LUXEMBURG - Eurocommissaris Solbes (Monetaire Zaken) heeft de eurolanden gisteren opgeroepen met "realistischer" begrotingen te komen in het kader van de drastisch neerwaarts bijgestelde groeiprognoses. Vooral in Duitsland, Frankrijk, Italië en Portugal dreigen door minder belastinginkomsten de tekorten weer op te lopen.
Volgens Solbes zal de groei dit jaar en volgend jaar in de twaalf eurolanden rond de 1,5% schommelen en dat heeft consequenties. De Nederlandse begroting is opgesteld volgens de verwachting van 2% groei maar dat was vóór de aanslagen van 11 september. Niettemin kreeg minister Zalm (Financiën) niets dan lof ("een excellent programma") toen hij de Nederlandse begrotingsplannen gisteren toelichtte tijdens een vergadering in Luxemburg met zijn Europese collega's.
Volgens Zalm hoeft ons land weinig bij te stellen, "ondanks alle gebeurtenissen zal de hele eurozone dit jaar en volgend jaar nog groeien en dat kan niet iedereen zeggen".
Maar in een aantal andere eurolanden dreigen de tekorten tijdelijk op te lopen. De Europese Commissie gaat erop toezien dat dergelijke budgetoverschrijdingen "een ordelijk karakter" krijgen. De ministers waren het erover eens dat overschrijdingen tot een minimum beperkt moeten blijven en dat het stabiliteitspact onverkort in werking blijft. Dit pact verbiedt tekorten van meer dan 3% en streeft uiteindelijk naar een budgetoverschot. Oplopende tekorten verkleinen ook de mogelijkheid van verdere renteverlagingen door de Europese Centrale Bank.
De Belgische minister van Financiën Didier Reynders, momenteel voorzitter van de eurogroep, zei dat de VS nog steeds meer ruimte hebben om stimulerende maatregelen door te voeren dan Europa, waar de handen steeds meer gebonden zijn door de terugvallende groei. Desalniettemin denkt Reynders dat voor zover Europa een stimulerend beleid wil voeren, dat toch via renteverlagingen door de ECB moet. Daar zit volgens hem meer lucht dan in budgettaire stimulansen, waar de landen geen ruimte meer voor hebben. Zalm wilde zich niet scharen bij de collega's die om een renteverlaging vroegen. "Ik heb het volste vertrouwen in het inzicht van de ECB." De Franse minister van Financiën Fabius was teleurgesteld dat de ECB vorige week de rente niet verlaagde en kwam met eigen stimulerende maatregelen in zijn begroting.
Volgens Reynders zijn de gevolgen van de terreuraanslagen beperkt gebleven voor Europa. "We hebben geen noemenswaardige monetaire schokken te verwerken gekregen, zonder euro was dat zeker wel het geval geweest." De bewindslieden gaan er wel van uit dat de groei in de VS in het derde en vierde kwartaal licht negatief zal zijn. Maar toch blijven de investeringen in de twaalf eurolanden achter bij die in de VS. Volgens de Europese Commissie, die binnenkort met een rapport over dit onderwerp komt, staan de investeringen in de VS structureel op een hoger peil. De afgelopen tien jaar groeiden de investeringen in de VS gemiddeld 6% per jaar, die in Europa minder dan 2%. Volgens Solbes ligt dat aan de starheid van de Europese (arbeids)markten.