CONCERN

Het concern heeft in 1996 een nettowinst behaald van ƒ 84,6 miljoen, een daling ten opzichte van 1995 van 16,5%. Een daling die was voorzien en die geheel het gevolg is van de aanloopverliezen bij deelnemingen buiten de kernactiviteiten, voornamelijk commerciële televisie.

Het bedrijfsresultaat van de kernactiviteiten van het concern nam toe, vooral dankzij een toeneming

van het advertentievolume in de dagbladen. De inkoopprijzen van krantenpapier stegen per 1 januari 1996; in de tweede helft van 1996 trad een neerwaartse prijsontwikkeling op.

De afschrijvingen op materiële vaste activa daalden opnieuw, mede doordat de boekwinsten, behaald bij verkoop van activa, in mindering zijn gebracht. In de komende jaren is een belangrijke toeneming van deze afschrijvingspost te verwachten als de in ontwikkeling zijnde investeringen in Amsterdam, Alkmaar, Heerlen en Hoorn in gebruik zullen worden genomen. De toeneming van de afschrijving op immateriële activa betreft in belangrijke mate het bij de overneming van de special-interest-bladen van Bonaventura betaalde bedrag voor de uitgaverechten; deze zullen in vijf jaar ten laste van het resultaat worden gebracht. Voorts is de bij de uitbreiding van de deelneming in Handelspost en bij de overneming van De Zaankanter betaalde goodwill van invloed. De toeneming van het bedrijfsresultaat van ƒ 135,4 miljoen in 1995 tot ƒ 143,4 miljoen, was ook in 1996 vooral te danken aan het Amsterdamse dagbladbedrijf. Het autonome resultaat van de tijdschriftengroep nam toe, waaraan de resultaten, exclusief de afschrijving op uitgaverechten, van de specialinterest-bladen nog werden toegevoegd. De winst van de Hollandse Huis-aan-huisbladen Combinatie B.V. en die van de Hollandse Dagbladcombinatie B.V. verbeterden. De winst van B.V. Gemeenschappelijk Bezit van Aandelen Uitgeversmaatschappij Limburgs Dagblad bleef vrijwel op hetzelfde niveau. Het resultaat van Biegelaar en Jansen B.V. was ongeveer gelijk, dat van Franken B.V. was lager.

Onder opbrengst deelnemingen is verantwoord het van Wegener Arcade ontvangen dividend, inclusief de intrinsieke waarde van het dividend in certificaten. In mindering is gebracht ons deel - proportioneel met onze deelneming - van de in 1996 geleden aanloopverliezen bij SBS6, Sport7 en Planet Internet. Bij het bepalen van ons deel in het verlies van Sport7 is rekening gehouden met de ingevolge een compromis te verrichten betalingen vanwege de door aandeelhouders aan de KNVB verstrekte garantie; de fiscale verrekenbaarheid hiervan bij de te verwachten liquidatie van Sport7 is in aanmerking genomen. De bij het verwerven van deze deelnemingen betaalde bedragen voor goodwill zijn - zijnde niet-kernactiviteiten - ten laste gebracht van het eigen vermogen.

De rente-opbrengst daalde in 1996 ten gevolge van de afneming liquide middelen door de aankoop van de special-interest-bladen en de diverse nieuwe deelnemingen. Bovendien was de rentestand opnieuw lager.

Per saldo daalde de uitkomst van de financiële baten en lasten van een positief resultaat in 1995 van ƒ 19,3 miljoen tot een negatief resultaat van ƒ 5,6 miljoen in 1996.

Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen is met 10,9% gedaald van ƒ 154,7 miljoen in 1995 tot ƒ 137,9 miljoen in 1996.

De procentuele vennootschapsbelastingdruk nam toe door het niet-fiscaal verrekenbaar zijn van de aanloopverliezen bij de deelnemingen en de lagere vrijval uit de WIR-egalisatierekening. Met ingang van 1997 vallen geen bedragen meer vrij uit deze rekening. De afschrijving op de uitgaverechten van de special-interest-bladen is fiscaal wel een kostenpost. Met de belastingdienst is na de formele opzegging in 1994 van het ijzeren-voorraadstelsel voor grondstoffen ook in 1996 geen overeenstemming bereikt over de toepassing van deze waarderingsgrondslag. Evenals in voorgaande jaren is bij het opstellen van de jaarrekening aangenomen dat het systeem volledig zal worden hersteld.

Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening ná belastingen is gedaald van ƒ 101,0 miljoen in 1995 tot ƒ 86,0 miljoen in 1996.

Onder de buitengewone baten zijn onder andere opgenomen:

1. het minderheidsbelang van derden in het resultaat van Media Groep West B.V.;
2. de terugontvangen buitenlandse BTW uit vorige boekjaren.

Onder de buitengewone lasten zijn hoofdzakelijk opgenomen de afwikkelingskosten inzake Sport7.

Het buitengewoon resultaat ná belastingen bedroeg in 1996 ƒ 1,4 miljoen negatief, over 1995 was dit een baat van ƒ 0,3 miljoen. Na verrekening van het buitengewoon resultaat is de nettowinst gedaald met 16,5% van ƒ 101,3 miljoen in 1995 tot ƒ 84,6 miljoen in 1996. Vooral dankzij de positieve ontwikkeling van het bedrijfsresultaat - exclusief de afschrijving op de betaalde uitgaverechten - is de nettowinst hoger dan aanvankelijk was voorzien.

Per aandeel van ƒ 0,50 nominaal is de nettowinst gedaald van ƒ 1,93 in 1995 tot ƒ 1,61 in 1996.

De cash-flow bedraagt over 1996 ƒ 190,5 miljoen; over 1995 was dit ƒ 191,8 miljoen.

Goodwill/Uitgaverechten

De bij een acquisitie betaalde meerwaarde boven het eigen vermogen is te onderscheiden in goodwill bij een aandelentransactie en goodwill bij verwerving van uitgaverechten c.q. bij een activa/passivatransactie. Bij acquisitie binnen de kernactiviteiten wordt deze meerwaarde ten laste van het resultaat gebracht. Betaalde uitgaverechten zijn veelal ook fiscaal verrekenbaar, de bij een aandelenverwerving betaalde goodwill vrijwel nooit.

De economische waarde van dagbladen, mede ten gevolge van de stabiliteit van de oplagemarkt, overtreft de gebruikelijke afschrijvingstermijn van goodwill/uitgaverechten ruim. Derhalve is besloten om goodwill, betaald bij acquisitie van een dagbladonderneming, in maximaal twintig jaar ten laste van het resultaat te brengen.

Goodwill betaald bij deelneming buiten de kernactiviteiten wordt ineens ten laste van het vermogen gebracht.

Corporate Governance

Het concern is lid van de VEUO, de Vereniging van Effecten Uitgevende Ondernemingen. In 1997 worden aanbevelingen van de VEUO verwacht over de definitieve versie van het rapport Corporate Governance van de commissie-Peters. Die aanbevelingen zullen waar mogelijk in het beleid worden opgenomen. Evenwel, de uitzonderlijke positie van uitgever van onafhankelijke dagbladen blijft bestaan.

Statutenwijziging

De aanleiding voor het voorstel tot statutenwijziging is de wens de verhandelbaarheid van de effecten te bevorderen. In verband daarmee is de nominale waarde van de aandelen teruggebracht van ƒ 4,­ tot ƒ 0,50 per aandeel. De statutenwijziging op 29 augustus 1996 heeft tot gevolg dat Bijlage X bij het Fondsenreglement van de Amsterdam Exchanges N.V. van toepassing is op de vennootschap. In verband met de door deze bijlage voorgeschreven beperkingen ten aanzien van cumulatie van beschermingsmaatregelen is de zogenaamde één-procent-regeling komen te vervallen. De statuten zijn tevens aangepast aan de sedert 1989 gewijzigde wet- en regelgeving. De notering op de Amsterdamse Effectenbeurs is per 2 september 1996 aangepast.

Eigen vermogen

Het eigen vermogen is in 1996 beïnvloed door:

1. de afboeking van de betaalde goodwill bij het verwerven van de deelnemingen in SBS6, Sport7 en een uitbreiding van de deelneming Planet Internet;
2. de afneming van de wettelijke reserves ten gevolge van de benaderde daling van het eigen vermogen van Wegener, o.a. door de fusie met Arcade;
3. de toevoeging aan de overige reserves zoals voorgesteld in de winstverdeling over 1996.

