3 januari 1997
Massale inzet vrijwilligers, leger en politie
"We hebben een probleem: het ijs is van iedereen"
LEEUWARDEN, vrijdag - Kettingrokend en berenburg slurpend tracht het speciaal geformeerde beleidsteam van de commissaris van de Koningin van Friesland een bijna onmogelijke taak te volbrengen: het in goede banen leiden van een massaal volksfeest dat binnen 42 uur zal losbarsten.
Staflid Wout Koning bladert schouderophalend in een aantal conceptdraaiboeken van EHBO, politie en Defensie. "We moeten de losse eindjes nog aan elkaar knopen, maar eigenlijk ren ik sinds vanochtend alleen achter mijn eigen staart aan." Het lijkt alsof ook op het provinciehuis in Leeuwarden de beslissing van Elfsteden-voorzitter Kroes, om de tocht der tochten morgen te laten rijden, als een bom is ingeslagen. "De dinsdag was beter geweest, maar het blijft een feest", aldus Koning.
Ruim 1300 politiemensen uit maar liefst tien regio's, een geneeskundige compagnie van de Koninklijke Landmacht, zeven Defensie-helikopters, enkele tientallen ambulances, een aantal duikploegen en een speciaal door het leger geleverd communicatiesysteem (Zodiac) moeten de vijftiende Elfstedentocht gladjes laten verlopen.
Koning: "Als je ons hier zo bezig ziet en de draaiboeken doorneemt hebben we veel weg van een crisisteam, maar we houden het voorlopig op een feestcommissie. We hebben echter één groot probleem, het ijs is van iedereen." De provincieambtenaar doelt op de vele duizenden zogeheten zwartrijders die naar verwachting morgen het Elfstedenparcours zullen bestormen. Alleen de 16.000 officiële deelnemers zijn welkom op het ijs. "Niet-leden worden onherroepelijk van het ijs geweerd", aldus een vastberaden voorzitter Kroes gisteren vlak nadat hij het groene licht had gegeven.
Koning: "Als Kroes op zijn fluitje blaast zal het politieapparaat in actie komen. Dat gebeurt echter alleen als duizenden illegale schaatsliefhebbers massaal langs de stempelposten razen." Volgens de ambtenaar zal er ijspolitie op de schaats worden ingezet om de 'schaatsvandalen' van het parcours te halen. "Er zullen dan op verschillende plaatsen geheime stempelposten opduiken, die als fuik dienen. Ik vergelijk het met een risicowedstrijd in de voetbalcompetitie. Burgemeester Peper van Rotterdam treedt ook hard op tegen voetbalvandalen die zich zonder kaartje in de buurt van het stadion begeven."
De 600 dienders uit de provincie Friesland krijgen versterking van zo'n 700 collega's uit onder meer Drenthe, Groningen, Overijssel, Utrecht, Noord-Holland, Twente en Gelderland. Ook het Korps Landelijke Politiediensten stelt zich in dienst van het unieke evenement. De burgemeesters van de 18 gemeenten die op de Elfstedenroute liggen kunnen vandaag en morgen naar eigen inzicht in geval van excessen een noodverordening afkondigen. Op verstoorders van het massale volksfeest is lik-op-stuk-beleid van toepassing.
De rechterhand van de CdK hoopt echter dat door de fantastische inzet van
politie, Koninklijke Landmacht en duizenden vrijwilligers wantoestanden
zullen uitblijven. Veel waardering is er in Friesland voor de inspanningen
van Defensie. "Iedereen was met kerstverlof. Mensen zijn stante pede teruggekomen
van vakantie om zich in dienst te stellen van de Elfstedentocht. Ik vind
dat ongelooflijk", zegt Koning vol ontzag.
Bladerend door alweer een concept-draaiboek meldt Koning dat langs de schaatsroute ruim veertig EHBO-posten bemand met vrijwilligers volledig ten dienste van de rijders zullen staan. "Want het belang van de schaatsers staat uiteindelijk voorop. De politie- en legermacht is er om de EHBO, die in dit speciale geval samenwerkt met het Rode Kruis, te ontlasten. Die kunnen zich concentreren op de rijders, de politie let wel op de toeschouwers."
Het schaatsfestijn wordt vanavond voorafgegaan door een eveneens traditionele maar meer alcoholische variant van de Elfstedentocht: de Elfkroegentocht. Om te voorkomen dat de deelnemers aan deze alternatieve route na een paar 'stempelpunten' de weg kwijt raken, zullen enkele honderden politiemensen toezicht houden.
Toeschouwers die op het laatste moment besluiten om met de auto naar het noorden af te reizen, kunnen wel eens van een koude kermis thuiskomen. Vanaf vanavond zeven uur is het centrum van Leeuwarden hermetisch afgesloten voor al het autoverkeer. De politie raadt iedereen aan om met het openbaar vervoer naar Friesland te komen, omdat de verkeerschaos anders niet is te overzien.
