Zeeën van leven in Scheveningen, Harderwijk en Lissabon
Dineren met dolfijnen en oog in oog met haaien
door HENK DE KONING
Exposities die het leven in de zee openbaren doen het momenteel erg goed bij het grote publiek. Begrijpelijk, want het dierlijk leven in onze zeeën is even divers als talrijk en de moderne techniek stelt ons voor het eerst in staat alles eens rustig achter glas te bekijken.
Dineren in het onderwater-restaurant van de Lagune in Harderwijk. Wat schaft
de pot? Soms vis?
Met nog grotere en indrukwekkender attracties boven en onder de zeespiegel trachten tal van ondernemingen extra publiek te trekken en nu al kun je in het onderwaterrestaurant van het Dolfinarium in Harderwijk dineren in gezelschap van dolfijnen.
Sea Life Centre in Scheveningen is jaarlijks goed voor 400.000 bezoekers en op de wereldtentoonstelling in mei in Lissabon zal het grootste zee-aquarium van Europa worden gepresenteerd. Dit 'Oceanarium' blijft ook na de EXPO als de grootste toeristische trekpleister van de stad bestaan. Wij doken onder in de wereld van hom en kuit en ontdekten dat een aquarium veel meer inhoud kan hebben dan uitsluitend de bekende goudvissen.
De vele reservoirs van Sea Life Centre in Scheveningen zijn gevuld met honderden verschillende zeedieren. Achter glas of in open bassins laten zij zich bewonderen en soms zelfs als huisdieren strelen.
Sensatie in de onderswater-tunnel van Sea Life Scheveningen.
In de expositieruimten is de zeebiotoop op verschillende manieren zo echt mogelijk nagemaakt, waardoor het lijkt of je diep onder de zeespiegel op ontdekkingsreis bent. Wandelend in je normale goed kom je haaien, roggen en enorme zeepalingen tegen, maar ook garnalen, zeesterren en krabben. Als duiker in burger begeef je je vanaf de branding tot in de diepte van de Noordzee.
Koepelvensters met vergrotend glas zorgen er voor dat je vanuit de wandelruimten zelfs de kleinste vissen goed kunt observeren. Sea Life Scheveningen toont zeedieren in meer dan 40 natuurlijke leefgebieden.
Sommige vissen laten zich als huisdieren strelen in Scheveningen.
De vestiging in Scheveningen staat niet op zichzelf, maar heeft volgelingen in Engeland, België, Duitsland en Spanje. Sea Life Centre Scheveningen werd in 1993 aan de boulevard geopend en was de eerste in zijn soort op het vaste land van Europa. Het moederbedrijf kwam in 1979 van de grond in het Schotse whiskeystadje Oban.
De combinatie stelt zich zich ten doel mensen te informeren over de noodzakelijke zorg voor de wereldzeeën. Bijzonder in de Scheveningse vestiging is de speciale tentoonstelling 'Tropisch Rif Avontuur'. Hierbij zijn de mooiste koraalriffen in bassins nagebouwd en wel op een wijze die heel dicht de betoverende werkelijkheid benadert.
Na het regenwoud is het koraalrif het rijkst aan diersoorten. Maar net als het regenwoud wordt ook dit wonder der natuur ernstig met de ondergang bedreigd. Vanwege overbevissing, vervuiling en de illegale koraalhandel. De bijzondere tentoonstelling zou aanvankelijk vorig jaar worden afgesloten, maar onder druk van het enthousiaste publiek heeft men er nu een permanente expositie van gemaakt.
Spectaculair middelpunt van Sea Life Centre in Scheveningen is de transparante, acht meter lange onderwatertunnel. De bezoekers wandelen hier door een soort glazen koker, omringd door 180.000 liter water, waarin haaien, roggen en enorme scholen vissen op korte afstand voorbij zwemmen.
