Het concern heeft in 2001 een nettoverlies geleden van € 29,5 miljoen tegenover een nettowinst van € 48,5 miljoen over 2000. Over het topjaar 1999 werd nog een nettowinst gerealiseerd van € 64,8 miljoen.

In het nettoverlies over 2001 is netto € 46 miljoen begrepen aan incidentele lasten. De brutolasten bedroegen € 58,1 miljoen, waaronder € 28,9 miljoen inzake reorganisatievoorzieningen en een extra afschrijving van € 27,2 miljoen op de goodwill van Dagblad De Gooi- en Eemlander.

Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening is gedaald van € 79,5 miljoen naar € 5,6 miljoen, waarin begrepen de extra afschrijving van € 27,2 miljoen.

De sterke daling van de advertentieomzet die zich in de tweede helft van het jaar versneld heeft gemanifesteerd is de belangrijkste oorzaak van de teruggang van het resultaat. Bovendien stegen de papierkosten met ruim 20% en de bezorgkosten met ruim 15% ten opzichte van 2000.

Het jaar 2001 gaat de geschiedenis in als een van de meest bewogen jaren van het concern. Na jaren van een min of meer onafgebroken economische groei tekenden zich in de loop van 2001 steeds meer de contouren af van een recessie. De terroristische aanslagen op 11 september 2001 in New York en Washington zorgden, in combinatie met de laagconjunctuur, voor een nog niet eerder vertoonde hardnekkige terugval van het advertentievolume.

Bij Dagblad De Telegraaf, nog steeds de motor van dit concern, daalde de advertentieomzet in het vierde kwartaal van 2001 met meer dan 23% ten opzichte van het vierde kwartaal van 2000; de gemiddelde daling op jaarbasis bedroeg 16% ten opzichte van 2000.

Bij de regionale dagbladen en de huis-aan-huisbladen stond het resultaat enigszins minder onder druk wegens een latere en minder heftige terugval van het advertentievolume dan bij het dagblad De Telegraaf.

Ook bij de internetactiviteiten zorgden tegenvallende omzetontwikkelingen voor een aanhoudende druk op het resultaat.

Bij de grafische divisie (Biegelaar Groep) stond de rentabiliteit onder druk als gevolg van de terughoudendheid in de markt. Dit werd versterkt door de afschrijvingen op het in de loop van 2001 in gebruik genomen deel van de drukcapaciteit. Hogere rentelasten en afschrijvingen, alsmede aanloopkosten voor de nieuwe pers, veroorzaakten een forse daling van het resultaat.

Teneinde de terugval in het resultaat op korte termijn te beperken werden reeds vanaf februari 2001 bezuinigingsmaatregelen ingevoerd, waaronder bezuinigingen op internetprojecten, een selectieve personeelsstop en besparingen op de operationele kosten. De in augustus 2000 op de markt gebrachte gratis middagkrant News.nl werd in april 2001 gestaakt wegens tegenvallende advertentieomzet en problemen met tijdige distributie.

Aanvullend werden in het hele concern maatregelen in gang gezet gericht op het structureel terugbrengen van het aantal arbeidsplaatsen met circa 5%, ofwel met ruim 300. In verband hiermee was het voor het eerst in decennia helaas noodzakelijk te breken met de traditie dat binnen de Amsterdamse bedrijven geen gedwongen ontslagen plaatsvinden; in samenspraak met de ondernemingsraad en de vakbonden is een sociaal beleidsplan ontwikkeld. Het beleidsplan zal pas in de tweede helft van 2002 en verdere jaren effect sorteren.

Bij de Biegelaar Groep werd in samenspraak met de bonden en ondernemingsraden eveneens een regeling getroffen met betrekking tot de voorgenomen reorganisatie. De reorganisatie bij Media Groep Limburg houdt verband met de benodigde verdere integratie van de krantenuitgeverijen van Uitgeversmaatschappij Limburgs Dagblad en Uitgeversmaatschappij De Limburger. Achterblijvende advertentieomzet en een sterke daling van de oplage van het Limburgs Dagblad maken verdergaande maatregelen noodzakelijk.

