FUKUOKA - Vreugde, verwarring, verdriet. Voor het eerst sinds Pieter van den Hoogenband zich tot de elite van het mondiale zwemmen mag rekenen draaide het bij het Geldropse zondagskind op het koningsnummer niet om de V van victorie. En dat legde een andere, nimmer eerder belichte zijde van de onbevangen en goedlachse Brabander bloot. Het hoofd gebogen, starend in het luchtledige en met de tranen in de ogen blikte Van den Hoogenband een half uur na de meest curieuze WK-finale uit de geschiedenis met gebroken stem terug op het moment waarop hij na afloop van de 100 meter vrije slag van het gelukzalige paradijs in het vagevuur belandde.

Juichen na het aanschouwen van het nummer 1 achter zijn naam op het scorebord. Teleurstelling over de tijd van 48,43. Toch blijdschap vanwege de eerste wereldtitel. Verbijstering over het ontbreken van een tijd achter de naam van Anthony Ervin. Opluchting na de felicitaties van de olympisch en wereldkampioen op de 50 meter. Ontreddering na het uiteindelijke Salomonsoordeel van de jury in het voordeel van de Amerikaan het scala aan emoties werd Van den Hoogenband te veel.

"Ik ben pas één keer eerder in mijn leven zo teleurgesteld geweest, toen ik zakte voor mijn eindexamen", lachte hij zuur. "Maar dat zag ik iets langer van tevoren aankomen."

In het land waar alles draait om high-tech keert het zwemmen deze week bijkans terug naar de tijd van paard en wagen. Uit commerciële overwegingen ging de organisatie in Fukuoka voor de tijdwaarneming in zee met de Japanse firma Seiko, in plaats van te kiezen voor de gebruikelijke registratie van Omega. Een voor alle partijen uiterst ongelukkige deal, want de eerste zes dagen van het toernooi worden gekenmerkt door chaos, verwarring en een hausse aan protesten. Zo zou gisteren het aantikken van Ervin met een druk van minder dan 1,5 kilogram zijn gebeurd, waardoor directe tijdregistratie niet mogelijk was. Bestudering van de videobeelden zou echter hebben uitgewezen dat de Amerikaan eerder aantikte dan Van den Hoogenband, iets dat laatstgenoemde ernstig in twijfel trok. "Laat ik voorop stellen dat ik gewoon harder had moeten zwemmen. Dit is gewoon beneden mijn niveau. Maar hoe ze aan die tijd van Ervin zijn gekomen, is me een raadsel", vroeg hij zich hardop af.

Ervin, die voor de WK met 48,98 de snelste tijd van het seizoen had gezwommen, had hij de gehele race niet gezien, zo moest hij bekennen. Niet alleen concentreerde Van den Hoogenband zich volledig op de naast hem gestarte Ian Thorpe (die uiteindelijk teleurstellend als vierde eindigde), de Amerikaan lag tevens in baan 2, niet bepaald de zijde van het zwembad waar winnaars plegen te finishen. Maar dat was in zijn optiek niet het meest opmerkelijke. Van den Hoogenband legde de eerste 50 meter af in 23,02, veertienhonderdste seconde sneller dan tijdens de halve finale van de Spelen in Sydney, de race waarin hij wereldrecord bepaalde op 47,84. De Amerikaan ging af in 22,60, een tactiek die door 'VdH' werd gekenschetst als zelfmoord en die er de oorzaak van was dat hij de laatste meters van pure vermoeidheid nauwelijks vooruit kwam.

"Dat vind ik nog het meest merkwaardige van dit verhaal. We tikken allebei tegelijk aan, maar degene die op de plaat aanstormt blijkt uiteindelijk langzamer te zijn dan degene die uitdrijft. In de atletiek is zoiets niet mogelijk. Daar is de hoogte van de snelheid bepalend als twee atleten naast elkaar over de finish komen. Die hele gang van zaken maakt deze nederlaag extra moeilijk te slikken. Had ik maar meteen verloren, dan was ik niet zo teleurgesteld geweest. Nu heb ik me een paar minuten wereldkampioen mogen wanen. Dat moet mij weer overkomen, dacht ik toen de uitslag werd terug gedraaid. Als bij mij iets verkeerd gaat, gaat het namelijk meteen ook goed verkeerd."

'The Dutch Dolphin' was na de prijsuitreiking nog zo ontdaan, dat hij het gebaar maakte alsof hij zijn medaille in het publiek gooide. De overdreven verering van het hotelpersoneel dat voortdurend eten bracht, zijn kamer blééf opmaken en voortdurend schone handdoeken kwam brengen plus de constante belangstelling van cameraploegen, overal waar hij zich maar in het bad bevond werkten Van den Hoogenband op de zenuwen. Misschien werd hij daar wel onbewust door afgeleid, probeerde hij een oorzaak voor zijn nederlaag te zoeken. Maar de woorden lagen nog in zijn mond bestorven, of hij ontkrachtte ze al. "Dat zijn allemaal slappe excuses. Smoesjes. Iemand met mijn status moet elk moment van de dag kunnen winnen. Deze WK is een harde les geweest. Maar harde lessen zijn meestal wel de beste."

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 27 juli 2001