TEL AVIV - Sirenes loeiden en daarna was het drie minuten stil in de Palestijnse gebieden waar gisteren de eerste 'verjaardag' van de 'Al-Aksa intifada' werd herdacht.

Een Palestijnse jongen van hooguit tien jaar slingert een steen naar een gepantserde Israëlische jeep. (Foto: EPA)

Als om aan te tonen dat er in dat jaar weinig was veranderd, was er weer volop geweld, waarbij de meeste slachtoffers (70 gewonden en 4 doden, onder wie een jongetje van tien jaar) bijna gewoontegetrouw aan Palestijnse zijde vielen. Dit in weerwil van afspraken tussen de Israëlische 'vredesveteraan' Sjimon Peres en de Palestijnse leider Jasser Arafat tot een verbetering van de situatie te komen.

Opvallend was dat de opkomst bij de diverse demonstraties danig tegen viel. Een teken dat er onder de door Israëlische veiligheidsmaatregelen murw gebeukte Palestijnse bevolking zo langzamerhand sprake is van een soort 'intifada-moeheid'.

Bij een bijeenkomst in Bethlehem, waar maar liefst elf Palestijnse organisaties sprekers hadden geleverd, moesten opgetrommelde padvinders er voor zorgen dat het plein voor de Geboortekerk niet al te leeg bleef.

Het was kenmerkend dat de grootste herdenkingsdemonstratie van de Palestijnse opstand in de Iraakse hoofdstad Bagdad plaatsvond. Daar kwamen tienduizenden mensen bijeen om hun steun voor de Palestijnen te betuigen en hun afkeer te laten blijken van de VS, Groot-Brittannië en Israël.

De manifestatie was georganiseerd door de Baath-partij van de Iraakse president Saddam Hoessein, die zich steeds meer opwerpt als de kampioen van de Palestijnse zaak. De familie van de Palestijnse 'martelaars' die zichzelf te midden van Israëlische burgers opblazen kunnen steevast rekenen op een vette cheque uit Bagdad.

Op de bijeenkomst werd gezegd dat Irak 6 miljoen vrijwilligers zal mobiliseren voor de Palestijnse zaak en werd bekendgemaakt dat Bagdad een bedrag van een miljoen euro uit de olie-inkomsten zal reserveren voor de Palestijnen. Saddam verwijt de andere Arabische leiders veel te weinig te doen voor de Palestijnen.

Ook elders in de regio, onder andere in Jordanië, Iran, en Libanon waren er steunbetuigingen voor de Palestijnen, maar de opkomst was daar veel minder dan in Bagdad.

Israël had grote veiligheidsmaatregelen genomen om de verwachte Palestijnse woede te beteugelen. Bij de Al-Aksa moskee was de Israëlische politie massaal aanwezig om een herhaling te voorkomen van de rellen van een jaar geleden toen de toenmalige oppositieleider en de huidige premier Ariel Sjaron een omstreden bezoek aan de voor zowel joden als moslims heilige Tempelberg bracht. Alleen Palestijnen van 40 jaar en ouder konden gisteren de moskee voor het vrijdaggebed betreden.

Het bezoek van Sjaron zorgde een jaar geleden voor de vlam in de pan. Al claimt Israël dat al voor de visite van Sjaron de opstand met toestemming van Arafat was begonnen.

De ergste onlusten vonden gisteren plaats in Hebron. De stad is al lang een kruitvat, doordat een klein aantal joodse kolonisten omringd door Palestijnen in het centrum woont. De Palestijnen worden vaak de toegang tot het centrum ontzegd door de Israëlische soldaten die de kolonisten moeten beschermen. De tienjarige Hammad Abu Zwayeh zou zijn omgekomen nadat hij met stenen had gegooid naar Israëlische soldaten.

De trieste balans van het afgelopen jaar: 838 doden, onder wie 661 Palestijnen en 177 Israëli's en circa 10.000 Palestijnse en ruim 1700 Israëlische gewonden.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 28 september 2001