Mel Gibson een heer en een beest 'Braveheart' rauw en romantisch door Eric Koch Hij is een heer en een beest. Als de middeleeuwse Schotse vrijheidsstrijder William Wallace fluistert Mel Gibson de Engelse kroonprinses Franse dichtregels in het oor, maar op het slagveld richt hij met zijn slagzwaard een bloedbad aan onder zijn tegenstanders. Dat dualisme kenmerkt 'Braveheart'. Gibson's bijzondere film is rauw en romantisch. "Als jongetje was ik gek op ridderverhalen", vertelt de populaire Amerikaanse acteur en regisseur in Parijs. "Mijn film draait om romantische idealen die me toen al aanspraken, maar de manier waarop daarvoor gestreden wordt is heel wat realistischer dan wat ik las toen ik klein was. Ik wilde laten voelen hoe men in die tijd werkelijk leefde." Het levenspad van William 'Braveheart' Wallace staat gekerfd in de bebloede Schotse hooglanden. Nadat zijn familie is uitgemoord door de Engelse bezetters, wordt de jonge William door zijn oom in het buitenland opgevoed. Na zijn terugkomst in zijn geboortedorp trouwt hij met zijn jeugdliefde en denkt aan een simpel bestaan. Maar zijn levenstaak wordt hem duidelijk nadat zijn echtgenote door de hautaine landheer wordt omgebracht. Strijden zal hij, tot de laatste Engelsman van Schotse bodem is verdwenen. Na 'First Knight' en 'Rob Roy' is 'Braveheart' de derde Hollywoodfilm in korte tijd rond heldenmoed in het Engelse Koninkrijk. "Met die twee andere wil ik mijn film niet vergelijken", zegt Gibson. "Zonder hooghartig te willen klinken: alle drie projecten zijn me aangeboden. 'Braveheart' was in alle opzichten het interessantst. Daarom heb ik me er nauwelijks zorgen om gemaakt dat de beide andere films eerder uit zouden komen. Ik heb rustig m'n tijd genomen." Dat was ook nodig. Na zijn intieme regiedebuut 'The man without a face' was het spektakel van 'Braveheart' van een heel andere orde. "De ervaring van die eerste film heeft me wel degelijk veel geholpen", aldus Gibson. "Maar 1700 man regisseren voor een veldslag is inderdaad wel iets anders. Ik voelde me af en toe net een generaal. Om het zo indringend mogelijk in beeld te brengen moesten de aanvalspatronen van het Engelse en Schotse leger van meter tot meter worden afgestemd op de bewegingen van de camera's." En daarbij moest Mel Gibson ook nog eens acteren... "Gek genoeg maakte dat 't alleen maar gemakkelijker. Ook in mijn rol als William Wallace moest ik het overzicht houden, precies weten wat de rest deed. Ik besprak vooraf alles tot in detail met de acteurs en de filmploeg en daarna stapte ik achter de camera vandaan om m'n troepen aan te voeren. En als m'n assistent dan 'actie' riep kon ik me helemaal op 't vechten concentreren." Ook daarin nam Gibson geen halve maatregelen. De vechttaferelen van 'Braveheart' zijn onbarmhartig bruut. Gibson had die oorlogsgruwelen oorspronkelijk nog hardhandiger willen overbrengen."Ik heb de film voor volwassen kijkers gemaakt. Op verzoek van de producenten heb ik her en der wat weggesneden, zodat de filmkeuring 'Braveheart' ook voor een tienerpubliek zou vrijgeven. Daar had ik geen moeite mee. De film kan zo een groter publiek bereiken." Tederheid Tegenover zijn spectaculaire knokpartijen plaatst Gibson ook momenten van tederheid. "Die combinatie vond ik interessant. 't Zijn harde mensen, maar geen rabauwen. Wallace had een goede opvoeding gehad. Hij sprak drie talen." Nog afgezien van die van de liefde. De manier waarop hij zijn latere vrouw voor zich wint doet bijna modern aan. Gibson lacht. "De kunst van het versieren is door de eeuwen heen nauwelijks veranderd. Je kent het gezegde: als je ze laat lachen heb je ze al bijna in bed." Na 'Braveheart' houdt Gibson de regie-stoel even voor gezien. "Regisseren eist een enorme hoeveelheid energie. Die kan ik alleen opbrengen als ik het idee heb dat ik mijn visie op een verhaal zelf het beste in beeld kan brengen. Soms weet ik dat anderen dat beter kunnen. Het eindresultaat is waar het me om gaat, niet in eerste instantie m'n eigen rol. Ik heb altijd oog gehad voor het totaal. Regisseren was daar dus een logisch gevolg van. Ik voel me een verteller." Zijn volgende project is een 'simpele' acteerklus voor Ron Howard in de thriller 'Ransom'. "Heerlijk", glimlacht Gibson. "Na 'Braveheart' beschouw ik dat bijna als een vakantie!" Foto: Mel Gibson: "William Wallace was een keiharde vechter, maar ook een ontwikkeld man. Die combinatie trof me in het verhaal van 'Braveheart'. Première 14 september 1995 Gouden Braveheart Zes Oscars, waaronder gouden beeldjes voor beste film en regie, waren er voor Mel Gibson's Schotse heldensaga Braveheart. Schotland anno 1280. Als de schotse koning is gestorven eist de wrede Engelse koning Edward de troon op. Nadat zijn vrouw is vermoord, neemt Gibson met een legertje vrijheidsstrijders de wapenen op tegen de Engelse overheersers. Tegen het schilderachtige decor van de hooglanden leven Gibson's personages net zo rauw als ze vechten. Dat maakt Braveheart allesbehalve een film voor tere zieltjes. Maar wie zich aan de zijde van William Wallace door de soms gruwelijke gevechten heenworstelt, ervaart Gibson's bijzondere saga als een aangrijpend middeleeuws schouwspel.