In verband met de reorganisatie zijn bij de Amsterdamse bedrijven, de regionale dagbladuitgevers en de Biegelaar Groep reorganisatievoorzieningen getroffen voor een totaalbedrag van € 28,9 miljoen.

De winst vóór interest, belastingen en afschrijvingen (EBITDA) is gedaald van € 140,9 miljoen over 2000 tot € 93,6 miljoen over 2001. De cashflow is gedaald van € 113,9 miljoen in 2000 tot € 59,5 miljoen in 2001.

De afschrijvingen op materiële vaste activa namen toe door de ingebruikneming van investeringen in Amsterdam en Maarssen. De afschrijvingen op de immateriële vaste activa zijn enerzijds gedaald door het vervallen van de afschrijving op de goodwill inzake de in 1996 gekochte special-interestbladen (€ 10,0 miljoen) en anderzijds toegenomen door de afschrijving op de betaalde goodwill bij de overname van Uitgeversmaatschappij De Limburger in mei 2000. In tegenstelling tot de afschrijving op de special-interestbladen is die van Uitgeversmaatschappij De Limburger niet fiscaal aftrekbaar. Bovendien vond, zoals gemeld, een extra afwaardering plaats op de in 1997 betaalde goodwill bij de verwerving van Dagblad De Gooi- en Eemlander. Dit laatste was noodzakelijk in verband met een structurele resultaatvermindering als gevolg van de teruggang in oplage en advertentievolume.

De resterende goodwill ad € 5,4 miljoen zal in de komende vijftien jaar worden afgeschreven.

Met de belastingdienst is recent de reeds lang lopende discussie over de toepassing van het zogenaamde ijzeren-voorraadstelsel voor de waardering van de voorraden papier en inkt afgerond. Het verschil tussen de fiscale en commerciële waardering per 31 december 2000 dient in vijf jaar vrij te vallen ten gunste van het fiscale resultaat.

Tevens is naar aanleiding van een onderzoek de fiscale afschrijvingstermijn ingevolge de goodwill die in 1996 is betaald voor de special-interestbladen van Elsevier opgerekt van vijf jaar naar tien jaar. Een en ander heeft een verschuiving tot gevolg van latente naar acuut verschuldigde belasting en heeft als zodanig, behalve een rentenadeel, geen consequenties voor het resultaat.

Omzet

De omzet is met 1,4% gestegen van € 811,1 miljoen in 2000 tot € 822,2 miljoen in 2001. Autonoom daalde de omzet met 2,5%.

De toeneming van de omzet bestond per saldo uit een daling van de advertentie-inkomsten van e 31,1 miljoen en een stijging van € 24,9 miljoen uit oplage-inkomsten. Verder nam de omzet uit overige activiteiten, waaronder verspreiding voor derden en het uitgeven van boeken, toe met e 5,8 miljoen en de omzet uit drukwerk voor derden met € 5,7 miljoen. De overige omzet steeg ten opzichte van 2000 met € 5,8 miljoen.

In totaal bestond de concernomzet in 2001 voor € 405,2 miljoen (49%) uit advertentie-inkomsten en voor € 269,3 miljoen (33%) uit oplage-inkomsten. De omzet van drukwerk voor derden bedroeg € 112,0 miljoen (14%), waarvan € 83,7 miljoen niet-krantgebonden; de overige opbrengsten waren € 35,7 miljoen (4%).

In 2000 was dit respectievelijk € 436,3 miljoen, € 244,4 miljoen, € 104,0 miljoen en € 26,4 miljoen, ofwel 54%, 30%, 13% en 3%.

In het segment uitgeverijen daalde de omzet van de landelijke dagbladen met 5% en de omzet van de regionale dagbladen steeg met 19%. Deze stijging werd met name veroorzaakt doordat Dagblad De Limburger in 2000 vanaf eind mei werd meegeconsolideerd. De omzet van de huis-aan-huisbladen daalde met 15% onder andere door de verkoop van de Limburger Weekbladpers. De omzet van de tijdschriften daalde met 3%. De omzet in het segment grafische producten nam toe met 8%.

