DEN HAAG - Telecomconcern KPN stuurt drie- tot vijfduizend personeelsleden met gedwongen ontslag de laan uit. Het vorig jaar gelanceerde reorganisatieplan Vision, dat het schrappen van achtduizend banen (ruim 20 procent van het totaal) tot doel had, verloopt te langzaam.
Alleen keihard ingrijpen kan nog soelaas bieden aan het noodlijdende concern om dit uit het moeras te trekken.
Gevreesd wordt dat er van een sociaal plan óf in het geheel niet, óf slechts in beperkte mate sprake zal zijn. Daarvoor zou het geld ontbreken.
Vandaag zal de KPN-top met het massa-ontslag, dat het grootste is sinds vliegtuigfabrikant Fokker in 1996 zijn poorten sloot, naar buiten komen. De ontslagen zullen over de gehele linie vallen. Van hoog tot laag zullen mensen naar huis worden gestuurd. De concerntop wilde gisteravond niet ingaan op de uitgelekte plannen.
Vakbond Abvakabo zegt al enkele weken geleden door medewerkers te zijn ingeseind dat de KPN-top van plan was zeer rigoureuze maatregelen te nemen. "Het slechte nieuws komt voor ons dus niet geheel onverwacht. Maar dit doemscenario van drie- tot vijfduizend gedwongen ontslagen hebben ook wij niet kunnen voorzien", zegt Ria Caljouw, lid van het dagelijks bestuur.
Zij noemt het idee van ontslagen zonder sociaal plan volstrekt onacceptabel. "Als het wel waar is, zou dat een enorme cultuuromslag zijn voor dit bedrijf."
Volgens de vakcentrale CNV is het massa-ontslag bij KPN een negatieve voorbode van wat zich momenteel in sociaal-economisch Nederland voltrekt. "Zo'n massa-ontslag geeft aan hoe moeilijk sommige bedrijven het hebben", aldus CNV-voorzitter Doekle Terpstra.
Vice-voorzitter Henk van der Kolk van de vakcentrale FNV denkt dat de problemen bij KPN meer op zichzelf staan. "Je zag het allang van tevoren aankomen. Het gaat al zeker een jaar slecht met het bedrijf, dus ook al voor de aanslagen in de VS." De FNV ziet dan ook geen reden de eis van maximaal vier procent loonstijging aan te passen.
De problemen bij het telecomconcern zijn ontstaan na de explosieve groei onder het bewind van topman Wim Dik. Hij kocht voor veel geld binnen- en buitenlandse bedrijven, of een deel daarvan, op.
De grootste overname vormde het Duitse mobiele telecombedrijf E-Plus, waar liefst 9 miljard euro voor werd neergeteld. Die overname mocht zijn opvolger Paul Smits eind 1999 afronden. E-Plus werd gezien als een mijlpaal in de geschiedenis van het voormalige staatsbedrijf. Een mijlpaal, die later echter een molensteen werd.
Door de Duitse overname moest het concern vaste voet op de Duitse markt opleveren. Dat was belangrijk in verband met de te verwachten explosieve groei en hoge winstkansen van de mobiele telecommarkt, met name na de invoering van nieuwe technologieën als umts.
Voor de umts-licenties moest KPN later in Duitsland nog eens 8,5 miljard euro betalen. In ons land kon worden volstaan met ruim 1 miljard euro voor een soortgelijke vergunning.
Dit alles stak KPN echter diep in de schulden. In totaal stond het concern voor meer dan 23 miljard euro in het rood. Door verkoop van allerlei activiteiten die niet tot de kerntaken werden gerekend, trachtte de onderneming haar schuldenlast te verlichten. Dat lukte maar matig.
In september besloot de KPN-top dat het zo niet langer kon. Topman Paul Smits werd als voorzitter van de raad van bestuur aan de kant geschoven en tot zijn opvolger werd benoemd Ad Scheepbouwer, tot dan hoogste baas bij het postbedrijf TPG en in ondernemerswereld bekend om zijn harde lijn als het aankomt om een bedrijf te reorganiseren of te saneren. De vandaag aan te kondigen maatregelen zullen dan ook waarschijnlijk op zijn conto kunnen worden bijgeschreven.