|
BASILIEK
IN STEIGERS
|
Als
pastoor Berkhout komende zomer met slachtoffers
van de Oudejaarsbrand, hun familie, vrienden en
andere belangstellende parochianen volgens plan
op bedevaart gaat naar het Zuid-Franse stadje Lourdes,
zullen de Volendammers de Rozenkrans-basiliek gesloten
vinden. Alsof de duvel er mee speelt: er is instortingsgevaar,
want het geneeskrachtige water uit de bron onder
de basiliek heeft de fundamenten van het heiligdom
ernstig verziekt. Nota bene in dit feestjaar, waarin
wordt gevierd dat de basiliek, snelkloppend hart
van het bedevaartsoord, honderd jaar geleden werd
ingezegend, staat het hele gebouw in de steigers:
gelovigen mogen er niet meer in. |
Verscheidene
pelgrims werden afgelopen jaren in het immense
gebedshuis met zijn vijftien kapellen getroffen
door vallend voegsel uit het metselwerk en schilfers
van natuursteen.
|
|
Water
uit de bron onder de basiliek
heeft de fundamenten aangetast.
|
|
De beroemde Italiaanse mozaïeken zijn deels
van de vochtige muren gevallen. Gelovigen en bewonderaars
van Onze Lieve Vrouw van Lourdes worden nu opgeroepen
massaal, snel en vooral gul te geven voor de restauratie
van de kerk, die werd gebouwd bovenop de grot waar
de heilige Maria, moeder van God, in 1858 maar liefst
achttien keer zou zijn verschenen aan de straatarme
molenaarsdochter en intussen natuurlijk allang heilig
verklaarde Bernadette Soubirous. |
Lourdes:
Pelgrimsoord
met een vrolijk kantje
door
Jos van Noord
LOURDES
- In het vroege voorjaar is Lourdes, de sneeuw nog op
de bergtoppen rondom, een verademing. Een oase van serene
rust, waar je in de nog knapperig frisse natuur ongestoord
kunt rondwandelen in verwondering.
|
Een
broeder steekt een kaars aan bij het beeld van
Onze Lieve Vrouw van Lourdes.
|
Wat
een verschil met de zomerse processies, de hordes schuifelende
pelgrims, de honderden wagentjes en rolstoelen met zieken
en invaliden in het snikhete religieuze hoogseizoen.
Jaarlijks zoeken tienduizenden hier genezing, verschoning
van de ziel. Vijf miljoen lijdende gelovigen bidden
hier elk jaar om steun en troost. Maar in de prille
lente zie je hooguit een paar groepen Italianen en wat
bussen met vrome Spanjaarden. Een enkele Vietnamees,
ook heel erg katholiek. Natuurlijk wordt er gebeden,
maar het is bij de heilige grot beslist geen dringen.
Buiten het pelgrimage-seizoen is Lourdes gewoon zichzelf:
het rijke roomse leven in ultima forma, een uitzonderlijk
welvarend Zuid-Frans stadje van 18.000 zielen, waar
vijfhonderd hotels met namen als Saint Sauveur, Saint
Paul, Du Vatican en Notre Dame de France zich in alle
rust opmaken voor de aankomende golf van zomerse Maria-vereerders.
Wandelend
langs de Gave, die zich snelstromend door Lourdes kronkelt
en langs de heiligdommen raast, word ik vlakbij het
opvangcentrum Notre-Dame, waar zomers steeds 1600 zieken
verblijven, zomaar aangesproken door een intens gelukkig
ogend dametje dat wil weten of ze me ergens mee kan
helpen. Ik zou niet weten met wat. We stellen vast dat
het een heerlijke ochtend is.
Advies
"Als
u zorgen heeft of verdriet, dan moet u daarmee naar
Maria gaan", adviseert Zuster Agnes, want zo stelt ze
zich voor. Zie ik er zo zorgelijk uit? "Leg je leed
en al je droefenis neer bij Maria. Vertel het haar.
Je kunt van haar op aan. Ik weet dat uit eigen ervaring.
Zij gaat er mee naar Jezus, haar zoon. Betere voorspraak
bij Jezus kunt je niet hebben", glundert Agnes. "Samen
met Maria kom je er altijd uit, overwin je elk probleem."
Mooi
is dat. Vroeger
gebeurden er veel meer wonderen, die alle zorgvuldig
werden onderzocht door roomse deskundigen, dan uiteraard
officieel erkend en geregistreerd. In het museum van
Lourdes worden diverse onverklaarbare en dus miraculeuze
genezingen uit de doeken gedaan. Zwaar gehandicapten
wierpen in Lourdes stokken, krukken en prothesen weg
en wandelden naar huis. Hier en daar zie je, ten bewijze
daarvan, nog wat antieke krukken hangen aan de rotswand.
Maar dergelijke spontane, wonderbaarlijke genezingen
zijn de afgelopen jaren nauwelijks meer gerapporteerd
uit de Pyreneeën. Hoewel de medische wonderen nog
helemaal niet de wereld uit zijn, gaan de meeste Nederlandse
pelgrims sowieso niet naar Lourdes omdat ze wonderen
verwachten, zeggen ingewijden. Daar zijn Nederlanders
te nuchter voor. Lourdes is voor de duizenden Nederlandse
pelgrims meer een plek van bezinning, van berusting
en vertroosting. Een bolwerk ook van rooms traditie,
van devotie en steun, van religieuze saamhorigheid en
van solidariteit met hopeloos zieken en minderbedeelden.
|
Twee
nonnen hebben een onderonsje op de parkeerplaats
van rolmobielen voor zieken en invaliden. Foto's:
ABC Press.
|
Er
is nog volop te doen, want er is oneindig veel leed
in de wereld. Hemeltjelief, wat een verdriet! Je raakt
in Lourdes niet echt opgewekt van de emoties die je
ziet bij de heiligdommen. Zelfs buiten het hoogseizoen
zie je er veel mensen die het echt heel moeilijk hebben.
