BERLIJN - Wat hebben de merknamen Odol, Agfa, Elbeo, Carl Zeiss en Wella meer met elkaar gemeen dan dat zij staan voor degelijke Duitse producten? Stuk voor stuk vonden deze bedrijven hun oorsprong in het oosten van Duitsland en moesten zij na de Tweede Wereldoorlog hun activiteiten noodgedwongen naar het westen verplaatsen.

Een Sony- camera met Zeiss-lens. Made in Japan, maar ook een beetje in Oost-Duitsland. (Foto: EPA)

Het rijtje bekende merknamen droeg wezenlijk bij aan de totstandkoming van het veel geroemde 'Wirtschaftswunder' in het westen, terwijl het oosten van Duitsland door het vertrek van deze en vele andere ondernemingen steeds verder in het slop raakte en daar twaalf jaar na de 'Wende' nog altijd niet bovenop is.

Dat ook het alom befaamde serviesmerk Villeroy & Boch en de niet minder bekende pistolenfabrikant Walther hun oorsprong vonden in het oosten van Duitsland, heeft dr. ing. Hermann Golle in het onlangs verschenen boek 'De knowhow die uit het oosten kwam' uit de vergetelheid gehaald, om zijn stelling te onderbouwen dat de Duitse bedrijfsgeschiedenis hoognodig moet worden herschreven.

De auteur is ervan overtuigd dat het 'Wirtschaftswunder' in de bondsrepubliek mede tot stand kon komen dankzij de instroom van ondernemingen uit het oosten van Duitsland, Polen en Tsjechoslowakije. Tussen 1945 en 1953 moesten naar de schatting van Golle 360.000 bedrijven de bakens verzetten omdat voortzetting van de bedrijfsmatige activiteiten door de Russische overheersing onmogelijk werd gemaakt.

"Er is op de aarde geen tweede voorbeeld dat een economie in het uur nul dat 1945 is geweest, een dergelijke technologische en innovatieve injectie heeft gekregen", stelt Golle.

"Ervaringen van meer dan een eeuw aan kennis van productiemethode en marktverhouding stroomden binnen vijf jaar de West-Duitse economie binnen. De technologie-injectie is ook in het verloop van het bruto sociaalproduct van de West-Duitse economie afleesbaar. Tussen 1949 en 1950 deed zich een stijging voor van 100%, te weten van 49 miljard mark naar 98 miljard. Hier speelt natuurlijk de hulp in het kader van het Marshall-plan een belangrijke rol, maar ook de technologiestimulans uit het oosten moet aan het resultaat hebben bijgedragen. Geld alleen is niet voldoende, de 'knowhow' is evenzo belangrijk."

Golle heeft zijn tanden in de achtergronden van het 'Wirtschaftswunder' gezet en als boek gepubliceerd omdat het hem als Oost-Duitser - hij werd geboren in het Ertsgebergte, in het uiterste oosten van het land - in hevige mate irriteerde dat de Oost-Duitse inbreng in het naoorlogse economische herstel in publicaties in het westen consequent wordt doodgezwegen. "De industriële geschiedenis van Duitsland moet deels worden herschreven. Het is in de vroegere bondsrepubliek ontkend of domweg vergeten dat de economische ontwikkeling van Duitsland een eenheid vormde en ook het andere deel technisch en zakelijk hoog ontwikkeld was."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 25 mei 2002