Ook Greenpeace beschikt hier over een eigen expositieruimte met daarin de overzichtstentoonstelling 'Save Our Seas' (SOS). Greenpeace wil wijzen op de gevaren die de zeeën bedreigen en doet dit op deze plaats met een videowand, een maquette van de vervuilingscyclus van land naar zee en een Greenpeace 'hotline' waarmee je ernstige vervuilingen op de zee rechtstreeks bij de milieugroep kunt melden.
De zeeën van de wereld bedekken meer dan 70 procent van het aardoppervlak en vormen volgens wetenschappers de oorsprong van het leven op onze planeet. Elk jaar ook nog worden in de zeeën weer nieuwe levensvormen aangetroffen. In 1976 bijvoorbeeld ontdekte men een volstrekt onbekende diepzeehaai die vanwege zijn enorme kaken de bijnaam 'megamouth' werd gegeven.
Expo '98' in Lissabon is opgezet als eerbewijs aan de oceanen. Topstuk is een 65 miljoen Amerikaanse dollars kostend Oceanarium. Een kolossale tank gevuld met 6000 kubieke meter zeewater bevat duizenden zeedieren waaronder circa 30 verschillende soorten haaien. Sommigen met een lengte van 2.5 meter.
"Duikers dalen regelmatig in de kolossale tank af om de haaien te voeren. "Hongerige rovers zouden de kleinere vissen anders maar verslinden", zegt bioloog Mark Smits, tevens directeur van Oceanarium. "Ook de duikers lopen geen risico. Van de in totaal totaal 350 soorten haaien is namelijk slechts drie procent gevaarlijk zijn de mens", verzekert de bioloog.
Mark deelt de zorg van Sea Life Centre dat het slecht gaat met de zeeën en oceanen. "Ieder jaar worden wereldwijd circa 30 mensen door haaien gedood. Dat is minder dan de bliksem jaarlijks doodt. Daarentegen vermoordt de mens wel elk jaar 100 miljoen haaien."
"De meeste haaien sterven als bijvangst van de industrievisserij. Duizenden anderen worden afgeslacht om van hun vinnen soep te kunnen koken. Zwaar verminkt worden de nog levende dieren dan weer overboord gezet."
De haaien bestemd voor Expo '98 zijn afkomstig uit de zeeën rond Zuid Afrika, Algarve en Florida. Mark Smit: "Er is veel kennis en geduld nodig om er voor te zorgen dat de dieren niet gewond raken of sterven als gevolg van stress. De grootste haaien worden daarom eerst in een soort lasso gevangen, waarna ze op een speciale brancard uit het water worden getild."
"Nog moeilijker is het de dieren gezond en wel op hun plaats van bestemming te krijgen. De haaien ondernemen de lange reis in speciale containers met zeewater die per truck en vliegtuig worden vervoerd. Ook zijn de dieren dan licht verdoofd om te voorkomen dat zichzelf ernstig schade toebrengen. Haaien produceren onder extreme omstandigheden namelijk een soort gif dat bij een te grote dosis zelfs hun dood kan veroorzaken", aldus Mark Smit.
In Harderwijk is het nu de grote attractie te dineren in het onderwaterrestaurant van de Lagunen, terwijl de dolfijnen in het bassin achter een 60 meter lange glazen wand als het ware het eten van je bord kijken. Behalve dolfijnen verschijnen regelmatig ook zeeleeuwen voor het glas, die je met grote vraagogen aankijken of er ook vis is besteld. De ' Wereld van de Zee', die het Dolfinarium is', komt zo wel heel indrukwekkend naar je toe.
Marketing manager Marcelle van den Hoven is enthousiast over het resultaat. "Bijna een jaar geleden werd de Lagune geopend. Eerst waren er wat aanloop probleempjes maar nu al is in het bassin met vijftien miljoen liter zeewater een echte biotoop ontstaan. De bijzondere thematische aankleding van de Llagune is gebaseerd op de cultuur van Canadese Indianen, die al eeuwen in volledige harmonie met de zee leven. De hapjes en gerechten in het restaurant zijn dan ook veelal bereid met ingrediënten die met die Indianenstam te maken hebben."
Publicatiedatum = 14 februari 1998