Van de concernomzet is in 2001 2,6% in overige EU-landen gerealiseerd, in 2000 was dit eveneens 2,6%. In 2001 is voor € 1,3 miljoen omzet behaald uit overige Europese landen, tegenover € 3,0 miljoen over 2000.

De gemiddelde omzet per werknemer daalde met 3,3%, van € 156.700 in 2000 tot € 151.600 in 2001. De afgelopen vijf jaar ontwikkelden de omzet, het gemiddeld aantal man/vrouwjaren en de gemiddelde omzet per werknemer zich als volgt:

Toegevoegde waarde

De totale toegevoegde waarde van het concern en het gemiddelde per werknemer hebben zich in de afgelopen vijf jaar als volgt ontwikkeld:

Concernstrategie

Het Telegraaf-concern stelt zich ten doel het verzamelen, rangschikken, bewerken, distribueren en verkopen van informatie. De kernactiviteiten bestaan uit het uitgeven, zowel in gedrukte als in elektronische vorm, van landelijke en regionale dagbladen, huis-aan-huisbladen, tijdschriften en andere vormen van communicatie zoals (het participeren in) commerciële radio en televisie.

In september 2001 is het strategisch plan voor de komende vijf jaar gepresenteerd met als kernpunten: optimaliseren, vernieuwen en internationaliseren. Voor het jaar 2002 zal in het kader van de noodzakelijke bezuinigingen de aandacht met name uitgaan naar optimaliseren. Daarnaast zal ook de nodige ruimte worden geboden aan vernieuwen, in de vorm van nieuwe titels bij BasisMedia en De Telegraaf Tijdschriften Groep en innovaties bij de kranten, gebruikmakend van de sterke merknamen. Veelal zullen daarbij de krachten van de print- en on line activiteiten worden gebundeld.

Wat het internationaliseren betreft is de doelstelling om binnen vijf jaar ten minste 5% van de concernomzet uit het buitenland te halen, voornamelijk op het gebied van tijdschriften. Op termijn wordt gestreefd naar een nettorendement van 12% op het eigen vermogen.

Door de fusie tussen de Biegelaar Groep en de Brouwer Groep zal de grafische dienstverlening voor derden, voorzover het de technische vervaardiging van tijdschriften betreft, worden ondergebracht in een samenwerkingsverband waarin een minderheidsbelang zal worden gehouden.

Eigen vermogen

In verband met de overgang van de gulden naar de euro is de nominale waarde per aandeel gewijzigd van f 0,50 (€ 0,23) naar € 0,25 (f 0,55). De verhoging van het aandelenkapitaal met in totaal € 1,2 miljoen is ten laste van de algemene reserve gegaan. Wegens het over 2001 geleden verlies en de dividenduitkering over 2001 is het eigen vermogen per aandeel afgenomen van € 9,52 ultimo 2000 tot € 8,85 ultimo 2001.

Het aantal aandelen is ongewijzigd en bestaat uit 52.499.200 gewone aandelen en 960 prioriteitsaandelen van € 0,25 nominaal. Van de gewone aandelen zijn 25.019.314 stuks gecertificeerd per 31 december 2001, zijnde 47,7%. Eind 2000 was 46,7% van het aandelenkapitaal gecertificeerd.

Vanaf 29 oktober 2001 is het certificaat van aandeel van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf niet meer genoteerd in de Next 150 (Euronext) wegens de beperkte omloopsnelheid. Sinds die datum treden zowel ABN Amro Bank als Fortis Bank op als liquidity provider.

Dividend

Dividendbeleid
Het dividendbeleid is gericht op een uitkering in contanten ter grootte van circa 35% van de voor uitkering

beschikbare winst. Bij het vaststellen van het dividend zal, indien mogelijk, rekening worden gehouden met de effecten van de per 1 januari 2001 ingevoerde (fiscale) vermogens-rendementsheffing. Een tijdelijke overschrijding van het genoemde uitkeringspercentage is acceptabel bij incidenteel lagere resultaten.

Dividendvoorstel
Over 2001 is per saldo € 29,5 miljoen verlies geleden, mede veroorzaakt door incidentele lasten. De statuten staan een uitkering toe ten laste van de vrije reserve. Op grond van het feit dat er exclusief de incidentele lasten sprake is van een positief resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen stellen wij voor het dividend over 2001 vast te stellen op € 0,11 per aandeel. Deze uitkering wordt ten laste van de vrije reserve gebracht.

