Rotterdamse deuren gaan open, die anders gesloten blijven
Industreel toerisme een succes
door Huib Boogert
ROTTERDAM - "De Nederlandse toerist gaat aan veel dingen voorbij, waarin hij in beginsel best wel geïnteresseerd is." Dat werd enkele jaren geleden al spijtig vastgesteld in een toeristisch toekomstplan van het ministerie van Economische Zaken.
Zittende op de rand van de Wilhelminakade in Rotterdam realiseert iedereen zich pas echt, dat het Amerikaanse volk voor maar liefst 10% bestaat uit nakomelingen van mensen die hier vanuit Rotterdam naar de Nieuwe Wereld zijn vertrokken, met de Holland-Amerika Lijn (HAL).
De oude vertrekhallen van de Holland-Amerika Lijn werden in oude luister hersteld. Op de achtergrond het MS Rotterdam aangemeerd aan de Wilhelminakade. De HAL viert dit jaar het 125-jarig bestaan.
Toen president Clinton vorig jaar tijdens zijn bezoek aan Rotterdam óók op de Wilhelminapier stond, vlak bij het voormalig HAL-hoofdkantoor, bleek hij daarvan goed op de hoogte. De kades van de Maas als bakermat voor het Amerikaanse volk: wie weet het?
Economie
Een paar kilometer verderop varen 's werelds grootste containerschepen de Eemhaven binnen om hun gigantische lading te lossen. In Rotterdam wordt gewerkt, en hard ook. Ruim 10% van de Nederlandse economie 'hangt' aan de haven van Rotterdam. Wie weet het?
De Stichting Industrieel Toerisme Rotterdam doet er wat aan. Want de verhalen over 'het Amerikaanse volk en de Rotterdamse haven' en 'de Nederlandse economie en de Rotterdamse haven' moeten wel vertéld worden. Je kunt ze niet zíen.
Daarom nam Industrieel Toerisme vorig jaar aarzelend het initiatief tot een soort 'inkijktoerisme', dat zich richt op een gloednieuw soort toerist: de industriële toerist. De nieuwsgierige Aagjes, die graag willen doordringen tot plaatsen die gewoonlijk streng taboe zijn. Zoals de terreinen van bedrijven en industrieën.
Voorzichtig werden vorig jaar zomer georganiseerde bustochten op poten gezet om al die nieuwsgierigen een dag bezig te houden en ze achter de schermen te laten kijken bij een havenbedrijf van hun keuze. De bustochten waren vrijwel allemaal uitverkocht.
Briefje
Dit voorjaar werd, opnieuw aarzelend, aan 300 Nederlandse bedrijven, verenigingen en instellingen een briefje gestuurd om de 'industriële groepsdagtochten' te promoten. De Stichting werd vervolgens bedolven onder de reacties. Het lijkt wel of iederéén plotseling industrieel toerist wil worden......
"Het spannende van deze dagtochten is, dat je als deelnemer op plekken komt, waar gewoonlijk de deuren voor je gesloten blijven", vertelt mevrouw Mai Elmar van de Stichting Industrieel Toerisme. "Bij een fruitoverslagbedrijf bijvoorbeeld hebben ze gewoonlijk geen behoefte aan pottenkijkers. Er moet gewerkt worden. De schepen moeten leeg, de loodsen moeten vol. Maar wij melden onze komst van tevoren aan en dan worden de bussen vol belangstellenden gastvrij ontvangen. Men maakt graag tijd om uitleg te geven. Als ze vooraf maar weten, dat we komen."
"En de reacties van de deelnemers zijn zonder uitzondering enthousiast. Want wie krijgt ooit de kans in Rotterdam op het dak van het Witte Huis te komen, ooit Nederlands eerste wolkenkrabber? Wie komt in de enige waterkracht-aangedreven brug? Wie mag (in een bus weliswaar) op een luchthaven aan de rand van een landingsbaan staan om te zien hoe de vliegtuigen landen? Dat zijn unieke ervaringen, waar een individueel toerist nooit aan toe komt."
Op zoek
"Niet iedere zomertoerist realiseert het zich, maar hij is zon, zee en strand al lang zat. Hij is op zoek naar andere verrassingen. Stedentoerisme en actief toerisme blijken aantrekkelijke alternatieven. Het palet wordt breder. Wij voegen daar, zéér uniek, het georganiseerde industrieel toerisme aan toe."
* Op zijn tochten doet het havenrondvaartbedrijf Spido een aantal havens aan, waar altijd wat interessants te zien is. Hier uitzicht op de Wilhelminahaven van Schiedam.
