3 januari 1997
Commissaris der Koningin Hermans weet als Limburger:
Schaatsen vormt de ziel van de Fries
BEETSTERZWAAG, vrijdag - Hij speelt golf, squash, tennis, volleybal en voetbal maar van schaatsen heeft-ie geen kaas gegeten. Wat wil je ook als je in Limburg bent geboren. Toch 'leidt' commissaris der Koningin Loek Hermans de Elfstedentocht. Hij is immers de baas van de provincie Friesland. "Van dat schaatsen is het nooit gekomen. Twee handjes op de rug, dwars door de wind, kilometer na kilometer dansen over de ijspiste: ik wou dat ik het kon. Aan de andere kant: ik hou erg van sport en het is een hoogtepunt in mijn bestuurlijke carrière dat ik de tocht als commissaris mag meemaken. En ik ben ervan overtuigd: het wordt morgen een knalfeest!"
Hermans is nauw betrokken bij de organisatie. Hij wordt geïnformeerd over de politiesterkte, de hulp van het leger bij het leggen van verbindingen, het openbaar vervoer en de komst van allerlei hoogwaardigheidsbekleders. "De meeste ministers zijn nog op vakantie en ik weet ook niet of er iemand van het Koninklijk Huis komt. Ze vieren allemaal het 60-jarig huwelijksfeest van prinses Juliana en prins Bernhard in Oost-Afrika."
Eergisteren wist Hermans al voor 90% dat de Tocht der Tochten zaterdag zou worden gehouden. "We wilden het echter nog een dag aankijken vanwege de ijssterkte bij Sneek. Kijk, maandag had ook nog wel gekund, maar aan de andere kant zijn de weersverwachtingen niet zo gunstig en bovendien loop je dan het risico dat duizenden zwartrijders het ijs in het weekeinde kapot zouden rijden."
Volgens de commissaris is iedere toeschouwer morgen welkom in Friesland. "Elf jaar geleden waren er zo'n 350.000 mensen op de been. We rekenen nu op evenveel mensen en misschien wel meer, want bijna iedereen is vrij. Ik denk dat het een groot Carnaval van het Hoge Noorden wordt, maar tegelijkertijd hoop ik dat de mensen vooral met het openbaar vervoer komen want onze wegen zijn niet berekend op zoveel 'toeristen'. Bovendien: als u wilt overnachten: zorg voor een slaapplaats. Ga niet op straat sla- pen en al helemaal niet in uw auto want het is hartstikke koud."
Volgens Hermans is het een voorrecht commissaris te zijn van een provincie die binnen 36 uur het 'grootste sportevenement op aarde' kan organiseren. Hij zegt: "Met 16.000 toerrijders zijn er meer deelnemers dan bij de Olympische Spelen. En voorwaar, het is een prestatie om 200 kilometer uit te rijden."
Volgens Hermans zijn meer dan 5000 mensen bij de organisatie betrokken. Een groot aantal is vrijwilliger. Hij verwacht publicitaire belangstelling uit de gehele wereld. "We hoeven geen reclame te maken. Het gaat vanzelft. Want in de meeste landen vinden ze het prachtig en onbegrijpelijk dat wij binnen een mum van tijd zo'n festijn kunnen organiseren."
Is de aandacht voor de Elfstedentocht niet een beetje overdreven? Hermans schudt het hoofd: "Het ligt in de volksaard van de Friezen om zo'n tocht te organiseren. De tocht heeft zo'n rijke historie. Het is de oerkracht van de mens die dan naar boven komt. Het is bijna niet van deze tijd. Het heeft iets heroïsch. De Elfstedentocht is dan ook alleen in onze provincie mogelijk. Weet u, dit gebied is echt schaatsgek. Toen het begin december één nacht had gevroren, kwamen ze al bij mij aan de deur voor de jaarlijkse bijdrage van de schaatsclub. Het schaatsen vormt de ziel van de Fries."
De langdurige vorstperiode eist ook z'n tol. De meeste Friezen zijn zo langzamerhand door hun snipperdagen heen. Het lijkt alsof er dezer dagen niemand in het noorden des lands werkt. "Dan bent u toch niet goed geïnformeerd", zegt de commissaris, "want ik weet zeker dat Beerenburg en Zandstra-schaatsen op volle toeren werken."