OVERIGE
CONCERNAANGELEGENHEDEN

Personeel en organisatie

Op het gebied van personeel en organisatie is in 2001 een aanzet gemaakt voor een groot aantal veranderingen die zich in de komende jaren zullen gaan manifesteren.

Op concernniveau is daartoe een stafafdeling Human Resource Management gevormd, die begin 2001 is gestart met het ontwikkelen van een management development programma in nauwe samenwerking met Universiteit Nyenrode.

Daarnaast zijn enkele andere instrumenten ontwikkeld en ingevoerd, waaronder competentiemanagement, potentieelbeoordeling en een functiewaarderingsmethode voor managementposities.

De reeds eerder genoemde teruggang van het resultaat heeft geleid tot het vervallen van de garantie van werk en inkomen. In verband hiermee is met de vakbonden een sociaal beleidsplan tot stand gekomen. In dit kader is gewerkt aan de totstandkoming van een mobiliteitscentrum dat tot taak heeft de arbeidsmobiliteit binnen het concern te bevorderen. In eerste instantie zal de nadruk komen te liggen op begeleiding van boventalligen naar een andere positie binnen of buiten het concern.

Werkgelegenheid
In 2001 waren, gerekend in fulltime-eenheden, gemiddeld 5.425 medewerkers in dienst van het concern tegenover 5.177 medewerkers in 2000. De verslechterde economische omstandigheden maakten een selectieve personeelsstop noodzakelijk in de loop van 2001. De werkgelegenheid nam af als gevolg van het beëindigen van de exploitatie van News.nl in april 2001, de verkoop van de Limburger Weekbladpers wegens het NMa-besluit en de integratie van de exploitatie van De Gooi- en Eemlander met die van de andere regionale dagbladen in HDC Uitgeverij Zuid. Tevens werden enkele internet-activiteiten beëindigd.

Per 31 december 2001 waren 5.953 personen in dienst van het concern, van wie 32 in het buitenland, tegenover 6.070 personen ultimo 2000. Na omrekening van de deeltijdkrachten tot volledige werktijd bedroeg de werkgelegenheid in het concern 5.393 man/vrouwjaren.

Arbeidsvoorwaarden
In het concern is een viertal collectieve arbeidsovereenkomsten van toepassing.

De Grafimedia-CAO kent een looptijd tot 1 februari 2002. De loonstijging per 1 februari 2001 bedroeg 2%, terwijl per 1 oktober 2001 nogmaals 2% is toegekend. De CAO voor dagbladjournalisten kende een verhoging van 3,7% met ingang van januari 2001, terwijl in de CAO voor huis-aan-huisbladjournalisten een loonsverhoging van 4% per 1 juli 2001 werd overeengekomen. De CAO voor Beroepsgoederenvervoer over de weg kent een looptijd tot 1 april 2003, de loonstijging per 1 april 2001 bedroeg 1,5%. Eind 2001 zijn de onderhandelingen gestart om te komen tot nieuwe CAO's. Het spreekt voor zich dat van werkgeverszijde, gezien het huidige economische perspectief, een terughoudende loonontwikkeling wordt bepleit.

In het kader van de Wet PEMBA (Premiedifferentiatie en Marktwerking bij Arbeidsongeschiktheid) is in 2001 besloten in de collectieve regeling te blijven. In verband daarmee is de in voorgaande jaren ten laste van het resultaat gevormde voorziening ad € 5,1 miljoen vrijgevallen ten gunste van de sociale lasten in het resultaat over 2001.

Pensioenen
Ondanks de forse koersdalingen op de effecten van het afgelopen jaar beschikken de met het concern verbonden pensioenfondsen nog over vrije reserves. Er zijn derhalve geen extra dotaties noodzakelijk.