Het eigen vermogen daalt hierdoor van ƒ 789,1 miljoen eind 1995 tot ƒ 767,5 miljoen eind 1996. Per 29 augustus 1996 zijn de aandelen van ƒ 4,­ nominaal gesplitst in acht aandelen van ƒ 0,50

nominaal. Na deze splitsing zijn er 52.499.200 gewone aandelen en 960 prioriteitsaandelen in omloop. Hiervan waren ultimo 1996 24.248.544 aandelen gecertificeerd, zijnde 46,2% van het gewone aandelenkapitaal. Eind 1995 was dit 46,1%. Het eigen vermogen per aandeel van ƒ 0,50 nominaal bedraagt ultimo 1996 ƒ 14,62, eind 1995 bedroeg dit ƒ 15,03.

Dividendvoorstel

Vorig jaar is besloten dat een voorzienbare, tijdelijke daling van het nettoresultaat, in 1996 ten gevolge van aanloopverliezen bij deelnemingen in commerciële televisie, het dividendbeleid niet hoeft aan te tasten, waarbij eenmalig een uitkeringspercentage van boven de 40% aanvaardbaar is. Wij stellen dientengevolge voor het dividend over 1996 vast te stellen op ƒ 0,68 per aandeel van ƒ 0,50 nominaal, waarmee het uitkeringspercentage van de winst 42,2% bedraagt. Over 1995 werd per aandeel van ƒ 4,­ nominaal een dividend betaald van ƒ 5,40, zijnde per aandeel van ƒ 0,50 nominaal ƒ 0,675. Over 1995 werd 35,0% van de winst uitgekeerd.

Historie

Op 25 november 1971 werd N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf voor het eerst op de Amsterdamse Effectenbeurs genoteerd. De introductieprijs bedroeg ƒ 55,­ per certificaat van ƒ 20,­ nominaal. Het aandelenkapitaal bedroeg in 1971 ƒ 20.004.480,­ waarvan circa 15% door middel van certificaten op de beurs werd geplaatst. Eind 1996 bedraagt het aandelenkapitaal ƒ 26.250.080,­, verdeeld in aandelen van ƒ 0,50 nominaal, waarvan 46,2% gecertificeerd.

De uitbreiding van het aandelenkapitaal heeft voornamelijk plaatsgevonden door dividend in aandelen. De introductiekoers, herleid naar de huidige nominale waarde van ƒ 0,50, bedroeg ƒ 1,375. De koers op 25 november 1996 was ƒ 37,40. Het eigen vermogen bedroeg ultimo 1971 ƒ 38,6 miljoen, door winstinhouding is dit gegroeid tot ƒ 767,5 miljoen eind 1996.

De betaalde oplage van de dagbladen bestaande uit De Telegraaf/De Courant Nieuws van de Dag

bedroeg in 1971 630.000 exemplaren. In 1996 bedraagt de betaalde oplage van alle door het concern uitgegeven dagbladen, De Telegraaf/De Courant Nieuws van de Dag, Limburgs Dagblad, Noordhollands Dagblad, Haarlems Dagblad met de IJmuider Courant en Leidsch Dagblad, tezamen 1.159.325, zijnde 24,4% van de totale oplage van de in Nederland verschijnende dagbladen. Per 1 januari 1997 wordt daaraan nog toegevoegd De Gooi- en Eemlander met een dagelijkse oplage van circa 50.000.

Voor de ontwikkeling van de diverse kengetallen over de periode 1971 tot en met 1996 wordt verwezen naar de bijlage op pagina 54. Voor zover nodig zijn deze aangepast aan de huidige nominale waarde.

Schaalvergroting

In 1996 werd krachtig gewerkt aan schaalvergroting, verbreding en diversificatie van het concern.

