AMSTERDAM - Moet de rest van Nederland nog 46 dagen wachten "totdat (het) met de euro betaalt", de overvallers van een Rabobank-filiaal in Amstelveen beschikken nú al over de nieuwe eenheidsmunt. Bang dat het geboefte de buitgemaakte euro's zal gebruiken om in groten getale valse biljetten te fabriceren, hoeven we volgens Cees den Bakker van het Nederlands Politie Instituut niet te zijn. "Als je biljetten wilt vervalsen, heb je geen kwart miljoen aan euro's nodig."
Geschokt is hij niet, Den Bakker. Maandagmiddag rond half één vond een overval plaats op de Rabobank aan de Kostverlorenhof in Amstelveen. Daarbij werd voor het eerst in de geschiedenis een bedrag in euro's buitgemaakt: een kwart miljoen, om precies te zijn. "Dat dat een keer zou gebeuren, wisten we natuurlijk", reageert Den Bakker. Als de euro komt, zullen die op een gegeven moment ook worden gestolen, is zijn logische redenering. Voor de politie is de overval op de Rabobank er dan ook één als ieder andere.
Daarmee gaat de hermandad voorbij aan de veelgehoorde gedachte dat - mét de komst van de euro - gouden tijden aanbreken voor dieven en valsemunters. Ook het geboefte dat zijn handen heeft weten te leggen op de kwart miljoen van de Rabo kan er niet alleen in Nederland mee terecht, maar in álle twaalf lidstaten die de Europese eenheidsmunt volgend jaar invoeren. Bij een gebrek aan grenscontroles tussen de landen die daarnaast hun handtekening hebben gezet onder het Schengen-akkoord, rijdt het gespuis ook nog eens vrij en ongestoord met de poet de grenzen over.
Den Bakker wuift de redenering weg. Slechter af met de euro zijn we niet, vindt hij, want ook met gestolen guldens kunnen kwaadwillenden makkelijk in het buitenland terecht. De eurobiljetten zélf zijn ondertussen op dezelfde manier genummerd als de Hollandse guldenbiljetten. "Op alle eurobiljetten staat op de achterzijde een nummer", aldus een woordvoerster van De Nederlandsche Bank. "Aan de hand daarvan kunnen we zien waar het biljet gedrukt is." Op het moment dat een bank een als gestolen geregistreerd staand biljet onder ogen krijgt, moeten alarmbellen gaan rinkelen. De politie wordt gewaarschuwd en gaat vervolgens op bezoek in de winkel die het biljet heeft aangenomen.
Zo werd destijds ook de ontvoering van Gerrit Jan Heijn opgelost. Eén van de ontvoerders betaalde met een deel van het losgeld zijn boodschappen in een supermarkt. Toen die het geld afstortte bij de bank, ging daar een alarmbelletje af. Via de caissière kon de klant worden achterhaald. "Alleen banken kunnen nagaan of een biljet als gestolen bekend staat", aldus Den Bakker. "Het is dus niet zo dat elke patatzaak vanaf volgend jaar nummers op bankbiljetten moet gaan controleren om de boeven op te sporen. Dat zou ook ondoenlijk zijn."
Lijsten met nummers van gestolen bankbiljetten worden ondertussen niet alleen in Nederland verspreid, maar ook in andere landen in Europa. Europol 'kan' daarin een rol spelen, aldus een zegsman daar. Over de Rabo-zaak zelf wil deze niets zeggen.