SANGATTE - De striemende regen en koude zeewind doen een groepje Afghaanse asielzoekers nog verder in hun haveloze kleren wegduiken. Zwijgzaam zitten ze bij de uitgang van Europa's meest omstreden opvangkamp, Sangatte, aan de Franse zijde van het Kanaal. De blikken zijn permanent op het westen gericht. Aan de overkant moet het land van melk en honing zijn. Daar zijn ze heilig van overtuigd.

De grijze loods met een groot rood kruis op het dak doet kil aan. De ijzige stilte buiten staat in groot contrast met de kakofonie binnen van honderden gezinnen uit verschillende delen van Azië. Koerden, Afghanen, Iraniërs, Irakezen en Sikhs hebben ieder hun eigen territorium.

Zo nu en dan lijkt het oorlog tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Vechtpartijen zijn aan de orde van de dag. De loods biedt plaats aan 650 vluchtelingen, maar er zijn er ruim 1000 meer. De directeur van het opvangcentrum, Michel Der, maakt zich grote zorgen.

Van de 460 vluchtelingen die zich de afgelopen week aan de poort van Sangatte hebben gemeld, kwam ruim de helft uit Afghanistan. De Afghaanse maffia in het kamp onderhoudt het contact met het vaderland en begeleidt de nieuwe stroom vluchtelingen voor veel geld naar de Franse westkust. De Franse inlichtingendienst gaat er van uit dat zich onder hen potentiële terroristen bevinden.

In het kader van het anti-terroristenplan Vigipirate is besloten tot extra bewaking van de tunnelingang, zo'n twee kilometer verderop bij het gehucht Coquelles. Desondanks maken in de avonduren honderden illegalen zich op voor de onderzeese oversteek. Begeleid door zogenoemde 'passeurs', ofwel asielzoekers die de zwakke plekken van de beveiliging zeggen te kennen, wordt de zoveelste poging ondernomen.

Twee hoge hekken met vlijmscherpe kartels moeten worden genomen, alvorens men zich op het terrein van exploitant Eurotunnel een weg probeert te banen naar de ingang van de tunnel. Bewakers worden omsingeld door tientallen vluchtelingen, terwijl een enkeling zich ongezien tussen de vrachtwagens op de open wagons weet te verstoppen.

Tot voor kort zouden op die manier zo'n 400 illegalen per maand met succes de oversteek hebben gemaakt. De Franse grenspolitie en Eurotunnel hebben ten einde raad Londen gevraagd Britse agenten naar het Franse vasteland te sturen om te helpen met de beveiliging.

Zaher (21) zegt daar niet wakker van te liggen. De Iraniër heeft al 16 vluchtpogingen gedaan. De laatste keer was hij de ingang van de tunnel op 15 meter genaderd, toen hij in zijn kraag werd gegrepen. "Het gaat steeds beter", zegt hij op laconieke toon.

Zaher spreekt Engels en wil in Engeland een opleiding tot ingenieur volgen. "Iedereen weet dat het Britse asielbeleid soepeler is dan in de meeste andere Europese landen. In tegenstelling tot Frankrijk word je daar netjes behandeld. Je krijgt 70 pond per week in de vorm van kleding, voedsel en zakgeld. Bovendien wordt er voor acceptabele huisvesting gezorgd", aldus Zaher.

De Franse autoriteiten weigeren het omstreden kamp te sluiten. Om de druk van de ketel te halen heeft minister Marylise Lebranchu van Justitie haar collega-ministers gevraagd of die niet elders in Frankrijk nog een leegstaande school of kazerne ter beschikking van de vluchtelingen kunnen stellen. Gezien de grote weerstand van de lokale bevolking tegen concentraties asielzoekers in hun gemeenten, zal dat een moeilijke opgave worden.

Parijs blijft er bij de Europese partners op hameren dat het vluchtelingenprobleem nu toch ècht een Europese aanpak vereist. Met de toegenomen dreiging van moslimextremistische terreuraanslagen, worden de controles bij de buitengrenzen van het Schengengebied opgevoerd. Het blijft echter zeer de vraag of Frankrijk, Italië, Griekenland en Spanje in staat zijn hun ellenlange kusten afdoende te bewaken.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 28 september 2001