De acties in het kader van de kernactiviteiten waren:

1. Per 1 januari zijn de uitgaverechten van de special-interest-bladen Elegance, Residence, Hitkrant, Autovisie, OOR en MAN van Bonaventura overgenomen. In 1996 zijn deze bladen volledig geïntegreerd in De Telegraaf Tijdschriften Groep B.V. Vanaf 1 januari 1997 worden twee van deze tijdschriften in het concern gedrukt en grafisch afgewerkt.
2. Per 6 februari is De Telegraaf-i op Internet geïntroduceerd. Deze activiteit zal in 1997 door middel van nieuwe initiatieven verder gestalte krijgen.
3. Per 1 januari is het huis-aan-huisblad De Zaankanter overgenomen en in april heeft de overname plaatsgevonden van de resterende 25% van het aandelenkapitaal van Handelspost Beheer B.V. Per 1 januari 1997 zijn de uitgaverechten overgenomen van Veluwe B.V., uitgever van huis-aan-huisbladen in Gelderland.
4. Eind 1996 is onderhandeld over de verwerving van de aandelen van Houdstermaatschappij De Gooi- en Eemlander B.V., uitgeefster van een regionaal dagblad en huis-aan-huisbladen in 't Gooi en Almere. Tevens worden in 't Gooi kabelkranten geëxploiteerd. De toevoeging van De Gooi- en Eemlander aan het concern is uit marktoverwegingen van groot belang. Noord-Holland is de thuismarkt van veel uitgaven van het concern. Bovendien exploiteert het concern al vele jaren een huis-aan-huisblad in 't Gooi en Almere. Bij De Gooi- en Eemlander werken circa tweehonderd werknemers. De exploitatie in het concern is per 1 januari 1997 ondergebracht bij de Hollandse Dagbladcombinatie B.V., die reeds de regionale dagbladen Noordhollands Dagblad, Haarlems Dagblad, IJmuider Courant en Leidsch Dagblad exploiteert. De drukorders van De Gooi- en Eemlander en de huis-aan-huisbladen zijn vanaf 11 januari 1997 volledig in Amsterdam geïntegreerd.
5. Per 1 februari 1997 is door De Trompetter B.V., een 100%-dochteronderneming van het Limburgs Dagblad, De Kempen Pers B.V. overgenomen, uitgeefster van huis-aan-huisbladen in en om Eindhoven, aansluitend aan de gebieden waarin De Trompetter B.V. huis-aan-huis bladen exploiteert.

Diversificatie en verbreding van het concern hebben plaatsgevonden buiten de kernactiviteiten, te weten:

1. In mei 1996 werd een 30%-deelneming verworven in het Nederlandse commerciële televisiestation SBS6. De zender ontwikkelt zich naar verwachting.
2. Minder succesvol was de 5%-deelneming in Sport7. Deze sportzender werd op 8 december 1996 weer uit de lucht genomen. De afwikkeling zal zich tot in 1997 uitstrekken.
3. De 37,5%-deelneming in Planet Internet viel vooral in financiële resultaten tegen. Planet Internet fuseerde per 1 januari 1997 met World Access/Videotex Nederland. Onze deelneming in Planet Internet werd per de fusiedatum beëindigd. Daartegenover werd tot 1 juli 1997 een optie verworven om deel te nemen in de nieuwe onderneming Videotex Nederland N.V.
4. Afgezien werd van een deelneming in KabelTelevisie Amsterdam (KTA). In plaats daarvan werd tezamen met A2000 (UPC en USWest) per 1 september 1996 Media Groep West gevormd, waarin wij voor 75% deelnemen. A2000 heeft het recht te zijner tijd haar deelneming uit te breiden tot 50%. In eerste instantie is in Media Groep West de kabelkrant KabelNieuws van de Dag onder de naam NieuwsNet9 (NN9) ondergebracht. Media Groep West zal zich door nieuwe elektronische diensten op het kabelnet van A2000 verder ontwikkelen.

TrosKompas/TV-krant

TrosKompas is sinds 1 oktober 1966 door het concern verzorgd. De TV-krant is in 1991 als tweede programmablad geïntroduceerd. Het lopende contract eindigde ultimo 1996. Na langdurige onderhandelingen werd op 12 juni 1996 overeenstemming bereikt met de TROS-onderhandelingsdelegatie over de vorm van voortzetting van de samenwerking inzake de uitgaven TrosKompas en TV-krant. TROS trok zich in de zomer van 1996 alsnog terug uit het overeengekomen samenwerkingsverband.

