NEW YORK - De Fed, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, heeft gisteren voor de negendemaal dit jaar de rente verlaagd. In een poging de stagnerende economie op gang te krijgen, ging het rentepeil met nog eens een half procentpunt omlaag tot 2,5%. Daarmee komt de Amerikaanse rente op het laagste niveau sinds 1962.

Het minder belangrijke disconto gaat eveneens met een half procentpunt omlaag. Deze komt nu op 2%.

ALAN GREENSPAN ... nieuwe stimulans ... (Foto: AP)

Voor beleggers kwam de rentedaling gisteren niet als een verrassing. Er werd al rekening gehouden met het feit dat de Fed met een verlaging zou komen. De vraag was alleen nog of het een kwart of een half procentpunt zou worden.

De Europese Centrale Bank (ECB) gaf gisteren al vóór de Amerikaanse renteverlaging werd afgekondigd, een krachtig signaal af dat het Amerikaanse voorbeeld niet wederom blind gevolgd zal worden. Na de terreuraanslagen in de VS vergat de ECB eventjes haar doctrine en ging met een half procentpunt mee met Fed-president Alan Greenspan, die de rente ijlings verlaagde om economische schade te voorkomen.

"We reageerden toen op een exceptionele situatie met een exceptioneel antwoord", aldus het Duitse ECB-bestuurslid Otmar Issing. Op 17 september verlaagde de ECB de rente van 4,25 naar 3,75%.

Op 11 oktober aanstaande komt het ECB-bestuur opnieuw bijeen in Wenen, maar zit dan verstrikt tussen de dalende groei in Europa en een nog steeds te hoge inflatie. Het lijkt erop de dat ECB weer heeft gekozen voor 'business as usual' en het bewaken van de Europese inflatie. Dat zet een domper op verdere renteverlagingen, al verwachten de meeste analisten later in het jaar nog steeds een verlaging van de Europese rente met 0,25%, zeker als er meer bewijzen komen dat de groei stagneert en de inflatie terugloopt.

"Het signaal van 17 september was een uitzondering en geen begin van een verandering in onze strategie", aldus Issing. Zijn commentaren werden bevestigd door medebestuurslid de Italiaan Tommasso Padoa-Schioppa. Toch denken analisten dat de ECB door de gebeurtenissen in de VS minder academisch is gaan denken door louter te reageren op cijfers van geldgroei en inflatie, en meer oog heeft gekregen voor de psychologische aspecten van renteverlagingen.

Greenspan heeft op zijn beurt herhaaldelijk aangegeven dat een efficiënt monetair beleid de economie er sneller bovenop helpt dan fiscale maatregelen om de economie te stimuleren. Zeker op korte termijn.

De rentetarieven zijn sinds de oprichting van de Fed in 1913 nog niet eerder in zo'n hoog tempo neerwaarts bijgesteld. Er wordt door economen rekening mee gehouden dat het belangrijkste Amerikaanse rentetarief aan het eind van dit jaar op 2,25% zal staan. Daarvoor is nog minimaal één renteverlaging noodzakelijk.

Hoewel de renteverlaging bedoeld is om de economie een positieve impuls te geven, hebben de wijzigingen van het afgelopen jaar tot nu toe weinig effect gesorteerd. Na vier kwartalen van groeivertraging is de Amerikaanse economie dichter bij een recessie dan ooit in de afgelopen acht jaar.

Economen houden er ernstig rekening mee dat de Amerikaanse economie als gevolg van de aanslagen vorige maand in een recessie zal belanden. Van een recessie is sprake als de economie twee achtereenvolgende kwartalen krimpt.

In het tweede kwartaal van dit jaar groeide de Amerikaanse economie nog met 0,2%. De consumentenbestedingen hielden de economie overeind. Economen houden er echter rekening mee dat de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten het consumentenvertrouwen ernstig zullen schaden.

In augustus en begin september groeiden de consumentenbestedingen nog. Sterker nog, in de weken voor de aanslagen van 11 september, zagen Greenspan en de zijnen tekenen dat de bodem van de groeivertraging in zicht is. Een herstel wordt nu pas voorzien aan het begin van volgend jaar.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 3 oktober 2001