AMSTERDAM - De laatste week van september leverde een onverwacht herstel op van de beurzen. De dramatische verliezen die waren geleden sinds 11 september (de dag van de terreuraanslagen op de VS) werden enigszins goedgemaakt. Zonder dat positieve einde zou het derde kwartaal van 2001 één van de slechtste kwartalen ooit zijn geweest.
Maar ook inclusief het herstel van de laatste week behoort het derde kwartaal dat net is afgesloten tot de heel slechte kwartalen. De CBS-herbeleggingsindex (die een algemeen beeld van de Amsterdamse beurs geeft) zakt in het derde kwartaal 20,2%. Sinds 1953 waren er slechts twee kwartalen nog slechter: het vierde kwartaal van 1987 en het derde kwartaal van 1998.
De laatste week van september heeft de beurs nog een beetje opgefleurd want op 21 september (tien dagen na de aanslag) noteerde de index een verlies van 31,8%.
Het CBS berekent de herbeleggingsindex niet alleen voor de hele beurs maar ook voor sectoren. Geen van deze sectorale indices kon in het derde kwartaal plussen, maar er waren wel grote verschillen. Zo bleef de bouw goed overeind (index : -7,4%) maar moesten vooral de industrie voor kapitaalgoederen (-36,2%) en de sector transport, opslag en communicatie (-33,4%) flink terug.
De aanslag van terroristen op de VS is de belangrijkste directe reden geweest voor de koersdreun van het derde kwartaal. Toch is de actie van Osama bin Laden niet de enige reden, zo stellen veel analisten. Ze wijzen erop dat de koersval een gevolg is van vele factoren.
Zo is de angst voor een recessie groot. Maar liefst de helft van de Amerikanen gelooft dat een economische teruggang in de VS is ingezet. En als de VS in een recessie raakt, volgt de rest van de Westerse wereld vanzelf. Met name particuliere beleggers vertalen die angst in het verkopen van aandelen. Beter nu een beperkt verlies dan een nog groter verlies in de toekomst, zo lijkt de redenering. Sommige banken zijn er al toe overgegaan om hun beleggende klanten een geruststellende brief te sturen.
De aanslagen hebben in ieder geval één groot financieel slachtoffer gemaakt: de verzekeraars. Al meteen na de aanslag werd duidelijk dat de verzekeraars met miljardenclaims geconfronteerd zouden worden. Om de claims te kunnen uitbetalen, hebben de verzekeraars geld nodig. Daarom maken de verzekeraars delen van hun beleggingen liquide door aandelen te verkopen. Dit vergroot de verkoopdruk op de beurs.
Er zijn veel analisten die de koersval van afgelopen weken als een voortzetting van de zomer zien. Osama bin Laden heeft die tendens wel sterk verdiept en versneld. De CBS-cijfers ondersteunen die stelling. De beurzen zijn al lang over hun hoogtepunt heen. Vorig jaar september was de top en sindsdien glijdt de beurs af. In de eerste helft van 2001 daalde de algemene CBS-index al 9%. De daling van de beurs naar de huidige niveaus moet als normaal worden gezien, zo zeggen veel analisten.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}