MOERMANSK - Vis uit de wateren rond de gezonken Russische atoomonderzeeër Koersk wordt via de havenstad Moermansk naar Nederland geëxporteerd en zonder vermelding van herkomst op de Nederlandse en Europese markt gebracht.
Het betreft onder meer schol, kabeljauw en heilbot uit de Barentszzee die via IJmuiden en de visafslag in Urk uiteindelijk door de tussenhandel terecht komt bij de consument. Deze denkt in de meeste gevallen te maken te hebben met Noordzeevis, terwijl die afkomstig is uit de zee boven Moermansk die alom wordt beschouwd als een nucleair kerkhof.
"De vis op zichzelf is goed, want zelfs na de Koerskramp is er van nucleaire vervuiling geen sprake", zegt Sergej Filippov, vertegenwoordiger van de Noorse milieubeweging Bellona in Moermansk. Toch is de import omstreden nu de Koersk onder andere wordt geborgen omdat er in de woorden van de voorzitter van de Koersk Stichting, oud-secretaris van Defensie Van Eekelen "anders een soort BSE-crisis in het water" dreigt.
"De consument wordt gewoon belazerd", zegt een Nederlandse spijtoptant, die uit vrees voor represailles van Russische handelaren anoniem wenst te blijven. "Net als bij kip doet men bij de verwerking uiteindelijk een laagje paneermeel om de vis. De klant weet nergens van maar betaalt wel een hogere prijs. Ik ben met deze handel gestopt zodra de Koersk was gezonken."
Rob Banning van het Productschap Vis in Rijswijk bevestigt dat er al enige tijd gerommeld wordt met vooral platvis uit de Barentszzee. Onlangs verschenen er op de website Fis.com berichten dat Noorwegen in toenemende mate geldt als 'omkatland' van Russische vis die uiteindelijk als Noorse vis zonder invoerheffingen op de Europese markt wordt gebracht. Banning: "In Nederland bestaat geen wetgeving die de vermelding van herkomst voor de consument verplicht stelt. Dat is een zwak punt dat hopelijk snel binnen Europees verband zal worden opgelost."
Uit stukken die in het bezit zijn van deze krant blijkt dat onder meer het bedrijf Frival Market Development Company BV uit Delfzijl actief is in de vishandel tussen Nederland en het hoge noorden van Rusland. De vis wordt onder meer ingekocht bij Vega, een Russische wetenschappelijke instelling die tevens commercieel actief is. Via Moermansk en een Russisch-Deense joint venture in Denemarken belandt de vis uit de Barentszzee uiteindelijk in Nederland.
Woordvoerder Theo Pasma van Frival noemt de vishandel van zijn bedrijf 'slechts marginaal' en weigert te zeggen onder vermelding van welk land van herkomst de vis uiteindelijk op de markt terecht komt. "Wij betalen keurig de 12 procent invoerheffing. Met onze handel is niks mis."
Aleksej Tsjernov, directeur van transporteur Samskip in Moermansk, bevestigt de groeiende handel met Nederland. Hij sluit niet uit dat de Russische schollen en kabeljauwen die hij naar IJmuiden vervoert uiteindelijk als 'Noordzeevis' bij de consument op zijn bord komen. "Ik weet dat het op grote schaal gebeurt. Maar dat is mijn zaak niet. Wij zijn vervoerders."
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}