromen, van een jonge vrouw die zich zag opgesloten in een leven zonder avontuur. Met haar begrip brengt haar kleindochter haar familie nader tot elkaar.

Het avontuurlijke verhaal laat zien hoe hij met hulp van een imaginaire vader (en later een bereidwillige onderwijzer) een sociaal werkster buiten de deur houdt, die het gezin naar een tehuis wil hebben en ook anderszins voor oplossingen zorgt, tot moeder weer thuis is. Een opmerkelijke film is ook 'La vita e bella' van Roberto Begnini, waarin een joodse vader in het concentratiekamp zijn zoontje probeert te beschermen door hem te vertellen dat het allemaal maar een spelletje is. De controversiële productie won een prijs op het festival van Cannes.

Sharon Stone maakt haar opwachting in 'The Mighty', net als 'Central do Brasil' een onderdeel van 'Senior Kid', de afdeling voor de oudere jeugd. In 'Afrikakid' staan films uit Afrika centraal en een nieuw onderdeel vormt 'Kids and Docs', waarin documentaires worden vertoond voor jongeren vanaf 8 jaar. In de Masterclass laten de Deense regisseur Jesper Nielsen (van wie een retrospectief wordt vertoond) en Ben Sombogaart zien hoe kinderen in speelfilms worden geregisseerd. Daarbij zal o.m. Rickie van Gastel, de hoofdrolspeler van 'Abeltje', kleine scènes naspelen. In de Masterclass acteren geven Huub Stapel en Judith Bovenberg aan geselecteerde kinderen les.

Na het sluiten van de Alfa bioscopen heeft het Cinekidfestival (met 114 producties voor kinderen van 4 tot 16 jaar) dit jaar onderdak gevonden in het Amsterdamse City theater en (opnieuw) in De Balie. Een selectie van het aanbod van Cinekid is te zien in vrijwel alle bioscopen en filmhuizen in den lande. De internationale jury van het festival (onder wie dit jaar Jan Terlouw) reikt zaterdag 17 oktober de prijzen uit.