DEN HAAG - De vennootschapsbelasting voor bedrijven zal volgend jaar slechts met 0,5% dalen tot 34,5%. Het kabinet kan het niet eens worden over een pakket maatregelen waarmee een grotere verlaging zou kunnen worden gerealiseerd.

Begin dit jaar bereikten minister Jorritsma (Economische Zaken) en staatssecretaris Bos (Financiën) binnen het kabinet nog op hoofdlijnen overeenstemming over een daling met 1% tot 34% per 2002, maar die afspraak blijkt nu niet haalbaar.

Afgesproken werd toen dat de circa een miljard gulden kostende verlaging immers voor ongeveer de helft weer gefinancierd zou moeten via een aantal kleinere lastenverzwaringen voor bedrijven, zoals het schrappen van een aantal soepele afschrijvingsregelingen.

Bedrijven als de Hoogovenstak van Corus zouden bij een ruimere verlaging van de vennootschapsbelasting voor de financiering daarvan moeten opdraaien. (Foto: REUTERS)

In de afgelopen maanden is tussen Financiën en Economische Zaken echter onenigheid uitgebroken over deze lastenverzwaringen. Naast het schrappen en versoberen van een aantal gunstige fiscale regelingen wilde Bos ook een eerste aanzet voor een ecotax voor grote bedrijven introduceren, waar Jorritsma echter grote problemen mee heeft.

Omdat vooral zeer energie-intensieve ondernemingen zoals Hoogovens en Pechinney daardoor tegen fors hogere lasten zouden oplopen die door een lagere vennootschapsbelasting of andere maatregelen niet te compenseren zouden zijn vreest Jorritsma aantasting van de Nederlandse concurrentiepositie zolang geen sprake is van een ecotax waaraan veel meer Europese landen meedoen.

Doordat hierdoor de dekking voor de verlaging van een vol procent tot 34% wegvalt kan het kabinet volgende maand op Prinsjesdag slechts een daling van een half procent presenteren.

Probleem is echter dat door de beperking van de daling van de vennootschapsbelasting tot 34,5% de Nederlandse concurrentiepositie hier ook verder terrein dreigt te verliezen ten opzichte van andere landen, waar de laatste jaren immers sprake is van een duidelijke daling van het vennootschapsbelastingtarief.

Vooral in Ierland is het tarief spectaculair gedaald tot 20% en zijn er zelfs plannen voor een tarief van 12,5% per 2003, waardoor veel bedrijven zich in het land vestigen. Ook in Italië, Portugal, Spanje en Griekenland zijn recent nieuwe plannen aangekondigd om de tarieven te verlagen.

Vooral op ook op het gebied van de effectieve druk van de vennootschapsbelasting is Nederland de afgelopen jaren steeds verder naar de achterhoede gedrongen. Dit jaar bedraagt de effectieve druk 21%, hetgeen al zo'n 3% meer is dan het gemiddelde in de Europese Unie.

Alleen in Duitsland, Frankrijk en Italië was de afgelopen jaren sprake van een hogere belastingdruk, hetgeen bovendien grotere landen zijn. In kleinere landen ligt de belastingdruk om beter met de grote landen te kunnen concurreren doorgaans lager.

Uit recent onderzoek blijkt bovendien dat circa 50% van de Europese ondernemers het fiscale klimaat als een zeer belangrijke vestigingsplaatsfactor omschrijft. Bij financiële ondernemingen ligt dit percentage zelfs op 80.

Voor Jorritsma betekent de beperkte daling van 0,5% per 2002 dan ook een teleurstelling, omdat Nederland de omringende landen op dit punt niet kan bijbenen. Ook het bedrijfsleven had er op gerekend dat voor het eerst sinds lange tijd weer eens sprake zou zijn van een verlaging van het tarief, terwijl bovendien een grote aantal nieuwe ondernemingen zich in Nederland zou gaan vestigen.

Bovendien had de door het kabinet ingestelde commissie onder leiding van oud CDA-staatssecretaris Van Rooy aan het begin van de zomer geadviseerd om de tarieven van de vennootschapsbelasting volgend jaar fors te verlagen tot tenminste 30%.

Een dergelijke verlaging zou de schatkist echter ruim 5 miljard gulden op jaarbasis schelen.

Ondanks de plannen van Van Rooy om dit voor ongeveer de helft door het bedrijfsleven zelf op te laten brengen lijken deze plannen op korte termijn niet realiseerbaar omdat ook voor de komende kabinetsperiode slechts een beperkte financiële ruimte voor lastenverlichting beschikbaar is.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 15 augustus 2001