BELFAST - Het Noord-Ierse vredesproces heeft gisteren door de onverwachte intrekking van het ontwapeningsvoorstel van het Ierse Republikeinse Leger (IRA) een flinke klap opgelopen. De Britse en Ierse regering betreuren de negatieve ontwikkeling, maar gaan door met het vredesproces.

Vandaag zal de Britse minister voor Noord-Ierland, John Reid, zijn langverwachte plannen openbaar maken over de hervorming van het protestantse politiekorps.

In een verklaring aan Ierse media liet de IRA weten dat recente Britse en protestantse eisen over een tijdschema voor ontwapening "volstrekt onaanvaardbaar" zijn. Dit is een zware tegenvaller voor de Britse regering, die tijd probeerde te winnen om de vredesregeling voor Noord-Ierland te redden.

Door onenigheid over de ontwapeningseis dreigde het protestants-katholieke bestuur van Noord-Ierland vorige week uiteen te vallen. Met een noodgreep heeft de Britse regering dat voorkomen. Door het provinciale bestuur de macht te ontnemen en deze 24 uur later terug te geven, heeft Londen zes weken langer tijd gekregen een oplossing te vinden.

De IRA en de voorzitter van de onafhankelijke ontwapeningscommissie, de Canadese generaal-b.d. John de Chastelain, bereikten vorige week overeenstemming over een methode om de IRA-wapens "volledig en controleerbaar" buiten gebruik te stellen. Details hielden zij geheim evenals de begindatum voor ontwapening en de politieke voorwaarden die de IRA had gesteld.

De IRA noemde de afwijzing van hun ontwapeningsvoorstel door de Ulster Unionisten, de grootste protestantse partij, en de handelswijze van de Britse regering volstrekt onaanvaardbaar. "De voorwaarden om door te gaan met ons voorstel bestaan niet meer", aldus de verklaring van het IRA.

Voor de Ulster Unionisten is deze verklaring een bewijs dat het ontwapeningsaanbod van het IRA niet serieus was. Ook de aanhouding afgelopen maandag van drie vermoedelijke IRA-leden in Colombia is volgens de Unionist Jeffrey Donaldson een bewijs dat het IRA net zoals voorheen revolutionair terrorisme aanhangt.

Functionarissen van de met de IRA gelieerde partij Sinn Fein zien in de stap van het IRA het bewijs dat de Britse regering haar oren te veel naar de unionisten laat hangen.

Unionistenleider David Trimble heeft twee keer een regering gevormd met onder meer Sinn Fein, op voorwaarde dat het IRA een begin zou maken met ontwapenen. Nadat voor de tweede keer een deadline voor de ontwapening was verstreken, heeft Trimble op 1 juli zijn functie neergelegd. De IRA meende dat de unionisten en de Britse regering hun afspraken over politiehervorming en terugtrekking van troepen niet waren nagekomen. De steun van Trimble onder protestantse afgevaardigden is dermate geslonken, dat hij zonder harde garanties van de IRA niet zal worden herkozen.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 15 augustus 2001