Arbo
Het voortdurend optimaliseren van arbeidsomstandigheden is in het gehele concern onderdeel van de bedrijfsvoering. Om een juist beeld te krijgen van de arbeidsomstandigheden worden risico-inventarisaties opgesteld, gevolgd door een plan van aanpak. In het jaar 2001 zijn onder meer voor de Amsterdamse bedrijven inventarisaties uitgevoerd voor de financiële en administratieve diensten, voor BasisMedia en voor de holdingstaf.

In 2001 is daarnaast beleid ontwikkeld ter voorkoming van RSI (Repetitive Strain Injury) en van ongewenst gedrag. Tevens is met ingang van 1 januari 2002 het rookbeleidsplan geïmplementeerd bij de Amsterdamse vestigingen waar, met uitzondering van speciale rookplekken, een rookverbod is ingevoerd.

Milieu

In het afgelopen jaar is wederom veel aandacht besteed aan milieuzaken. Naast het opstellen van een vervoerplan 2002 werden rapportages verzorgd voor het Centraal Bureau voor de Statistiek en diverse gemeenten. Daarnaast is een energiebesparingsprogramma 2002-2003 opgesteld en zijn er voorlichtingsbijeenkomsten gehouden over het werken met gevaarlijke stoffen. Bijzondere aandacht werd besteed aan de opslag van schoonmaakmiddelen. Tenslotte is een intranetsite ontwikkeld voor permanente informatie over milieuzaken.

Ondernemingsraad Amsterdamse bedrijven

Het jaar 2001 is ook voor de Ondernemingsraad Amsterdamse bedrijven een hectisch jaar geweest, waarin veel van de betrokken leden werd gevraagd. Naast de vele adviesaanvragen, zoals de integratie van logistieke activiteiten bij de vorming van DistriQ en de organisatiewijzigingen als gevolg van de ontvlechting van de holdingdirectie en de directie van de Amsterdamse bedrijven, is veel energie gestoken in de totstandkoming van het sociaal beleidsplan. Over het hierin opgenomen regelingenpakket is een akkoord gesloten tussen de directie en de vakbonden. Ondanks de van tijd tot tijd scherpe discussies was er opnieuw sprake van goed overleg. De behandeling van laatstgenoemd plan was ongetwijfeld een van de zwaarste onderwerpen van de afgelopen jaren.

In verband met de hiervoor gememoreerde organisatiewijzigingen is begin 2002 een aanvang gemaakt met de gedachtevorming over een nieuwe medezeggenschapsstructuur voor de Amsterdamse bedrijven. In aansluiting daarop zal tevens worden gewerkt aan de totstandkoming van een centrale ondernemingsraad met ingang van 1 januari 2003.

IINVESTERINGEN

Bij de Rotatiedrukkerij Voorburgwal zal de uitbreiding van de negen bestaande persen met twee vierkleurenpers-eenheden en de uitbouw met een tiende pers worden gerealiseerd. Er zal nog voor een bedrag van € 13 miljoen worden besteed, inclusief randapparatuur.

In 2001 is een aanvang gemaakt met de renovatie en het groot onderhoud van het kantoorpand aan de Basisweg in Amsterdam. In totaal is met dit project, dat ultimo 2003 zal zijn afgerond, naar verwachting een bedrag gemoeid van € 23 miljoen, waarvan circa € 14,9 miljoen betrekking heeft op het uitvoeren van (achterstallig) onderhoud. In verband hiermee is ten laste van het resultaat over 2001 een bedrag van € 5,8 miljoen extra toegevoegd aan de onderhoudsvoorziening, die daarmee ultimo 2001 € 13,1 miljoen bedraagt. Tezamen met de normale jaarlijkse dotaties in 2002 en 2003 is deze voorziening alsdan toereikend voor het te plegen onderhoud. De kosten van de renovatie zullen worden geactiveerd en ten laste van het resultaat worden afgeschreven tot het einde van de looptijd van de erfpacht.

Verplichtingen
In 2001 zijn investeringsverplichtingen voor materiële vaste activa aangegaan ten bedrage van € 60,7 miljoen (exclusief BTW), waarvan in 2002 en volgende jaren nog € 32,0 miljoen moet worden betaald. Betalingen op in 2001 en voorgaande jaren aangegane verplichtingen bedroegen in 2001 € 71,5 miljoen (exclusief BTW).