SPEKTAKEL in Romeinse arena
RUSSELL CROWE
verovert het Colosseum als 'The Gladiator'
door Eric Koch
ROME - De juichtonen zijn verstorven. Diep is het bloed weggezakt
van de strijders die een laatste blik wierpen naar de ereloge in
de wetenschap dat ze zouden sterven. Een pollenveld en een ruïne
resten van de roemruchte marmeren tempel van vermaak waar ooit zeeslagen
werden nagespeeld, mannen elkaar op leven en dood bestreden met
zwaarden, netten en drietanden en de eerste christenen aan de leeuwen
werden gevoerd. Een slordige tweeduizend jaar geschiedenis valt
weg als we tussen de schreeuwende toeschouwers plaatsnemen in het
uitpuilende Colosseum, waar de heldhaftige ex-generaal Maximus de
harten van het volk verovert in Ridley Scotts onvergetelijke spektakelstuk
'The Gladiator'.
Russel
Crowe moet als Maximus, generaal in ongenade, in de arena voor zijn
leven vechten.
"Ik heb gisteren nog even op de restanten van de tribunes gezeten",
zegt de imponerende hoofdrolspeler van 'The Gladiator', die volgende
week in ons land in première gaat. "Met mijn ogen dicht waande
ik me weer even in die arena. Ongetwijfeld zal ik voortaan bij elk
bezoek aan Rome even bij het Colosseum langsgaan. Het is toch een
beetje mijn huis geworden." Hij lacht. "Al is het tegenwoordig een
beetje rommelig."
Hoe het er in volle glorie heeft uitgezien, ervaren we via de blik
van filmmaker Ridley Scott, niet voor niets een van de grote visuele
artiesten van onze tijd genoemd. Een glijvlucht van de camera boven
het oude hart van het Romeinse Rijk is een van de cinematografische
traktaties waarmee hij een voorbije tijd doet herleven. Onze hedendaagse
computer levert een bijdrage aan de imposante recreatie van de arena
waar de keizers het volk brood en spelen gaven, maar ook zonder
die technologische hulpmiddelen was Scott een eind gekomen, vertelt
Crowe.
Opwindend
"Als je met special effects een juichende menigte
op de bovenste ring van een volledig gerestaureerd Colosseum in
beeld kunt brengen, geef je je film een opwindend extraatje. Maar
Scott kan met weinig al veel suggereren. Bovendien: we hadden op
Malta een arena voor driekwart nagebouwd en ik kan je verzekeren,
als 5000 figuranten je naam scanderen, heb je als acteur weinig
fantasie nodig om je er de rest bij voor te stellen."
Russell
Crowe volgde voor 'Gladiator' regelmatig zijn instincten.
Om dergelijke ervaringen wilde Russell Crowe acteur worden. "Mijn
verbeelding bracht me als klein jongetje veel verder dan de muren
van ons kleine appartement in een buitenwijk van Sidney. De enige
manier om werkelijk in die fantasie onder te kunnen duiken was te
gaan acteren. Iedereen wil als jongetje Robin Hood zijn, maar de
meeste mensen nemen uiteindelijk genoegen met een baan op een bank.
Ik zou met die middelmaat niet kunnen leven. Mijn grootvader was
cameraman en mijn ouders deden de catering op filmsets, zodat ik
al heel jong elke bevangenheid verloor voor de camera. Toch had
ik geen toekomst als filmacteur voor ogen. Een hoofdrol in een Arthur
Miller-stuk in het theater van Sidney, dat leek me het hoogst bereikbare.
Daar heb ik mijn best voor gedaan. Tot een collega me duidelijk
maakte dat wat ik zocht wellicht niet in het theater te vinden zou
zijn. Zijn woorden sloten aan bij de ontevredenheid die aan me knaagde.
Ik kan me nog goed herinneren dat ik een half uur na een voorstelling
buiten een sigaretje rookte, uitkijkend over het water van de haven
van Sidney. Ik had wellicht die avond mijn beste werk afgeleverd.
Ik voelde het nog in mijn aderen. Maar tegelijkertijd besefte ik
dat de toeschouwers allang weer dachten aan de vuilnis die buiten
gezet moest worden, aan problemen op het werk of aan hun ergernis
omdat hun partner iets droeg dat ze niet mooi vonden. Alle energie
die ik in mijn optreden had gelegd was al weer compleet verdwenen.
Film werd mijn medium. Daarin kan ik mijn rol perfectioneren, kan
ik schaven aan een perfecte timing. Dat optreden wordt voor altijd
vastgelegd. Een jaar later zie je dan in de bioscoop het volle effect
van de kleine expressie die je zo zorgvuldig hebt bedacht. Met Ridley
Scott heb ik veel gesproken over dat ene moment in de film dat Maximus
zou glimlachen. Wanneer moest dat zijn? We wisten het niet. En toen,
spontaan, in een bepaalde scène was daar die glimlach. En
het voelde perfect aan. Fantastisch. Na al die voorbereiding zit
je zo in je rol, dat je personage zelf het moment aangeeft."
Dat Russell Crowe na 'L.A. Confidential' en 'The
Insider' met 'The Gladiator' definitief het etiket van filmster
opgeplakt heeft gekregen, zegt hem weinig. "Het woord ster is een
definitie van anderen. Ik heb een logische progressie doorgemaakt
van bijrollen tot hoofdrollen in het theater en later in de cinema.
Waar dat toe geleid heeft is dat ik met een van de beste filmregisseurs
op een toneel kan werken dat oneindig veel groter is dan dat de
schouwburg van Sidney. Met zo iemand kan ik me op de set van 'The
Gladiator' werkelijk iemand in een andere tijd voelen. Als je bij
de opnamen van een veldslag in de bossen van Germania tot je knieën
in de sneeuw en de modder staat, met 2000 figuranten om je heen,
voel je je alsof je met een tijdmachine bent gestapt. Als je alleen
maar dampende, vechtende lijven om je heen kan zien en paarden hun
eigen koers kiezen, vliegt de vastgestelde choreografie het raam
uit en volg je simpelweg je instincten. En als de overlevende soldaten
zich dan achter je opstellen, omdat ze hun aanvoerder willen volgen,
dan bén je Maximus."
Hij lacht. "En op zo'n moment komt een figurant aangerend, die
kennelijk ergens opgehouden was en als Maximus grijp ik 'm en hef
mijn zwaard op. Zegt die man met een piepstemmetje: "Maar ik hoor
in deze scène helemaal nog niet te sterven." Dan is het plotseling
alsof je in een Monty Python-sketch verzeild bent geraakt."
|