De uitgaven TrosKompas en TV-krant zijn per 1 januari 1997 overgegaan naar een TROS/AUDAX-combinatie. De gevolgen van het niet-continueren van de exploitatie van de TROS-uitgaven zijn verregaand: een omzetverlies van circa ƒ 50 miljoen per jaar. In het concern was de werkgelegenheid van circa honderd volledige arbeidsplaatsen van de TROS-uitgaven afhankelijk. De in Amsterdam voor TrosKompas en TV-krant werkenden zijn per 1 januari 1997 herplaatst in de Amsterdamse bedrijven, grotendeels boven de sterkte.

Voor Biegelaar en Jansen te Maarssen en Franken te Deventer, respectievelijk de drukker en de grafisch afwerker, moet via werk voor de markt voor derden de omzetderving worden opgevangen. Bij beide bedrijven maakte TrosKompas een belangrijk deel (respectievelijk 20% en 35%) uit van de bedrijfsbezetting. Voor de aan de veranderende situatie van de bedrijven verbonden kosten in 1997 is een voorziening ten laste van het resultaat van 1996 getroffen.Bij TROS is een eis tot schadevergoeding ingediend.

Milieu

De zorg voor het milieu is in de loop van de jaren bij alle werkmaatschappijen tot een normaal onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering geworden. In 1996 is voor de Amsterdamse bedrijven een milieucoördinator aangesteld. Wanneer dit verplicht wordt, zijn wij nu in staat om een milieujaarplan en een milieujaarverslag op te stellen. Duurzaam verder ontwikkelen van de processen, met zo min mogelijke belasting van het milieu, is het uitgangspunt. Voorts is het milieubeleid gericht op het terugdringen van emissies, verminderen van het gebruik van grondstoffen en het doen afnemen van de geproduceerde hoeveelheid afval.

Periodieke controle van de naleving van de lozingsvergunningen en van de vergunningen inzake de Hinderwet en de Wet Milieubeheer door het Bureau Handhaving van Provinciale Staten heeft geen problemen opgeleverd. De norm waaraan ten minste moet worden voldaan is vastgesteld in de milieuvergunningen en in het convenant Milieu Beleidsovereenkomst tussen het KVGO en het ministerie van VROM.

In 1996 zijn de volgende zaken aan de orde geweest:

1. Nieuwe VISA-certificaten, waarin onder andere opgenomen de voorschriften betreffende NOx-uitstoot, zijn verkregen voor de stookinstallaties.
2. De gebruikte inkt voldoet aan de Europese 'Norm 21'.
3. Ter vermindering van het fixeerafval is een zilverterugwininstallatie aangeschaft.
4. Inzake het koolwaterstofbeheer zijn de kleine koelaggregaten vervangen door een centraal koelsysteem, waardoor de hoeveelheid FREON12 aanzienlijk is verminderd.

De afvalstoffen bestaan voor het overgrote deel uit papier dat ter recycling wordt aangeboden.

Investeringen

Nadat in 1995 de voorbereidingen waren getroffen voor belangrijke investeringen zijn deze in 1996 verder ontwikkeld en er is een aanvang gemaakt met de realisatie.

Amsterdam

De bouw van het nieuwe kantoorpand naast het bestaande hoofdgebouw is in 1996 gestart, evenals de verbouwing van het voormalige drukkerijgebouw Donauweg. In de nieuwe kantoortoren zal plaats zijn voor ongeveer zeshonderd werkplekken, waarmee het huidige ruimtetekort kan worden opgelost. Thans is in de directe omgeving tijdelijk kantoorruimte gehuurd. Het voormalige drukkerijgebouw zal voornamelijk een technische bestemming krijgen met werkplaatsen, postkamer, magazijnen en computerzaal. Tevens zal in dit gebouw de technische outillage van zowel de nieuwbouw als van het bestaande kantoorgebouw worden gevestigd. Het gereedkomen van de verbouwing is gepland voor eind 1997 en van de nieuwbouw in de tweede helft van 1998. Daarna zal in het huidige hoofdgebouw groot onderhoud c.q. vernieuwing van de installaties plaatsvinden. De eerste fase van het paginatransmissiesysteem is in 1996 in gebruik genomen voor de communicatie tussen hoofdgebouw en drukkerijen. In de loop van 1997 wordt De Gooi- en Eemlander in dit systeem opgenomen, waardoor de in Hilversum opgemaakte pagina's elektronisch kunnen worden overgebracht naar de Amsterdamse drukkerijen.

