Russell Crow imponeert in spektakelstuk van Ridley Scott

Duim omhoog voor 'Gladiator'

Dof kijkt generaal Maximus uit over het slagveld. Om hem heen liggen dampende lijken van manschappen en paarden. In een mistige vallei in Germania heeft hij opnieuw een belangrijke zege voor Rome geboekt. Maar na drie jaar vechten is Maximus moe, doodmoe. Hij wil naar huis, naar zijn vrouw en kind. Nog één gunst vraagt de oude keizer Marcus Aurelius van zijn legeraanvoerder. Na zijn dood moet Maximus (Russell Crowe) van het Romeinse Rijk weer een republiek maken. Maximus krijgt geen tijd voor een keuze: die avond wordt Marcus Aurelius (Richard Harris) vermoord door zijn ambitieuze aangenomen zoon Commodus (Joaquin Phoenix). En diens eerste order is Maximus te laten vermoorden.

Russel Crowe imponeert in Gladiator van Ridley Scott

Hij weet te ontsnappen, maar als hij thuiskomt, wordt hij door militairen opgewacht bij de verbrande lijken van zijn vrouw en zijn zoontje. Voor dood wordt hij achtergelaten en vervolgens gevonden door handelaren, die hem als slaaf verkopen aan Proximo (Oliver Reed). Hij levert vechters aan de arena's, waar het bloeddorstige publiek waar voor zijn geld krijgt. De dood is voor de meeste gladiatoren een zekerheid, een enkeling kan held van het volk worden. Een optreden in het Colosseum is een uitverkiezing. Voor Maximus moet het roemruchte bouwwerk in Rome de arena van zijn wraak worden.

Met 'Gladiator' pompt regisseur Ridley Scott bruisend nieuw bloed in een bijna vergeten genre, dat in 'Ben Hur' vier decennia geleden een hoogtepunt vond. Scott gaat veel verder dan die film. Hij schept niet zo maar een mooi decor voor een spannend avontuur, maar neemt de kijker werkelijk mee naar de dagen van de Romeinse spektakels. Zoals 'Saving Private Ryan' in alle gruwelijkheid de ervaring van de invasie in Normandië overbracht, zo maakt Scott de barbaarsheid van de eerste eeuwen na Christus voelbaar, toen een leven niet telde. 'Gladiator' maakt zich er niet vanaf met namaak: speren verdwijnen in lichamen, zwaarden splijten hoofden.

Liever kijken we met open ogen naar hoogstaande aspecten van het Romeinse rijk. Schitterend hebben Scott en zijn art-departement de hoofdstad in vroegere luister hersteld en met een glijvlucht over het Rome van de klassieke oudheid nemen we een adembenemende duik in de geschiedenis. Zorgt de visuele macht van Scott traditiegetrouw weer voor prachtig kijkwerk, ook het verhaal en de sterk ingevulde personages boeien. Als de eerzuchtige, ijdele jonge keizer zoekt de broedende Joaquin Phoenix onbewust compensatie voor gebrek aan liefde in de adoratie van de massa en tegenover hem maakt Russell Crowe duidelijk dat hij lang in de bovenste rangen van Hollywood zal vertoeven. Zijn stoere, maar ook gevoelige manlijkheid spreekt allebei de seksen aan en geeft het onvergetelijke spektakelstuk van Ridley Scott extra diepgang.

Als we het beroemde gebaar van de Romeinse keizers mogen lenen: voor 'Gladiator' gaat de duim enthousiast omhoog.

Eric Koch