ZEIST - Louis van Gaal heeft naar eigen zeggen nog geen beslissing genomen over zijn toekomst bij de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond. De vraag werd actueel nadat hij zich met Oranje, de halve finalist van het WK van 1998 en EURO 2000, niet wist te kwalificeren voor het wereldkampioenschap van 2002 in Zuid-Korea en Japan. "Officieel valt het evaluatiemoment op 1 juni 2002, maar ik zal eerder bekendmaken of ik doorga bij de KNVB. Op dit moment weet ik het niet. Het enige wat ik wel weet en kan zeggen is dat áls ik in Zeist werkzaam blijf, het zal zijn als bondscoach van Oranje èn technisch-directeur van de voetbalbond." Het wordt dus alles of niets voor Louis van Gaal. "Een scheiding van de functies is voor mij niet aan de orde."

Mark Wotte, Louis van Gaal en Ruud Krol.

Weinigen hebben fiducie in de evaluatie van bondscoach Louis van Gaal door technisch-directeur Louis van Gaal. Maar bij de bekendmaking van zijn selectie voor de laatste WK-kwalificatiewedstrijd tegen Andorra, zaterdag in Arnhem, durfde de sportman Louis van Gaal zich ongedacht kwetsbaar op te stellen.

De desastreuze nederlaag op 1 september in Dublin tegen Ierland en de gevolgen daarvan hebben Louis van Gaal geraakt. Direct na afloop verklaarde de bondscoach leeg en kapot te zijn. Een maand later heeft hij zich opgeladen voor Andorra, maar lijkt de klap van de uitschakeling allerminst verwerkt. "Ik ben nog steeds zeer teleurgesteld. De situatie is allerminst fantastisch te noemen. Volgende zomer zitten we thuis in plaats van op het WK. Je start als bondscoach met een bepaalde verwachting en hoopt dat te realiseren. Uitschakeling in de kwalificatiereeks hoort daar niet bij. Ik ben de uitdaging aangegaan om prijzen te winnen met Oranje. Zo zit ik als persoon in elkaar. Kan ik het nog opbrengen om drie jaar te wachten alvorens zich een volgende prijs aandient? Strookt dat met mijn persoonlijkheid? De persoon Louis van Gaal heeft die afweging nog niet gemaakt."

Zelfs een schot voor de boeg wil de bondscoach niet geven. Maar is niet de enige manier om als bondscoach revanche te nemen op de mislukking, de weg in te slaan naar het EK 2004 in Portugal? "Zo zie ik dat niet en zo denk ik helemaal niet. Revanche neem ik niet mee in m'n afweging om tot een besluit te komen of ik doorga in Zeist of niet."

Het grote besluit of Van Gaal of iemand anders Oranje naar het EK in Portugal gaat leiden, laat dus voorlopig op zich wachten. Wel is Van Gaal voor zichzelf opnieuw tot de conclusie gekomen, dat hem weinig te verwijten valt betreffende de wedstrijd tegen Ierland en dan met name zijn zwaarbekritiseerde wisselbeleid.

"Achteraf is het terecht te constateren dat het slechte wissels zijn geweest, omdat ze niet het beoogde resultaat tot gevolg hadden: het winnen van de wedstrijd. Die kritiek is legitiem, wat niet wegneemt dat ik het er niet mee eens ben. Achteraf vind ik zoiets te gemakkelijk. Op dat moment in Ierland, in het heetst van de strijd, liggen bepaalde gedachten van mij aan een wissel ten grondslag en die waren en zijn nog steeds heel goed houdbaar. Maar het is in het voetbal een gegeven dat een trainer achteraf wordt afgerekend op het resultaat en de wissels daar onderdeel van uitmaken."

Van Gaal mag dat te gemakkelijk vinden, het is wel de realiteit. En er zijn coaches, zoals bijvoorbeeld zijn voorganger Frank Rijkaard, die zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Wat overigens niet gezegd is van de huidige bondscoach, omdat hij eerst de kwalificatiereeks en z'n eerste contractperiode van twee jaar wenst te voltooien alvorens een beslissing te nemen.

Overigens nam Van Gaal, in navolging van Co Adriaanse bij Ajax, wel een voorschot op het door Oranje te spelen systeem in de toekomst. "Het heilig verklaarde Nederlandse cultuurgoed, het 4-3-3-systeem, is voor mij niet heilig meer. Ik blijf het de beste tactische variant vinden qua veldverdeling, maar de realiteit leert me dat zich te weinig linker- en rechterspitsen aandienen om er altijd aan vast te blijven houden. Te vaak ben ik genoodzaakt geweest om op die posities steeds andere spelers op te stellen." Volgens Van Gaal zijn de buitenspelers bij uitstek het slachtoffer van de ontwikkelingen op het hoogste niveau, waarin steeds minder ploegen het initiatief nemen en zich vanuit een hechte defensie bedienen van de counter. "Het voetbal is over het algemeen defensiever geworden. Met minder ruimte, vaak vijf verdedigers en dubbele rugdekking. Die weerstand en die van de zij- en achterlijn maken het een buitenspeler verschrikkelijk moeilijk."

Daarom weigert Van Gaal zich nog langer te laten verplichten met een links- en rechtsbuiten te spelen. "Ik wil flexibeler omgaan met het systeem en bij de keuze het beschikbare spelersmateriaal en de tegenstander laten meewegen. Primair moeten we resultaat boeken, wat mijns inziens niet verhindert dat zoiets zoveel mogelijk in combinatie met het Nederlandse cultuurgoed van dominant en aantrekkelijk voetbal moet."

In de opleiding houdt technisch-directeur Louis van Gaal wel vast aan het 4-3-3-systeem. De discussie is alleen tot welke leeftijd, omdat spelers op een bepaalde leeftijd tevens bekend moeten raken met andere systemen. "Vandaar dat we zoveel mogelijk internationale wedstrijden willen spelen met de vertegenwoordigende teams van alle leeftijden, zodat ze vanzelf worden geconfronteerd met allerlei systemen waarmee ze in Nederland nauwelijks in aanmerking komen."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 2 oktober 2001