publicatiedatum: 24-5-2001

Overspannenheid is leerzaam

Overspannen mensen hebben reden om te klagen. Prettig is het immers niet om slecht te slapen, lusteloos te zijn, niets meer te onthouden en een aversie te hebben voor sociaal contact. Bovendien word je ook niet vrolijk van de constante zelftwijfel, niet op jezelf kunnen rekenen en al die goed bedoelde adviezen aan te moeten horen.

Toch is een periode van overspannenheid leerzaam. Het is voor overijverige mensen vaak de enige manier om te ondervinden wat 'falen' betekent. Ook worden zij gedwongen om zelfzuchtig te zijn, hardop te zeggen 'ik ben te moe' en te ervaren dat de wereld ook nog doordraait zonder daar zelf iets aan bij te dragen. Persoonlijk hou ik niet van het cliché 'je komt er altijd sterker uit' om de doodeenvoudige reden dat de meeste mensen na een periode van overspannenheid zich juist blijvend kwetsbaarder voelen; alsof er in het hoofd toch wat hersencellen of zenuwverbindingen onherstelbaar vernietigd zijn.

Maar die blijvende gevoeligheid is nu juist wat nodig is om voorzichtig te zijn als het gaat om 'presteren', 'voorop lopen' of 'je verantwoordelijkheid nemen'. Laatst had ik een overspannen patiënt die na 33 jaar huwelijk eindelijk tegen zijn vrouw kon zeggen: "Dat je niet begrijpt waarom ik weiger om in drukke winkelstraten te lopen is jammer, maar gelukkig heb ik geen enkele behoefte meer om het je uit te leggen." Wie overspannen is geweest, weet als geen ander dat het uiteindelijk niet loont om bij iedereen in de smaak te willen vallen.

UW REACTIES

Wel een harde leerschool hoor, want je gaat echt met de billen bloot. Het 'je komt er beter uit' is alleen in die zin waar als je van die overspannenheid iets hebt geleerd en er iets mee hebt gedaan. Het gaat toch allemaal om respect voor jezelf hebben en daardoor dwing je automatisch respect af van anderen. Doordat je geen misbruik meer maakt van jezelf, zullen anderen het ook gaan laten. Want voor een ieder is het duidelijk geworden dat er niet meer met je te sollen valt. Als je dan wil/kunt kijken naar jezelf... mag je ook eerlijk toegeven dat je gewoon een leuker mens bent geworden, voor anderen (die niet zijn afgehaakt) en vooral voor jezelf. Het is waar, er blijft altijd in je achterhoofd zo'n kink in de kabel zitten, maar je kunt het ook een positieve wending geven, dat datgeen wat je had en was in die overspannenheid, afschuwelijk was, maar doordat je nu op een goede weg zit, voelt dat het leven toch waard is om er volledig van te genieten.

Nicolette Franken
Hilversum

Als 'ervaringsdeskundige' voor wat overspannenheid betreft ben ik het met je eens dat het een goede, zij het harde, manier is voor zichzelf wegcijferende mensen om eigen grenzen te leren kennen. Dat het aanvaarden van je eigen grenzen/mogelijkheden tijd kost, kan ik ook beamen, mij kostte het ongeveer vijf jaar! Maar de opmerking over je kwetsbaarder voelen, nee, dat heb ik niet zo ervaren. Ik vind het niet moeilijk (meer) om me kwetsbaar op te stellen. Je inlevingsvermogen wordt zo ook veel groter!

Agnes
Groningen

Dit kan wel waar zijn maar op het moment dat je er in zit vrolijkt dat vooruitzicht ook niet erg op. Het probleem is hoe kom ik er uit? Ik heb wel vaker van die periodes gehad, maar het is wel een feit dat ik na elke periode steeds meer tegen sociale contacten opzie. Ik leer er helemaal niet van, omdat ik nu niet na kan denken. Eigenlijk wil ik ook helemaal niet reageren maar weet niet waar ik met mijn problemen terecht kan. Na een leven van problemen in de jeugd, ziektes, buitenechtelijk kind (toen nog een schande), financiële problemen ben ik het eigenlijk allemaal een beetje zat. Ik heb dus helemaal niets geleerd en ben er ook niet sterker uitgekomen.

Ineke Niemeijer
Enschede

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden

UW REACTIES

Ik ben het eens met deze stelling, mits de persoon in kwestie tijd en gelegenheid krijgt om met zichzelf in gesprek te komen. En niet helemaal overspoeld wordt door die goedbedoelde adviezen, want daar ga je pas echt aan kapot! Een gewoon luisterend oor zonder kommentaar helpt vaak beter. Ook al vertellen ze 1000x hetzelfde, gewoon blijven luisteren en eventueel je eigen mening zeggen. Maar dat moet dan wel duidelijk overkomen dat het je 'eigen' mening is en dat de overspannen persoon zijn mening mag hebben.

Avanel
Almere

Echt zwaar overspannen ben ik volgens mij nooit geweest, alhoewel? Maar ik heb wel diep in de put gezeten door privé-omstandigheden. Nu ik daar weer uit ben, ben ik emotioneler geworden, mooie en lelijke dingen beter gaan (door)zien. En nog veel meer, me bijvoorbeeld minder aan trekken wat anderen van me vinden.

Ruud Vermeij
Capelle a/d IJssel

Helemaal eens. Het moet geen doel zijn om het iedereen naar de zin te maken en alles in de hand te willen hebben. De wereld draait inderdaad door ook al ben jij er niet. Belangrijk is dat je zelf goed functioneert en genoeg tijd neemt voor inspanning en ontspanning. Naar je eigen gevoel luisteren dus en je eigen grenzen trekken, ook al krijg je misschien boze gezichten. Maar wat wil de wereld liever: een altijd aanwezige maar uitgebluste jij of een jij die lekker in zijn /haar vel zit op het moment dat er contact is?

Kima
Amsterdam

Deze provocatie had ik nodig om eens even goed bij mezelf te rade te gaan. Hard hollen om mensen tevreden te houden en daardoor word jezelf ontevreden, omdat het een onmogelijk opgave is. Voor veel mensen is het moeilijk om toe te geven dat een grens is bereikt, omdat je sterk wilt lijken. Getuigt denk ik van meer sterkte om gewoon eens te zeggen: Het is op, nu ben ik aan de beurt. Meneer Wijnberg, een erg leerzame provocatie.

Iris
Zuidwolde