DEN HAAG - Minister Pronk (Milieu) heeft gisteren onder druk van de Tweede Kamer bakzeil gehaald en zich zonder enig voorbehoud achter de bombardementen op Afghanistan geschaard. De PvdA-minister, die vorige week nog openlijk twijfel zaaide en daarna ook liet bestaan over zijn steun aan de militaire acties, kon niet anders dan door de knieën gaan voor het parlement. "Ik verklaar klip en klaar dat ik achter het kabinetsbeleid sta, inclusief de bombardementen."
Zowel de Tweede Kamer als enkele collega-ministers verweten Pronk dat hij schone handen wil houden door zijn twijfels over de militaire acties te etaleren. VVD'er Weisglas stelde dat Pronk van 'twee walletjes' wil eten en dat zijn optreden "demoraliserend" werkt voor de Nederlandse militairen die mogelijk worden ingezet. Pronk moest erkennen dat hij, voordat de aanvallen op de Taliban begonnen, dergelijke acties als 'rampzalig' heeft bestempeld. Hij doelde op de humanitaire gevolgen, de politieke situatie in Afghanistan en de consequenties voor de regio. Toen de acties begonnen, was ook Pronk voorstander van de bombardementen.
"Ik heb nooit afstand van het kabinetsbeleid genomen. Op cruciale momenten heeft het kabinet standpunten ingenomen met mijn instemming", aldus de bewindsman. "Ik heb mij daar nooit van gedistantieerd."
Beoogd PvdA-leider Melkert, die de militaire acties tegen het internationaal terrorisme juist volop steunt, nam opvallend genoeg niet aan het debat deel. Premier Kok verdedigde Pronk ten overstaan van de Kamer. Volgens de minister-president is de opschudding over de uitspraken ook ontstaan door 'interpretaties' van zijn opmerkingen. "Het kabinet is onverdeeld", zei Kok, die vindt dat de eenheid van het kabinetsbeleid niet in gevaar is geweest.
Kok gaf wel toe dat er over Pronks standpunt verwarring heeft kunnen ontstaan: "De indruk kon ontstaan dat hij de acties steunt en toch ook weer niet."Volgens Kok had Pronk echter niet meer gedaan dan uitdrukking geven aan de verschillende overwegingen die bij de besluitvorming in het kabinet "over dit buitengewoon emotionerende onderwerp" een rol hebben gespeeld. "Iedereen heeft het moeilijk met zulke besluiten en daarbij horen verschillende emotionaliteiten."
De Tweede Kamer was dat volstrekt met de premier oneens. CDA-leider Balkenende benadrukte dat Pronk voor verwarring heeft gezorgd, D66-voorman De Graaf noemde Pronks uitlatingen 'ongelukkig' en GroenLinks-leider Rosenmöller legde nog eens bloot dat Pronk na de start van de bombardementen zijn bezwaren inslikte en de acties opeens steunde. SP'er Van Bommel nodigde Pronk uit om zich aan te sluiten bij de SP, die tegen de acties is. Volgens Balkenende heeft Pronk door deze affaire "een kras" opgelopen.
De VVD was na afloop van het wekelijkse vragenuurtje tevreden met de antwoorden van de PvdA-minister. "Pronk is met de pin op de neus klip en klaar achter het kabinetsbeleid gaan staan", aldus Weisglas. "Hij is geschrokken van zijn eigen uitlatingen en heeft dat hier onder druk van de Kamer gecorrigeerd."