DEN HAAG - Minister Jorritsma (Economische Zaken) roept de Finse directie van motorenfabrikant Wärtsilä op het matje over de voorgenomen sluiting van de fabriek in Zwolle. Ook eist ze de 43 miljoen aan ontwikkelingskredieten terug die nog in het bedrijf zitten. De bewindsvrouw reageerde daarmee op bezorgde geluiden uit de Tweede Kamer, die grote moeite heeft met het dreigende ontslag voor de 860 medewerkers.

Gisteren bleek dat ook Economische Zaken tot het laatste moment in het ongewisse is gehouden over de geplande overplaatsing van de fabriek naar Italië. "Vorige week donderdag hebben wij dit gerucht in Zwolle nagetrokken, maar toen kon men ons niet vertellen of het waar was. Vrijdag bleek dat wel degelijk sprake was van een voorgenomen sluiting", aldus Jorritsma.

De bewindsvrouw is verrast en ziet niet in waarom de productie naar Italië moet worden overgeplaatst. "Het gaat in Zwolle om een buitengewoon moderne, nieuwe fabriek, waarin veel geïnvesteerd is. Omdat men verwachtte dat deze het komende jaar voor het eerst winst zou maken, ben ik erg verbaasd dat men zo'n moderne fabriek nu wil sluiten."

Volgens de minister is het overigens nog maar zeer de vraag of de overheid het bedrag van 43 miljoen aan nog uitstaande kredieten daadwerkelijk terug kan krijgen. Toen de contracten voor deze zogenoemde TOK-regeling werden opgesteld had de overheid nog de mogelijkheid de gelden op te eisen indien de productie uit Nederland zou verdwijnen, maar de huidige Europese regels verbieden een dergelijke stap.

De bewindsvrouw erkende dat Wärtsilä niet zo lang geleden 17 miljoen aan eerdere kredieten is kwijtgescholden, maar dit zou geheel volgens de regels zijn gegaan. "Het had nog te maken met een krediet uit 1983 aan Stork Werkspoor. Er wordt echter geen omzet meer gemaakt met het product waarvoor het krediet is verstrekt."

FNV Bondgenoten is er op gebrand de fabriek in Zwolle open te houden en niet alleen vanwege de werkgelegenheid. "Het zou toch van de gekke zijn dat we als zeevarende natie geen scheepsmotorenproductie in eigen land meer zouden maken", zegt Bondgenoten-voorzitter Hans de Vries.

Het dreigement van het ministerie van Economische Zaken (EZ) bij een vertrek van Wärtsilä een krediet van 43 miljoen terug te eisen juicht hij toe. "Het is een prima middel om de Finnen mee onder druk te zetten. Maar liever zien we dat ze blijven, daar richten we ons dan ook op." EZ verstrekte de lening voor de ontwikkeling van nieuwe producten. Dit zou op termijn extra banen moeten opleveren.

Wärtsilä is veruit 's werelds grootste producent van gas- en dieselmotoren. Er werken wereldwijd 10.500 werknemers die goed zijn voor een jaaromzet van 2,7 miljard. Volgens de raad van bestuur in Helsinki kampt de markt momenteel met een overproductie van 30%. Daarom wordt een deel van de Nederlandse productie overgeheveld naar het Italiaanse Triëst. Het servicecenter in Schiedam met ongeveer 150 man personeel blijft open. Het servicecenter richt zich vooral op de Rotterdamse haven en energiecentrales.

De Vries vindt ook dat aan de sluitingsplannen voor het volgend jaar een vreemd luchtje hangt. "Als het slecht met de fabriek zou gaan, kan ik het nog begrijpen. Maar de fabriek is zwaar gemoderniseerd de afgelopen jaren en draait zo goed als quitte met goede vooruitzichten op winst volgend jaar. Tevens heeft de gemeente Zwolle vele miljoenen guldens in goede infrastructuur gestoken." Het CNV en de Branchevereniging van Industriële Toeleveranciers plaatsen dezelfde vraagtekens.

Een vertrek zou niet alleen dramatisch zijn voor de werkgelegenheid in de gemeente Zwolle. De Vries: "Tel je de toeleveranciers en dienstensector mee dan komen er bijna 3000 banen in de gevarenzone. Ik sluit dan ook acties niet uit als Wärtsilä zijn plannen doorzet. Tevens zullen we met een FNV-delegatie bij minister Jorritsma op bezoek gaan en vragen de druk verder op te voeren."

De Vries ziet met lede ogen de traditionele 'maakindustrie' in ons land verder onder druk komen. Meest recente voorbeelden zijn de faillissementen van busfabriek Den Oudsten en fietsenfabriek Union. Fabrikanten van (scheeps)motoren als De Schelde, Brons en Stork Werkspoor Diesel legden al eerder het loodje. De FNV Bondgenoten-voorzitter benadrukt dat de maakindustrie alleen via specialisatie en focus op de niches kansen heeft. Chipfabrikant ASML, kranenfabrikant Huisman-Itrec en fietsenfabriek Giant zijn volgens hem goede voorbeelden hoe het moet.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 21 november 2001