Alkmaar

De beperkte bouwkundige voorzieningen die getroffen moeten worden in de bestaande drukkerij waar de uitbreiding van de rotatiepers wordt geplaatst, zijn eind 1996 vrijwel gereed. De persuitbreiding zal in 1997 worden geleverd.

In Alkmaar is voor het Noordhollands Dagblad een elektronisch pagina-opmaaksysteem aangekocht, dat in 1997 zal worden geïnstalleerd. Daarna zal een zelfde systeem in Haarlem voor de Damiate-dagbladen worden geplaatst.

Heerlen

De nieuwe rotatie-offsetkrantenpers voor het Limburgs Dagblad is in 1996 besteld. De werkzaamheden voor de nieuw te bouwen drukhal zijn begonnen. Eind 1998 zal de nieuwe pers operationeel zijn.

Hoorn

Voor Drukkerij Noordholland te Hoorn is besloten tot vervanging van de krantendrukpers. In Hoorn worden voornamelijk huis-aan-huisbladen van het concern en krantachtig drukwerk voor derden geproduceerd. De investeringsplannen richten zich op een halfbrede pers in dubbele omvang met veel kleurmogelijkheden. De huidige vestiging aan de Draafsingel zal worden verlaten. Voor de nieuwe vestigingsplaats zijn er diverse opties waaruit nog een definitieve keuze gemaakt moet worden. De plannen richten zich op het jaar 2000. De begrote investering, inclusief de nieuwbouw, bedraagt ongeveer ƒ 40 miljoen.

Maarssen

De investeringen in digitale drukvormvervaardiging bij Biegelaar en Jansen te Maarssen hebben de voorbereidingsfase van het drukproces geoptimaliseerd. Het afwerkproces van één-katerndrukwerk zal worden versneld door investeringen in afwerkapparatuur, waaronder een driesnijder die van Franken te Deventer is overgenomen.

Verplichtingen

In 1996 werden investeringsverplichtingen in materiële vaste activa aangegaan voor een bedrag van in totaal ƒ 132,2 miljoen (exclusief BTW), waarvan in 1997 en navolgende jaren nog ƒ 64,1 miljoen moet worden betaald. Betalingen op de in 1996 en voorgaande jaren aangegane verplichtingen bedragen in 1996 ƒ 76,5 miljoen (exclusief BTW).

Omzet

De geconsolideerde concernomzet aan derden is met 11,4% toegenomen van ƒ 1.151,5 miljoen in 1995 tot ƒ 1.283,2 miljoen in 1996. In de omzet zijn meegeconsolideerd de in 1996 verworven activiteiten als special-interest-bladen en huis-aan-huisbladen. De autonome groei bedroeg 7,7%. De toeneming van de omzet bestond voor ƒ 66,4 miljoen uit advertentie-inkomsten, voor ƒ 42,5

miljoen uit oplage-inkomsten en voor ƒ 22,8 miljoen uit overige activiteiten, waaronder drukwerk en verspreiding voor derden.

In 1996 bestond de omzet in totaal voor ƒ 625,0 miljoen (49%) uit advertentie-inkomsten en voor ƒ 482,6 miljoen (38%) uit oplage-inkomsten. De overige activiteiten behaalden een omzet van ƒ 175,6 miljoen, zijnde 13% van de concernomzet. In 1995 was de samenstelling eveneens respectievelijk 49%, 38% en 13%.

De bronnen van de omzet waren: (x ƒ1 mln)
	1995		1996
Dagbladen	785,3	68%	840,3	66%
Huis-aan-huisbladen	111,1	10%	119,7	9%
Tijdschriften	102,3	9%	143,9	11%
Overige activiteiten	152,8	13%	179,3	14%
	1.151,5	100%	1.283,2	100%

De omzet uit dagbladen nam toe met 7,0%, uit huis-aan-huisbladen met 7,7%, uit tijdschriften met 40,7% en uit overige activiteiten met 17,3%.

