KOPENHAGEN - De terreuraanslagen en de daaropvolgende internationale crisis hebben de sociaal- democratische Deense premier Rasmussen ertoe bewogen vervroegde verkiezingen uit te schrijven die op 20 november aanstaande zullen worden gehouden.
Hoewel premier Rasmussen officieel tot maart volgend jaar door mag regeren, verklaarde hij gisteren dat er met de nieuwe wereldorde behoefte is aan eensgezindheid en besluitvaardigheid in het land.
"We voelen ons allemaal onzeker. Maar we zijn niet bereid om onze vrijheid en manier van leven op te geven. We willen geen conflicten in eigen land", zei Rasmussen, reagerend op de angst onder de bevolking voor brieven met wit poeder en terroristen in Denemarken.
De belangrijkste reden voor vervroegde verkiezingen is het feit dat de populariteit van premier Rasmussen na eerdere diepe dalen, de laatste paar dagen flink is gestegen. Nog steeds moet zijn minderheidsregering het in de peilingen afleggen tegen een rechts blok, waarbij de partijleider van de Liberale Partij, Anders Fogh Rasmussen, op het premierschap aast.
Maar het 'antiterreur'-pakket van premier Poul Nyrup Rasmussen, met een reeks wetsvoorstellen om personen die terroristische groeperingen steunen, strafbaar te stellen, is bij een groot deel van de bevolking in goede aarde gevallen. Zo komt er een nieuwe 'terreur-paragraaf' in het Deense Wetboek van Strafrecht, krijgt de Deense politie ruimere bevoegdheden om huiszoekingen te doen en zullen de Deense veiligheidsdienst en immigratiedienst samen gaan werken om asielzoekers effectiever te screenen.
De keuze om de parlementsverkiezingen op 20 november te houden, is omstreden en heeft tot woedende reacties geleid. Op die datum zullen er namelijk voor het eerst in de Deense geschiedenis ook gemeenteraads- en provinciale verkiezingen worden gehouden. Veel gemeenteraadsleden zijn bang dat plaatselijke verkiezingsthema's ondergesneeuwd zullen worden door landelijke campagnes. Door de verkiezingen zo direct te verbinden met de strijd tegen terroristen bestaat volgens sommigen het gevaar dat de verkiezingscampagnes zich vooral zullen richten op het thema buitenlanders, zoals dat bij eerdere verkiezingen ook al gebeurde. De afgelopen weken hebben de twee rechts-populistische Deense partijen de terreuraanslagen gebruikt als legitimatie voor een hetze tegen moslims in het land.
De partijvoorzitter van de socialisten, Holger K. Nielsen, denkt echter niet dat de regering van premier Poul Nyrup Rasmussen zich weer zal laten verleiden tot een strijd met de rechtervleugel over wie asielzoekers en allochtonen het hardst zal gaan aanpakken.
"Natuurlijk zal het thema opduiken. Maar de verkiezingscampagne zal zich ook richten op de verzorgingsstaat. Voor Denen is het net zo belangrijk dat hun kinderen naar een goede school gaan, dat ouderen op een behoorlijke manier worden verzorgd en dat ziekenhuizen effectief georganiseerd zijn", aldus Nielsen.