NEW YORK - De Federal Reserve, het stelsel van centrale banken in de VS, heeft de rente gisteravond voor de tiende keer dit jaar verlaagd om de bijna zeker in een recessie verkerende Amerikaanse economie weer in de lift omhoog te krijgen. Het belangrijkste rentetarief, de federal funds rate, is met een half procent omlaaggeschroefd naar 2 procent. Dit is het laagste niveau sinds het presidentschap van John F. Kennedy veertig jaar geleden.

Fed-voorzitter Alan Greenspan en zijn centrale bankiers hebben aangekondigd dat verdere dalingen in het verschiet liggen.

De nieuwe verlaging was hard nodig omdat het effect van de voorgaande rentedalingen grotendeels verloren ging bij de terreuraanslagen van 11 september. Volgens de Fed blijven de vooruitzichten voor de langere termijn gunstig, ook al trekken de enorme beveiligingsmaatregelen economisch gezien een zware wissel.

Op de effectenbeurs van New York werd gisteravond enthousiast gereageerd, al was de verlaging reeds in de koersen verdisconteerd. De dollar kreeg eerder al een steun in de rug door de alom verwachte rentedaling, die volgens economen zal bijdragen aan een herstel in de tweede helft van volgend jaar. Het agressieve beleid van de Fed staat in schril contrast met de afwachtende houding die de Europese Centrale Bank lijkt aan te nemen.

Analisten in de VS vragen zich vertwijfeld af hoeveel manoeuvreerruimte de Fed nog rest bij de pogingen de economie te redden. Sommige experts verwachten een verdere daling tot 1,5 procent, terwijl het Congres nog bezig is met het vaststellen van een stimuleringspakket van zo'n $100 miljoen dat bovenop de belastingverlagingen komt.

De rentedalingen hebben er tot nog toe voornamelijk voor gezorgd dat de Amerikaanse hypotheekrente laag is gebleven, waardoor de huizenmarkt één van de lichtpunten vormt in de teruggelopen economie. De beslissing, vorige week, van het ministerie van Financiën om de 30-jarige staatsobligaties in de ijskast te zetten, heeft verder geleid tot een daling van de lange termijn-rente.

De grootschalige monetaire versoepeling werd in januari ingezet door Greenspan en zijn collega's toen het belangrijkste rentetarief op 6,5 procent stond. De ingrepen waren bedoeld om een recessie te voorkomen, terwijl de Fed nu tien maanden later vooral bezig is om de schade van de teruggang te beperken. De voorzichtige tekenen van economisch herstel, die volgens Greenspan in augustus zichtbaar waren, verdwenen in één klap na de terroristische aanslagen.

In bijna alle sectoren van de economie vielen ontslagen, variërend van warenhuisconcern Sears Roebuck tot United Technologies en American Airlines. In oktober steeg de werkloosheid naar 5,4 procent; in één maand raakten 415.000 Amerikanen hun baan kwijt in wat wordt gezien als de meest explosieve stijging van de werkloosheid sinds 1981 toen president Jimmy Carter tevergeefs tegen een recessie vocht. Gisteren werd bekend dat bij Ford nog eens 8000 banen op de tocht staan; de autoproducent wil éénvijfde van zijn managers kwijt.

"Het is nu aan de Fed om de verdere stijging van de werkloosheid te stoppen", meent Chris Rupkey, analist bij Bank of Tokyo-Mitsubishi in New York. "Als het aantal ontslagen blijft toenemen, zullen de mensen met een baan nog voorzichtiger worden in hun uitgavenpatroon." Het consumentenvertrouwen verkeert op het laagste punt sinds 1993 en werpt een donkere schaduw over de uitgaven van de Amerikanen, die normaliter goed zijn voor tweederde van de economische activiteit.

De onzekerheid zal voorlopig aanhouden in verband met de voortdurende dreiging van nieuwe aanslagen. Sommige analisten vrezen het ergste wanneer terroristen opnieuw zouden toeslaan tussen het komende Thanksgiving-feest van eind november en Kerstmis, het jaarlijkse hoogtepunt van de consumentenbestedingen. "Een aanslag op een shoppingmall, bijvoorbeeld, zou in die periode echt desastreuze gevolgen kunnen hebben voor deze economie", aldus financieel analist Jonathan Corn van de Bank of New York.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 7 november 2001