Van de concernomzet is in 1996 1,7% naar EU-landen geëxporteerd. In 1995 was dit 2,2%. In 1996 waren, in full-time-eenheden gerekend, gemiddeld 4.129 personen in het concern werkzaam. In 1995 bedroeg dit 4.083 man/vrouwjaren. De toeneming in 1996 wordt in belangrijke mate bepaald door de nieuw verworven activiteiten. De gemiddelde omzet per werknemer nam toe met 10,2% van ƒ 282.000 in 1995 tot ƒ 310.800 in 1996.

De afgelopen vijf jaren ontwikkelden de omzet, het gemiddeld aantal man/vrouwjaren en de gemiddelde omzet per werknemer zich als volgt:
	1992	1993	1994	1995	1996
Concernomzet (x ƒ 1 mln)	804	1.049	1.093	1.152	1.283
Gemiddeld aantal man/vrouwjaren	2.851	4.157	4.100	4.083	4.129
Gemiddelde omzet
per werknemer x ƒ 1.000	281,9	252,3	266,5	282,0	310,8
Vanaf 1993 is de Hollandse Dagbladcombinatie B.V. meegeconsolideerd.

Werkgelegenheid

Per 31 december 1996 waren 4.599 personen in dienst van het concern, van wie zeven in België. Het aantal deeltijdkrachten bedroeg in totaal 1.053. Na omrekening van de deeltijdarbeid tot volledige werktijd bedroeg de werkgelegenheid in het gehele concern 4.125 man/vrouwjaren. Eind 1995 waren er 4.528 personen in dienst van het concern, van wie 946 in deeltijd; in man/vrouwjaren gerekend 4.075. De groei van het aantal personeelsleden wordt onder andere verklaard door de 63 personeelsleden die ten gevolge van de overname van de special-interest-bladen in dienst zijn getreden van het concern. Het personeelsverloop in de Amsterdamse bedrijven daalde opnieuw fractioneel. Voor de vrijgekomen vacatures werd in eerste instantie een beroep gedaan op de interne arbeidsmarkt. De door het wegvallen van TrosKompas en TV-krant in Amsterdam vrijkomende personeelsleden zijn per 1 januari 1997 in de Amsterdamse bedrijven herplaatst, deels boven de sterkte, waardoor ook in 1997 een zeer ingetogen personeelsbeleid noodzakelijk is.

Per 1 januari 1997 is De Gooi- en Eemlander met 200 werknemers, zijnde 190,1 full-time-eenheden, bij het concern gevoegd. Hiervan zijn in de loop van januari 1997 de 22 grafische werknemers in het Amsterdamse technische en transportbedrijf gedetacheerd.

CAO's

De CAO's voor grafisch-technisch en administratief personeel kenden per 1 februari 1996 een algemene loonsverhoging van 2% en per 1 november van nog eens 0,75%. In de CAO voor dagbladjournalisten werd per 1 april 1996 een verhoging overeengekomen van 2,75%.

De salarissen van de huis-aan-huisbladjournalisten werden per 1 januari 1996 verhoogd met de eerder overeengekomen 1,5%. De nieuwe tweejarige CAO (tot en met juni 1998) bracht per 1 juli 1996 een verhoging van 1,5%. Voor 1 januari en 1 juli 1997 werd respectievelijk 1,25% en 2,25% overeengekomen.

De grafische VUT-regeling, uitgaande van nagenoeg 100%-nettosalarisbehoud vanaf zestig jaar, zal met overgangsmaatregelen veranderd moeten worden in een vorm van pre-pensionering op 62-jarige leeftijd met 70% van het salaris. Dit doel zal in de eerste jaren van de 21e eeuw bereikt moeten worden. De overgangsmaatregelen moeten zowel van werknemers- als van werkgeverszijde nog door de ledenvergaderingen worden goedgekeurd.

Met de dagbladjournalisten is een vergelijkbare VUT-regeling overeengekomen. De huis-aan-huisbladjournalisten volgen de grafische regelingen.

Per 1 februari 1997 zijn de grafische CAO's hervormd tot één mantel-CAO, met sectorafspraken. Een aantal zaken zal in het kader van de nieuwe CAO op bedrijfsniveau worden afgesproken.