Die het leven soms even te veel wordt en die het dan
ineens te kwaad krijgen. Uitbarstingen van opgekropt
verdriet.
Veel
biddende vrouwen lopen de tranen over de wangen. Zakdoeken
en rozenkransen bij de hand. Bejaarde moedertjes op
hun knieën in gebed voor het Mariabeeld, kennelijk
ook vol smart. Bosjes bloemen, meegebracht voor wie?
Voor Maria! Het aandoenlijke noodlot van de mensenwereld
balt zich hier samen. Een ongegeneerd gesnik en gesnotter,
tranen met tuiten. Iedereen prevelt. Sommigen slaan
hun handen voor hun gezicht, andere handen worden in
smeekbede omhoog gestoken, traanvocht op de rotswand
gesmeerd, de rots gekust.
Het
carillon van de basiliek speelt 'Ave Maria'.
'Let
op: zakkenrollers!' staat er ontnuchterend op een bord
bij de heilige grot van de Maria-verschijning, waar
je voor 4,50 een kaars mag opsteken (grote kaars:
17). "Deze kaars zet mijn gebed verder", heet
dat in het gebrekkige Nederlands dat je hier op wel
meer plaatsen aantreft. Zoals in de crypte, een kapel
onder de basiliek, waar een bord meldt: "Deze kapel
is een plaats van aandidding. Njet om te bezichtigen."
Toch maar stiekem even rondgekeken.
Pizzatenten
Lourdes
kent dus ook een vrolijke kant, voor wie daar oog voor
heeft. Veel restaurants, koffieknijpjes en barretjes,
terrassen waar je, zoals bij de Brasserie La Brancardier,
zelfs 'Hollandse koffie' kunt drinken. Se hable ook
espagnol! Opvallend is het grote aantal pizzatenten
en andere negocio italiano: kennelijk vormen de Italiaanse
pelgrims een zeer belangrijk marktsegment.
Neem
ook de honderden souvenirwinkels. Lourdes heeft een
zeer hoog Volendam-gehalte. In de stille maanden is
het opwekkend bronwater er in de aanbieding: grootverpakkingen
plastic flessen zijn het voordeligst. Nog tot eind mei
is het zes flessen halen, vijf betalen. Het heilig water
is altijd nog duurder dan benzine, maar de bron levert
dan ook geneeskrachtige brandstof voor de ziel. Kom
daar tegenwoordig eens om! Voorwaarde is een sterk geloof.
Je ziet pelgrims sjouwen met jerrycans, boodschappenwagentjes
vol flessen helend water achter zich aan slepend. Pak
dit voorjaar uw voordeel! Ook de rozenkransen en de
medailletjes zijn in de aanbieding, evenals de sleutelringen:
"Uw eigen heilige als sleutelhanger!"
|
Maria's
in soorten en maten: lichtgevende, muziek makende,
geneeskrachtig water bevattende...
|
Glitterbeelden
van Maria in een plastic grot met kerstlampjes die aan
en uit springen. Wijwaterbakjes voor thuis. Neem er
voor de buren ook gerust eentje mee. Een knipogende
Jezus doet het vast ook leuk op de schoorsteenmantel.
Bernadette-pepermunt, asbakken met de basiliek erop,
eau-de-toilette van heilig bronwater, cassettes en cd's
met het 'Ave Maria', klokken die hetzelfde melodietje
spelen, balpennen met Maria, kurkentrekkers (nooit weg
in Frankrijk), portemonnees, vingerhoedjes, eierdopjes,
bekers en medaillons met een paar druppels écht
bronwater, want het is zo fijn om vroom te zijn.Mariabeelden
zijn nog deze hele maand in de uitverkoop. Alles is
hartstikke heilig en zelfs in alle openbare toiletten
hangt een offerblok, waarmee een donatie wordt gevraagd
"voor het onderhoud van het heiligdom".
Big
business
Geen
wonder: de miraculeuze geneeskracht van Lourdes is big
business, daar kan geen pelgrim omheen. De rijkdom van
het geloof straalt je hier tegemoet. Dankbaarheid aan
Onze Lieve Vrouw van Eeuwigdurende Bijstand is een conditie
van het roomse management.
Lourdes
wacht op het nieuwe aanbidding-seizoen. Het opvallend
grote station van het stadje aan de rand van de Pyreneeën
ligt er nog verlaten bij, maar straks zullen de internationale
treinen met pelgrims weer binnen rollen. Het laagdrempelige
station is, zoals alles in Lourdes, geheel ingericht
op ontvangst van gehandicapten en rolstoelers. Lourdes
is dan roomse traditie, het gaat wel met z'n tijd mee.
Zo is Lourdes tegenwoordig ook op het internet: www.lourdes-france.com.
En er zijn bij de heiligdommen borden met aanvullende
regels geplaatst: mobiel bellen verboden, evenals roken
en bedelen. Geen honden bij de heilige grot en de baden.
En verder geen korte broeken en ook geen frietjes of
ijsjes.
REISWIJZER:
|
Inlichtingen
bij Lourdes Forum Information, ook in het Nederlands,
via tel. 0033-562427878. E-mail: saccueil@lourdes-france.com
of bij het toerisme-bureau via tel. 0033-562427740
en via e-mail: lourdes@sudfr.com
|
|
|