6 januari 1997
Helikoptervlucht geeft sprookjesachtig beeld van pelgrimage
Blauwbekken in de lucht
Van een onzer verslaggevers
LELYSTAD/LEEUWARDEN, maandag - Lelystad was zaterdagochtend vroeg even helistad. Alle helikopters die op het vliegveld beschikbaar waren stegen bij zonsopgang op het leek wel alsof de Derde Wereldoorlog was uitgebroken om naar de Elfstedentocht te snellen. Aan boord zaten cameralieden en fotografen die de Moeder van alle Tochten vanuit de lucht moesten registreren en zich binnen een mum van tijd blauwbekkend afvroegen waar zij in hemelsnaam aan begonnen waren.
Een mooie kiek of shot kan immers alleen maar worden geschoten als de zijdeur wordt verwijderd. Maar het nadeel daarvan is dat de kou vrij spel heeft, zeker op een hoogte van tussen de honderd en driehonderd meter en wanneer de noordooster ook nog eens meedogenloos tekeer gaat. Niet alleen de deelnemers aan de Elfstedentocht weten sinds zaterdag wat het fenomeen gevoelstemperatuur inhoudt, de heren fotografen dames deden niet mee weten dat nu dus ook.
Uiteraard hadden de fotografen Wim Hofland en Nico Koster van De Telegraaf het zich, in hun streven om de tocht zo goed mogelijk te volgen, nog moeilijker gemaakt. Op hun verzoek miste de Hughes 500 die zij bij Heli Holland hadden afgehuurd niet een, maar beide zijdeuren, zodat zij helemaal geen bescherming hadden. Alleen piloot Marc Kuijpers en schrijver dezes wisten nog enigszins aan de kou te ontsnappen. Maar zij zaten dan ook voorin en liepen alleen half bevroren voeten op.
Toch was het de moeite waard. De Elfstedentocht vanuit de lucht volgen is zo uniek, dat je het gebrek aan comfort op de koop toeneemt. Ieder beeld dat je in je opneemt is een ansichtkaart, iets dat reeds opviel toen wij, komende vanaf het IJsselmeer, het Slotermeer naderden. De lange kronkelende sliert toerrijders die zich bij het ochtendgloren een weg baande door het half besneeuwde Friese landschap wekte bijna ontroering op. Waarschijnlijk drong nergens beter het besef door dat hier duizenden mensen bezig waren aan een pelgrimage naar de heilige stad Ljouwert, een sportieve bedevaart waar zij jaren naar hadden uitgekeken.
Het enthousiasme van het publiek bovendien! Overal waar Marc Kuijpers zijn heli soms met spectaculaire duikvluchten naar toe stuurde zag je zwaaiende mensen, die hoopten op een reactie vanuit het donkerblauwe toestelletje. En een grote meerderheid droeg daarbij de oranje wollen mutsen die door Unox beschikbaar waren gesteld, wat vanuit de helikopter fantastisch waarneembaar was. Duizenden oranje stippen zag je, vooral bij het mooie keerpunt in Dokkum, waar de festiviteiten ook vanaf honderdvijftig meter hoogte goed te volgen waren.
Hoe hard de voorste rijders tijdens de eerste uren gingen (het was toen nog donker en wij konden dus nog niet de lucht in), bleek wel uit het feit dat wij hen pas voorbij Harlingen konden oppikken. Wij hadden erop gerekend dat zij zich op dat moment ergens tussen Workum en Bolsward zouden bevinden, maar zij waren al veel verder. Reeds 125 kilometer hadden zij achter de rug, maar toen hadden zij het moeilijkste gedeelte van het traject van Franeker naar Dokkum nog voor de boeg.
Twaalf man lag toen nog op kop. Het werden er uiteindelijk vijf, als gevolg van ontsnappingen en valpartijen die wij vrijwel allemaal vanuit onze merkwaardige positie zagen ontstaan, hoewel het ons het laatste uur van de wedstrijdtocht nog moeilijk werd gemaakt door de politie, die de verschillende helikopters en vliegtuigjes 'in verband met de herrie' naar duizend voet circa driehonderd meter hoogte dirigeerde. De politiehelikopter zelf evenwel, hing soms op niet meer dan vijftig meter van de begane grond en 'cowboyde' er af en toe lekker op los. Moesten er soms foto's voor het korpsblad worden gemaakt?
