EDMONTON - Een klein trapje met slechts vier treden moest ze met handen en voeten beklimmen. Een vrijwilligster bood een rolstoel aan, maar dat was haar eer te na. Tranen vloeiden. Fysiek, maar ook mentaal was ze tot op de bodem gegaan. Haar hele lichaam deed zeer. De heupen, de schouders en vooral de benen. "Alsof ik lamgeslagen was met een stok", zei Letitia Vriesde later.

Het lopen van een 800 meter betekent voor haar een ware martelgang, zeker de laatste meters. Maar in Edmonton, op de slotdag van de wereldkampioenschappen atletiek, had de 36-jarige atlete uit Hoogvliet het er graag voor over. In de nadagen van haar sportcarrière verfraaide ze haar conduitestaat tamelijk onverwacht met een bronzen plak. "Als ik niet zo diep was gegaan, had ik nu geen medaille gehad. Een keuze was er niet", aldus Vriesde, in '95 bij de WK in Göteborg al eens winnares van het zilver.

Letitia Vriesde wordt sinds twee jaar begeleid door de Braziliaanse coach Luis Oliveira, ooit de man achter de loopsuccessen van Joaquim Cruz en José Luiz Barbosa. Van hem moet ze ook lopen, zoals ze dat in de finale deed: direct de leiding nemen, met een hoog tempo het veld uiteen trekken en dan maar zien hoe lang ze het volhoudt. In Edmonton hield Vriesde het heel lang vol, tot vijftig meter voor de streep. Toen kwamen achtereenvolgens Stephanie Graf en Maria Mutola langszij. Met haar tijd van 1.57.35 bleef ze voor het eerst dit seizoen onder de 1,59 minuten.

"Ik ging voor goud, maar ook dit is prachtig. Dit was de enige tactiek waarmee ik een medaille kon winnen. Ik loop nu als een kampioene. Dat heb ik aan Luis te danken. Hij schenkt me rust en vertrouwen. Hij heeft van die typische trainerspraatjes, zoals Henk Kraaijenhof die ook altijd had. 'You have to think like a champion to be a champion', dat soort teksten. Na al die jaren zou je denken dat je daar als atlete wel doorheen prikt, maar klaarblijkelijk blijft er toch iets van hangen. Want deze tactiek kun je alleen volgen als je ijzersterk bent. Vroeger kon ik dat niet, ik was niet zo'n durfal. Het vergt alles van je om zo te lopen, zowel mentaal als fysiek", aldus Vriesde. Om er lachend aan toe te voegen: "De hele wereld weet dat nu. Iedereen heeft me op handen en voeten het stadion uit zien kruipen."

Vriesde versleet de afgelopen jaren meerdere trainers, maar lijkt nu in Oliveira de juiste coach getroffen te hebben. Na haar afscheid van Henk Kraaijenhof in '97 probeerde ze het bij de Cubaan Leandro Civil, die voorheen ook Ana Fidelia Quirot begeleidde. Aanvankelijk beviel het haar uitstekend in het land van Fidel Castro, maar nadat Civil haar vertrouwen had beschaamd, vertrok ze. "Ik had van de Surinaamse regering een auto gekregen, zodat ik op Cuba een beetje mobiel was. Gloednieuw had ik hem geparkeerd, maar toen ik terugkwam van het wedstrijdseizoen in Europa, stond er ineens 25.000 kilometer op de teller. Ik ben direct bij hem weggegaan."

Oliveira is wel een man op wie ze kan bouwen, vindt Vriesde. Afgelopen seizoen trainde ze veel bij hem in het Amerikaanse Clemson (South Carolina), komend jaar wordt het Braziliaanse Manaus haar uitvalsbasis. "Als je met hem wilt trainen, moet je hem achterna reizen. Dus ik ga gewoon mee de jungle in", zegt Vriesde. Ze lijkt van geen ophouden te willen weten. In Edmonton was ze met afstand de oudste finaliste op de 800 meter, maar dat gegeven zegt Vriesde weinig. Aanvankelijk wilde de nog altijd in Hoogvliet woonachtige atlete het na de Olympische Spelen van Sydney voor gezien houden. Na het voor haar zo dramatisch verlopen toernooi (ze sneuvelde in de series) kwam ze daarop terug. "Ik schuif het afscheid gewoon elk jaar voor me uit. Zolang ik me goed blijf voelen, tenminste."

En zolang het lichaam mee blijft werken. Afgelopen weken werd ze geteisterd door een oude blessure aan de hiel, die opnieuw de kop had opgestoken. "Zodra ik mijn spikes aantrek, voel ik de pijn. Alleen niet tijdens de wedstrijden, want dan ben je te druk met hardlopen", aldus Vriesde. Als het aan sportarts Peter Vergouwen ligt, gaat ze nog volgende maand onder het mes. De atlete zelf ziet een dergelijke ingreep echter niet zo zitten. "Ik geloof niet dat het de laatste optie is. Ik ben niet de jongste meer en niemand kan me garanderen dat ik na zo'n operatie weer helemaal terugkom. Zelfs niet dokter Heyboer, die de operatie in dat geval zou uitvoeren. Dus ik wacht er nog maar even mee. Ik vind dit nog veel te leuk."

In Suriname is het brons van Vriesde groots gevierd. "Mijn hele familie is al dronken", zei ze na haar eerste telefoontje met het thuisfront. Daags voor de finale was ze nog gebeld door de president en 'alle andere belangrijke mensen van Suriname', die haar succes wensten. "Ik zou na mijn carrière graag wat voor de sport in Suriname betekenen. Zodat ik later ook nog van goede Surinaamse atleten kan genieten. Ik hoop dat er wat geld wordt vrijgemaakt. Nu staat het land op z'n kop en dan worden er gauw beloften gedaan, maar na twee maanden is iedereen dat vergeten en wordt er alleen nog naar de begroting gekeken. Zo gaat dat in de politiek, ook in Suriname."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 14 augustus 2001