AMSTERDAM - De Japanse centrale bank (BOJ) heeft voor de derde achtereenvolgende maand de verwachtingen over de stagnerende economie naar beneden bijgesteld.
Deze herziening werd verwacht nadat de BOJ dinsdag al bekend had gemaakt haar monetaire beleid te verruimen.
De centrale bank geeft de banken een extra injectie door haar reserves te verruimen met $8,5 miljard, zodat deze meer leningen kunnen uitschrijven. Bovendien gaat de BOJ 50% meer staatsobligaties opkopen in de hoop de economische crisis verder te kunnen bestrijden.
De verruiming van liquiditeiten bij de banken ondermijnt de hervormingsplannen van de Japanse premier Koizumi, die eerder pleitte voor ingrijpende maatregelen waarbij de banken een einde moeten maken aan de slechte inbare leningen. Maatregelen die op de korte termijn kunnen leiden tot het bankroet gaan van banken en een stijgende werkeloosheid.
Volgens Hein Schotsman van de ABN Amro zullen de gevolgen van deze monetaire verruiming niet groot zijn en nauwelijks bijdragen aan een herstel van de reeds tien jaar stagnerende Japanse economie. "De banken doen niks met het extra geld", aldus Schotsman. "Het leidt niet tot extra economische activiteit zolang er geen kredietvraag is van de kant van gezonde ondernemingen. Het creëert wel het risico van meer slechte leningen, maar de banken zijn op dit moment zeer terughoudend met het verstrekken van 'twijfelachtige' leningen."
Volgens Schotsman geeft de BOJ slechts het signaal bereid te zijn mee te willen werken aan een economisch herstel. "Op deze wijze speelt de centrale bank de 'zwarte piet' door aan de overheid. De volgende stap is aan hen."
Ook Fortis is weinig optimistisch over de aangekondigde verruiming van de liquiditeit van de Japanse banken. "Het gaat er uiteindelijk om dat het vertrouwen van de Japanse consument in de economie wordt hersteld", aldus een specialist van de bank. Hoewel de overheidsuitgaven worden teruggeschroefd, krijgen bijvoorbeeld de publieke werken in de grote steden komend jaar een extra financiële injectie. "De consument ziet dat her en der wordt begonnen met de bouw van bijvoorbeeld nieuwe wegen en tunnels. Deze verwacht uiteindelijk middels een belastingverhoging zelf op te moeten draaien voor de kosten. De consument houdt dus voorlopig liever het geld in de zak en wil niet extra lenen."
In eerste instantie leidde de beslissing van de centrale bank om extra geld in de economie te pompen tot een stijging van de Nikkei-index met 3,8%. Gisteren bleek de euforie verdwenen en leek zelfs sprake van een zekere scepsis over de invloed van de maatregelen op de haperende economie. De Nikkei-index leverde 1,4% in.