3 januari 1997
Rust als training
door Raymond Kerckhoffs
MAASLAND, vrijdag - In dancing 'De veiling' is speculeren de bezigheid van de dag. Waar normaal in de bourgondisch ingerichte discotheek hossende mensen de tijd van hun leven hebben, staat nu een grote massagetafel. De marathonschaatsers hebben de dansvloer in bezit genomen, zoals heel Nederland al enkele dagen in de ban is van de spruitjeskweker, de boomchirurg en de leesmappenbezorger. De Tocht der Tochten is het altaar voor de natuurmensen op de lange ijzers. Geen enkele schaatser is heilig, alleen de winnaar van de Elfstedentocht krijgt dat sacrament.
Zenuwachtige trekjes en nerveuze gelaatsuitdrukkingen maken de sfeer ondanks de Siberische kou enigszins broeierig. De spanning voor het volksfeest in Friesland is te snijden. Het summum voor elke wedstrijdschaatser staat voor de deur. Nu moet je in conditie zijn, die ene dag in het decennium moet het gebeuren. Alles staat in het teken van... De Westland-marathon over honderd kilometer is slechts een bijzaak. De kersverse Nederlands kampioen op natuurijs Bert Verduin, de keizer van Ankeveen, is daar een goed voorbeeld van. Nadat ploegleider Richard van Kempen op de radio het bericht hoort dat de Elfstedentocht zaterdag op het programma staat, haalt hij zijn 'poulain' meteen van het ijs.
"Ik ben alleen nog maar bezig met de wedstrijd van zaterdag", beaamt Verduin. De kleine schaatser in het kanariegele pak is een van de te kloppen mannen. Een Napoleon op bevroren water, al zou die Nederlandse titel misschien toch nog zijn Waterloo kunnen zijn. Het kampioenschap van afgelopen maandag is hem niet in de koude kleren gaan zitten. "Daar heb ik me finaal kapot gereden. Elke spier in mijn lichaam deed na afloop pijn. In de wedstrijd denk je dat je alles kunt, maar 's avonds leer je je lichaam weer kennen. Zelfs de trap op lopen deed pijn. Op nieuwjaarsdag heb ik rustig getraind en ben ik twee keer op de massagetafel gedoken. Langzamerhand gaat het beter, maar iedere inspanning doet nu twee keer zo snel zeer. Nee, ik ben nog lang niet hersteld en vrees dat ik niet klaar ben voor de tocht. Normaal heb je minimaal een week nodig om te herstellen. Maar het is niet anders. Elf jaar heb ik erop gewacht en als het dan eindelijk zover is dan moet je blij zijn."
Afgelopen maandag was de bloemenkweker uit Heemskerk in topvorm, maar dat wil niet zeggen dat hij nu nog steeds iedere dag kan 'rammen'. "Eerlijk gezegd, komt de wedstrijd voor mij te vroeg", manoeuvreert hij zich een beetje in een underdog-positie. "Na het weekeinde was voor mij beter geweest. Vandaag merkte ik dat ik nog geen macht in de benen heb en het is nu toch al veertig uur voordat in Leeuwarden het startschot wordt gelost. De afvalstoffen zijn nog niet uit mijn lichaam en de spiervezels zijn nog uit elkaar getrokken. Ik zal kalm aan moeten doen, want aan een Elfstedentocht moet je goed uitgerust beginnen. Daarom is rustig schaatsen, een beetje hardlopen en fietsen en daarna nog een uitgebreide massage voorlopig de beste training."
"Nerveus? Een gezonde spanning is er wel. Niet dat ik er doodziek van wordt. Je leeft er naar toe. Ik voel me net weer een klein kind, dat een enorm cadeau mag uitpakken. Ik weet dat ik een van de grote favorieten ben. Daar kan ik mee omgaan. Zou ik na vijf kilometer door een valpartij moeten opgeven, dan stort mijn wereld zeker niet in. Winnen zal ik wellicht niet. Ik moet in mijn eentje vooruit komen, omdat ik in een sprint negen van de tien keer het onderspit delf. Maar ik ga er wel vanuit dat ik bij de eersten eindig. Elf jaar geleden was ik er ook bij en eindigde ik als veertiende. Die herinnering koester ik nog steeds. Vooral de start was een aparte ervaring. Bij het vastbinden van de schaatsen, knapte een veter. Hierdoor ging ik bijna als laatste op het ijs. Toch kon ik snel bij de eersten aansluiten. Dat is een belangrijke les voor zaterdag." Elf jaar geleden zeiden kenners als Jos Niesten en Co Giling op de Bonkevaart in Leeuwarden dat Verduin de volgende zou winnen. De Dasia-man kan zich immers als geen ander op een belangrijk evenement richten. "Ik heb lang moeten wachten. Maandag dacht ik dat duurt zeker nog wel een week. Zeker wanneer ik de commentaren van de rayonhoofden over de ijskwaliteit hoorde. Een gedeelte van het parcours heb ik inmiddels verkend. Dat zal ik vrijdag ook nog doen. Al is rusten mijn beste training."
Rust heeft ploegleider Richard van Kempen zeker niet gevonden. Zenuwachtig loopt hij over het Westlandse ijs en is druk in de weer met zijn portable telefoon. De spanning, de koorts is van zijn gezicht te lezen. "Nu ben ik de regelaar, dat vergt misschien nog meer stress", zegt hij. "Veertig vrijwilligers voor tien verzorgingsposten heb ik al bij elkaar. Daarnaast heb ik het draaiboek van Jos Niesten uit 1985 ontvangen. Het jaar dat Niesten vierde werd. Dat heb ik inmiddels al uit de computer laten rollen en zal ik met mijn rijders door gaan nemen. Ik durf geen voorspelling te maken wie gaat winnen. Er is zoveel mogelijk, maar met Bert Verduin en Hans Pieterse heb ik ieder geval twee belangrijke troeven achter de hand."
