AMSTERDAM - Voor Berlijn is sinds gisteren een hoofdrol weggelegd bij de pogingen een blijvende vrede te bewerkstelligen in Afghanistan. In de Duitse hoofdstad zullen maandag onder VN-toezicht besprekingen beginnen tussen diverse Afghaanse groepen. Op tafel ligt een vijf punten plan van de Verenigde Naties.

Rashid Dostum (Foto: AP)

De diverse etnische leiders in Afghanistan waren al eerder bereid dit plan te bespreken, maar de Noordelijke Alliantie van Tadzjiekse, Oezbeekse en Hazari minderheden wilde de bijeenkomst houden in Kaboel. De VN en de meerderheid van de Pasjtoen voelden meer voor een neutrale plaats. De Noordelijke Alliantie, die feitelijk fungeert als voorlopige regering, bond gisteren in. Haar minister van Buitenlandse Zaken, Abdullah Abdullah, zei gisteravond de uitnodiging van VN-secretaris-generaal Kofi Annan om naar Berlijn te komen, te hebben aanvaard.

Duitsland, waar 100.000 Afghaanse ballingen wonen, is voor alle Afghaanse groeperingen aanvaardbaar als ontmoetingsplaats. Geen enkel ander westers land heeft zo'n lange band met Afghanistan als Duitsland.

Die dateert vanaf de Eerste Wereldoorlog en de relaties kwamen pas op een laag pitje te staan tijdens het communistische regime in Afghanistan. De Duitsers hebben in het verleden in Afghanistan gezorgd voor onderwijsinstellingen, ontwikkeling van een bescheiden industrie, gezondheidszorg en de aanleg van wegen.

In Berlijn moet een begin worden gemaakt met het opstellen van een overgangsregering, die een einde moet maken aan het machtsvacuüum in Afghanistan. Verder moet er een route worden uitgestippeld naar blijvende stabiliteit en ontwikkeling van het verscheurde en door twintig jaar oorlog verwoeste land. In Berlijn zullen de gematigde krachten binnen de Taliban ontbreken, ondanks oproepen van Pasjtoen-leiders hen tot de onderhandelingstafel toe te laten.

In Kandahar in het zuiden en Konduz in het noorden is de strijd tegen de Taliban nog in volle gang. De Taliban in Konduz hebben onderhandelingen aangeboden voor een vrije aftocht. Die lopen via de Oezbeekse commandant van Mazar-i-Sharif, Abdoel Rashid Dostum. Dostum zei gisteren tot amnestie bereid te zijn voor de Afghaanse leden van de Taliban, maar niet voor de Arabische, Pakistaanse en Tsjetsjeense leden van het in Konduz omsingelde Taliban-leger. De Amerikaanse regering is tegen de mogelijke amnestie, omdat medestanders in Konduz zittende medestanders van Osama bin Laden vrijuit zouden kunnen gaan.

De Amerikaanse strijdkrachten zijn versterkt met 1600 mariniers die klaarstaan om in Afghanistan deel te nemen aan de klopjacht op Osama bin Laden. Zij wachten aan boord van oorlogsschepen in de Arabische Zee op het bevel om in actie te komen. De troepenmacht dient ter ondersteuning van de 300 tot 500 VS-commando's die in het zuiden van Afghanistan wegversperringen opwerpen, bruggen opblazen en de grensovergangen met Pakistan bewaken om te voorkomen dat Bin Laden en de leden van zijn terroristenleger Al-Qaeda de wijk nemen.

Het Pentagon sluit intussen niet uit dat Bin Laden al om het leven is gekomen bij de voortdurende Amerikaanse bombardementen van grotten en tunnels. Dit verklaarde admiraal John Stufflebeem gisteravond. Het is volgens Stufflebeem echter ook goed mogelijk dat Bin Laden de luchtaanvallen tot nog toe heeft overleefd.

De tweede man van Al-Qaeda, Ayman al-Zawahiri, zegt dat de organisatie ook zonder Bin Laden gewoon zal doorgaan met aanvallen op de VS en zijn bondgenoten. Volgens de topterrorist is Tel Aviv het eerstvolgende doelwit van een grootschalige aanval.

De uit Egypte afkomstige Al-Zawahiri wordt beschouwd als de opvolger van Bin Laden. Vorige week werd de militaire commandant van de terreurorganisatie, Mohammed Atef, gedood bij een Amerikaanse luchtaanval op een hotel bij Kaboel. Volgens het Pentagon zijn bij bombardementen meerdere Al-Qaeda-topfiguren om het leven gekomen.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 21 november 2001