AMSTERDAM - Een door overheid en banken gegarandeerde aandelenemissie van 5 miljard, iets minder verlies over het derde kwartaal van dit jaar, een nieuwe concernstrategie, maar geen uitspraken over het tijdstip waarop het telecomconcern KPN ooit weer winst zal maken.

Ad Scheepbouwer

Beleggers hadden het er gisteren maar moeilijk mee. Analisten begonnen ijverig te cijferen en stelden hun waardeoordeel over het telecomconcern in vele gevallen bij. Dat uitte zich in een scherpe koersdaling van het aandeel, direct na opening van de beurs, even later gevolgd door een fors (tijdelijk) herstel.

's Morgens vroeg had KPN het nieuws over de emissie, voor een groot deel al eerder uitgelekt, officieel wereldkundig gemaakt. De nieuwste wapenfeiten van KPN's nieuwe topman Ad Scheepbouwer zorgden op de beurs voor de nodige commotie. De koers van het aandeel schoot aanvankelijk met 7% omlaag, krabbelde later weer op tot min 3%, maar zakte toch weer in tot 4,99, ruim 17% lager dan het slot van dinsdag. Dat alles bij een zeer grote omzet (dubbelgeteld) van bijna 103 miljoen aandelen.

"De emissie van 5 miljard zorgt weliswaar voor de bestaande aandeelhouders voor een forse verwatering van het resultaat, de lange-termijnvooruitzichten voor KPN verbeteren echter", meende analist Peter Olofsen van Effectenbank Stroeve.

Ad Scheepbouwer

Bestaande aandeelhouders kunnen vanaf vandaag tot 6 december inschrijven op de nieuwe aandelen. Die zesde december is ook de dag waarop de aandeelhouders in een buitengewone vergadering gevraagd zal worden om goedkeuring voor de kapitaalsuitbreiding.

Hoeveel aandelen men uiteindelijk krijgt, is nog onbekend. Aandeelhouders hebben recht op een hoeveelheid aandelen, die even groot is als de waarde van hun huidige pakket (uitgaande van een prijs van 4,05 per stuk). Stel, men heeft nu 100 aandelen. Dat geeft recht op een pakket nieuwe aandelen ter waarde van 100 maal 4,05 is 405. Bij de inschrijving is een minimumprijs van 2,75 vastgesteld. Het bankenconsortium dat de emissie begeleidt, heeft bedongen dat het de aandelen tegen die prijs over kan nemen als de emissie dreigt te mislukken.

Minister Zalm (Financiën) heeft verklaard van de uitgifte 34,69% te zullen overnemen. De staat houdt daarmee zijn belang in het telecomconcern op peil. Door de deelname hoopt Zalm dat de nog steeds door hem beoogde verkoop van het staatsbelang in KPN 'onder gunstiger omstandigheden kan plaatsvinden'. De Tweede Kamer wil echter niet zonder slag of stoot akkoord gaan met de miljarden die Zalm voor de emissie uittrekt.

PvdA-Kamerlid Wagenaar eiste gisteren op korte termijn een brief van de bewindsman waarin exact wordt aangegeven op welke gronden is besloten mee te doen aan de emissie. Evenals haar VVD-collega Voûte wil Wagenaar verder weten of er voldoende garanties zijn dat de investering in KPN verantwoord is.

Een aantal kleinere fracties zijn kritischer. GroenLinks wil zelfs een spoeddebat met Zalm, omdat het om enorme bedragen belastinggeld gaat en daarom echt een levensvatbaar plan op tafel moet liggen.

KPN overwoog eerder dit jaar via een claimemissie extra eigen vermogen aan te trekken. De plannen daarover lekten ook toen uit. "Geheimhouding is voor KPN kennelijk een erg groot, zo niet onoverkomelijk probleem", stelde een analist gisteren. De koers van het aandeel kwam sinds juni in een vrije val, temeer toen een officiële ontkenning van de plannen door de concerntop uitbleef.

Volgens Scheepbouwer zal een dergelijk probleem zich nu niet voordoen. Hij is ervan overtuigd dat dankzij de nu door KPN ingeslagen weg bestaande beleggers graag nog eens in zijn concern zullen investeren. Wel liet hij blijken dat niet bij alle beleggers het vertrouwen in zijn concern erg groot is en dat er nog hard gewerkt moet worden om dat terug te winnen.

Doel van de emissie is vooral de schuldenlast van ruim 22 miljard, vooral door de aankoop van het Duitse E-plus en umts-licenties in Duitsland, België en Nederland, terug te dringen. Eind volgend jaar moet de schuld zijn teruggebracht tot 14 miljard.

Hoewel de voormalige TPG-bestuursvoorzitter aanvankelijk zijn nieuwe strategie pas in januari wilde ontvouwen, deed hij dat gisteren ook meteen maar. De komende jaren hebben het verbeteren van de kaspositie en de marges prioriteit, zei hij. In 2002 wil KPN al een positieve cashflow hebben. Daarvoor zijn wel forse bezuinigingen nodig. Het ontslag van 4800 man personeel (waarvan 2800 gedwongen) is onderdeel daarvan. Voor de reorganisatie treft het concern in het vierde kwartaal een voorziening van 400 miljoen.

De pan-Europese ambities zijn intussen door de concerntop losgelaten. Het concern concentreert zich voortaan op de markten in Nederland, Duitsland en België. In de 15% deelneming in de Britse umts-licentiehouder Hutchison 3G zal niet verder worden geïnvesteerd. Daarnaast moet de organisatie van het telecombedrijf simpeler worden en wordt er een andere managementstijl ingevoerd. Volgens Scheepbouwer moet KPN minder bureaucratisch gaan werken en moeten de lijnen naar de top korter worden.

Op boekhoudkundig gebied is er in ieder geval al sprake van een ommezwaai. De betaalde goodwill wordt in navolging van de Amerikaanse accountantsregels fors afgewaardeerd. Op basis van een 'impairment test' wordt jaarlijks de marktwaarde van de goodwill geschat. Dat zal in 2002 leiden tot een vermindering van het eigen vermogen met 9 à 11 miljard. Eind september was de balanswaarde van de goodwill nog 27,9 miljard en het eigen vermogen 13,4 miljard. Het aantal bedrijfsonderdelen wordt teruggebracht van vier naar drie, gerelateerd aan het vaste net, mobiele telefonie en dataverkeer. Onderdelen die niet tot de kernactiviteiten behoren, worden verkocht.

De investeringen worden komend jaar met 2 miljard verminderd en het jaar daarna met nog eens 2,3 miljard. Dit jaar zullen de investeringen nog uitkomen op 3,8 miljard.

Geld voor dividenduitkeringen aan de aandeelhouders zal er voorlopig niet zijn, zo bleek gisteren. Over de resultaten over het derde kwartaal en de vooruitzichten toonde de KPN-topman zich tevreden. "KPN loopt als een trein", zei hij.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 22 november 2001