In beginsel heeft deze nieuwe fenomeentoerist sinds enkele weken een ruime keus uit 6 verschillende rondritten annex bedrijfsbezoeken, die steeds op dezelfde dag worden gereden. De deelnemers worden de gehele dag beziggehouden. Een lekkere maaltijd is inbegrepen.
Op het programma staan inkijkbezoeken aan naar keus een containeroverslagbedrijf (ECT), de luchthaven Rotterdam, een opleidingsbedrijf (RISC, Marine Safety), een tankopslag (Van Ommeren), een hotel (Delta Hotel), een chemisch bedrijf (Hydro Agri) of de Bloemveiling in Naaldwijk.
Weer of geen weer: de Nieuwe Maas en de Nieuwe Waterweg trekken altijd mensen die de roep van het water niet kunnen weerstaan. Op de foto de Nieuwe Maas bij Schiedam.
Bij een bezoek aan het Rotterdam Car Center (RCC) aan de Brittanniëhaven ziet de bezoeker tot zijn verrassing, dat een Japanse of Koreaanse auto niet gewoon uit een schip wordt gereden en dan naar de dealer wordt gebracht. Bij RCC wordt het glimmende blik ontvet, gerepareerd of omgebouwd, vrijwel allemaal geautomatiseerd. "De mensen kijken hier hun ogen uit, want niemand realiseert zich, dat er hier wekelijks schepen met 5 à 6000 nieuwe auto's voor de Europese markt binnenlopen en dat al die auto's in no time dóór moeten naar het Europese achterland", aldus Frits Meertens van het RCC.
Auto's
Op de naastgelegen haventerminal wijst hij op een driedeks binnenvaartschip. "Dat schip wordt nu geladen voor Duitsland, maar het kan varen tot aan Bazel. Het neemt honderden nieuwe auto's mee." Aan de rand van het terrein staat een halfgeladen trein: "Die laden we vandaag nog vol. Morgenochtend staat hij in Oostenrijk."
Om de bedrijvigheid in de langgerekte Rotterdamse haven te bekijken, is het niet per se noodzakelijk om het gebied in te gaan. Deze rustzoekers zitten, lekker picknickend, op het Noordereiland langs de Nieuwe Maas. Zij hoeven niet de haven in: 'de haven' komt bij hen langs.
Bij het opleidingsbedrijf Marine Safety, gevestigd in de voormalige vertrekhallen van de HAL aan de Wilhelminakade, mag het publiek zelf kapitein spelen. In een levensechte, verduisterde omgeving mag de bezoeker vanaf de brug een schip manoeuvreren door een haven. "We hebben alle gegevens van 60 havens in de wereld in onze database", vertelt directeur Henk Regelink.
"We kunnen ze aanpassen voor containerschepen, cruiseboten of sleepboten. En volkomen onverwacht laten we een stormpje opsteken of een zwaar onweer losbarsten, om de would-be kapitein van zijn stuk te brengen. Uit de hele wereld laten toekomstige gezagvoerders zich hier opleiden. We zijn niet de enige ter wereld die dat kunnen, maar wel de meest geavanceerde."
Lint
Volgens Mai Elmar van de Stichting Industrieel Toerisme realiseren maar weinig Nederlanders zich, dat 'de' haven van Rotterdam niet bestaat. 'De' haven is een langgerekt lint van 40 km havengebied tussen Rotterdam en de Maasvlakte, waarin meer dan 30 afzonderlijke havens liggen. En rondom die havens groeperen zich de diepzee-gebonden havenbedrijven, die de aangevoerde lading overslaan of direct verwerken.
"Het is dus een serieus verhaal, maar het moet luchtig gebracht worden. Dan spreekt het aan. De deelnemers moeten na afloop thuis wat te vertéllen hebben."
REISWIJZER
De Stichting Industrieel Toerisme Rotterdam heeft voor de reguliere toerist 6 verschillende zomer-dagtochten op het programma staan. Elke tour wordt op een vaste dag van de week gereden.
In werkelijkheid heeft de stichting niet minder dan 50 verschillende dagtochten in de agenda. Deze worden echter 'op maat' aangeboden aan speciale zakelijke doelgroepen.
De kosten van een dagtocht lopen uiteen van ƒ 60 tot ƒ 82,50 per persoon. De bus vertrekt altijd bij het stadhuis aan de Coolsingel, tegenover de VVV.
Informatie en boekingen: VVV-Rotterdam, afd. Industrieel Toerisme, tel. 010 4023234 of Stichting Industrieel Toerisme te Rotterdam, tel. 010 4119855.
Publicatiedatum = 20 juni 1998
