AMSTERDAM - Een meerderheid van de Tweede Kamer wil het aanstaande bezoek van kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima aan Turkije aangrijpen voor een protest op het hoogste niveau tegen de onverantwoorde, vervroegde vrijlating van de Turkse lustmoordenaar Hakan K.

Hakan K. (Foto: AP)

Voor staatssecretaris Kalsbeek (Justitie) kan het driedaagse bezoek van kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima, dat woensdag begint, niet doorgaan als moordenaar Hakan K. slechts onder politietoezicht blijft.

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil echter dat het bezoek wel doorgaat. Het prinselijk paar kan de kwestie dan in Turkije op het hoogste niveau aan de orde stellen.

,,Politietoezicht is wat weinig. Het geeft dan een rare sfeer als Willem-Alexander op bezoek komt", verklaarde Kalsbeek gisteren. Zij maakte nog eens duidelijk dat de Nederlandse regering de zaak van Hakan K. zeer hoog opneemt: ,,We zijn er ontzettend ongelukkig mee dat hij op vrije voeten is."

CDA, LPF, VVD en PvdA in de Tweede Kamer delen de verontwaardiging van het demissionaire kabinet. CDA'er Verhagen pleit er echter voor dat het bezoek toch doorgaat, omdat dan op het hoogste niveau de zaak kan worden aangekaart.

,,Het gaat erom wat het meeste effect heeft", zegt hij.

Ook LPF'er Janssen van Raay vindt de kroonprins wel moet gaan: ,,Het is een schande wat hier gebeurd is. Als de kroonprins niet gaat, komt dat daar echter niet in de krant. Mijn advies is: ga protesteren op het hoogste niveau."

PvdA-Kamerlid Koenders wil dat het prinselijk paar in Turkije ,,het rechtsgevoel van de Nederlanders gaat vertegenwoordigen. Het protest moet dan het hoogtepunt van het bezoek worden." VVD'er Te Veldhuis wil de bewindslieden niet in de wielen rijden en laat de beslissing of het koninklijke bezoek door moet gaan aan minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) en premier Kok.

Minister Van Aartsen krijgt vandaag te horen van zijn Turkse collega wat de regering in Ankara gaat doen met Hakan K. De beslissing of het bezoek van de kroonprins doorgaat wordt daarna genomen. Een woordvoerster van het ministerie wilde daar gisteren niet op vooruit lopen.

Het Turkse openbaar ministerie heeft hoger beroep aangetekend tegen de vervroegde in vrijheidstelling van Hakan K. Er zou sprake zijn van een rekenfout. Het beroep wordt vandaag behandeld door de rechtbank in Alanya.

De lustmoordenaar, die wegens verkrachting en moord tot driemaal levenslang werd veroordeeld, werd vorige week na zeven jaar detentie vrijgelaten in het kader van een Turkse amnestiewet.

Hakan en drie andere Turken brachten op 22 mei 1995 in de Turkse badplaats Alanya een Georgische toeriste op gruwelijke wijze om het leven na haar te hebben verkracht. Een dag later vergrepen ze zich aan Marijke van Dijk uit Hilversum en haar vriendinnen Hanneke Sweep en Suzanne Kranenburg. Marijke overleefde het niet, Hanneke en Suzanne raakten zwaar gewond. De beide vrouwen kampen nog steeds met de psychische en lichamelijke gevolgen.

Dit weekeinde werd Hakan K. onder politietoezicht geplaatst. Volgens een woordvoerster van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken werd hij echter niet opnieuw ingesloten. "Hij zit niet fysiek vast. Wat het toezicht wel inhoudt, weten we niet precies," aldus de zegsvrouwe gistermiddag.

Ook in Turkije is inmiddels met afschuw op de vrijlating van de moordenaar gereageerd. De landelijke en plaatselijke kranten staan er vol van en steken hun verontwaardiging niet onder stoelen of banken.

De vier daders werden na een slepend proces tot jarenlange celstraffen veroordeeld. Twee van hen kregen ieder 36 jaar, de twee hoofddaders levenslang. Hakan, zoon van een hoge politieman, zelfs meermalen levenslang, ofwel in totaal 156 jaar. Daarbij werd gesteld dat ze nooit voor amnestie in aanmerking zouden komen. De verbijstering was dan ook totaal, toen vorige week bleek dat K. toch vrij was gelaten.

Afgelopen weekeinde ontstond nog grote verwarring over het lot van Hakan. Media berichtten dat de man opnieuw in detentie zat, volgens Buitenlandse Zaken bleek dat uiteindelijk dus niet het geval.

Voor de slachtoffers, die toch al hevig ontdaan waren over de vrijlating, betekenden de tegenstrijdige berichten over de misdadiger een nieuwe beproeving. "Ik heb het gevoel alsof ik emotioneel in een achtbaan zit," vertelt Hanneke Sweep. Al snel wist ze niet meer wat ze moest geloven en haar toch al geringe vertrouwen in het Turkse rechtssysteem liep een nieuwe deuk op.

"Ik lijk uiterlijk kalm, maar dat is niet zo. Mijn lichaam kan het nauwelijks aan." Wel een grote troost noemt ze de ferme houding van de Nederlandse regering en de vele steunbetuigingen die ze inmiddels van particulieren ontving. "Er werden bloemen bezorgd, en ik heb kaartjes en brieven gekregen. Eigenlijk is het voor het eerst in deze hele affaire dat ik me zo gesteund weet."

Hanneke had vandaag eigenlijk graag bij de behandeling van de beroepszaak in Alanya aanwezig willen zijn, al was het maar om zekerheid te krijgen over het vervolg. Ze gaat echter niet. "Ik kan niets bijdragen en heb tegelijkertijd hier mijn verantwoordelijkheden." Hanneke heeft een dochter van vijf. Nog dit jaar hoopt ze met haar man en kind te emigreren naar Canada.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 3 juni 2002