DEN HAAG - In het weekeinde van zaterdag 8 en zondag 9 september krijgt CDA-leider Jaap de Hoop Scheffer plotseling een telefoontje van zijn partijvoorzitter Marnix van Rij, die aangeeft de kandidatenlijst te willen versterken en zelf op plek drie op de lijst wil. De Hoop Scheffer denkt na, maar is tegen.

Door Van Rij op een later moment alsnog op zo'n hoge plaats op de lijst te zetten zou volgens hem een totaal verkeerd signaal kunnen worden afgegeven. Zo worden de tot dat moment op drie en vier staande CDA-beloften Balkenende en Van Geel gepasseerd, maar veel erger is dat onmiddellijk een debat over het partijleiderschap zou ontstaan.

De CDA-leider doet Van Rij vervolgens na enig wikken en wegen een aanbod om op de wat minder prominente zesde plek te gaan staan, hetgeen de voorzitter direct van de hand wijst.

Een week daarna, op zaterdag 18 september, blijkt het dagelijks bestuur plotseling te willen vergaderen. De Hoop Scheffer wordt slechts via een e-mail op de hoogte gebracht, die hij ondanks een kapotte computer thuis nog net weet te ontvangen.

Tijdens het naar afgelopen maandag verschoven overleg gebeurt er ineens iets zeer verrassends. Nadat het dagelijks bestuur zich even heeft teruggetrokken wordt De Hoop Scheffer en diens fractietop medegedeeld dat zij Van Rij hebben gevraagd of deze bereid is lijsttrekker te worden, waarop deze bevestigend heeft antwoord.

"Ze dachten waarschijnlijk dat Jaap op dat moment de handdoek in de ring zou werpen", aldus een direct betrokkene.

De Hoop Scheffer reageerde echter koel en daagde Van Rij uit zich openlijk kandidaat te stellen, waarna de partij maar moest kiezen. Van Rij deinsde hierop terug en gaf aan dat De Hoop Scheffer voor hem de lijsttrekker was. Voor de fractietop was dit aanleiding te geloven dat het 'gevaar' voor een groot intern conflict geweken was.

Vooral nadat overeenstemming werd bereikt over de campagne en Van Rij later in de week via de e-mail aan De Hoop Scheffer en vice-fractievoorzitter Balkenende liet weten dat hij het bestuur alsnog zou overtuigen dat De Hoop Scheffer de goede keuze was. "Jaap, ik ga er dwars voor liggen", stelde Van Rij De Hoop Scheffer gerust.

Een dag later, donderdagavond jongstleden, reist De Hoop Scheffer niets vermoedend af naar een belangrijke campagnebijeenkomst in Utrecht. De in het dagelijks bestuur zitting hebbende directeur communicatie blijkt echter niet aanwezig, hetgeen bij De Hoop Scheffer en zijn gevolg tot een ongemakkelijk gevoel leidt.

Wanneer korte tijd later steeds duidelijker wordt dat er iets te gebeuren staat, stapt de CDA-leider spoorslags in de auto om naar Den Haag te racen. Vanuit het dagelijks bestuur krijgt hij tijdens de autorit nogmaals de vraag voorgelegd of hij wil terugtreden ten gunste van Van Rij. Doet hij dat niet dan dreigt Van Rij op te stappen. De Hoop Scheffer weigert opnieuw en krijgt even later van collega's in de Tweede Kamer te horen dat er een fax is waarop Van Rij zijn aftreden bekend maakt.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 29 september 2001