LUZ-ARDIDEN - Het was een zege voor de vrijheid. De gebalde vuistslag en het religieuze kruisteken op de hoogste trede van het podium reflecteerden de emoties van Roberto Laiseka. Vuur spuwde uit zijn grote, lichtblauwe ogen, het fanatisme was van zijn lichaamstaal af te lezen. Zijn langgekoesterde droom ging met de ritoverwinning in het roemruchte Luz-Ardiden in vervulling en het bood hem de mogelijkheid om voor de hele wereld zijn boodschap duidelijk te maken. Wielrennen mag dan wel zijn beroep zijn, Laiseka gebruikt zijn fiets bovenal als wapen in de onafhankelijkheidsstrijd van het Baskenland.

Roberto Laiseka

Nee, hij is geen sympathisant van de gewelddadige ETA. Hoewel de 31-jarige dezelfde doelstelling nastreeft, verafschuwt hij hun middelen. Zoals bijna alle twee miljoen Basken die de afgelopen dagen in de Pyreneeën vol branie en bravoure langs het parcours stonden. Ze verhieven hun stem en toonden vol trots hun vlag. Zo hopen ze sympathie te kweken voor hun eigen land. De Tour was hun vreedzame demonstratie om de afscheiding van het Baskenland van Spanje kracht bij te zetten.

Vanaf zijn pubertijd is Laiseka een van hen. Zijn haren kleuren inmiddels al grijs, maar zijn dadendrang is sterker dan ooit. In zijn achtste jaar als prof bereikte hij het hoogtepunt uit zijn carrière. De ritzege in de Tour greep hij aan om zijn visie ten gehore te brengen. Zoals de militant steeds voorop heeft gelopen in die strijd. Acht jaar geleden werd de renner uit Gernika, nabij Bilbao, prof bij Euskadi. Een ploeg die dat jaar werd opgericht en gesponsord door de Baskische provincie voor het luttele bedrag van 700.000 gulden. Middels het fietsen wilden ze hun vrijheidsstrijd tegen Spanje kleur bij zetten. Sinds het Baskische telefoonbedrijf Euskaltel hoofdsponsor is, kwam er meer geld in het laatje en krijgt hun boodschap globaal gehoor.

De zeges van David Etxebarria en hun nieuwe held de 23-jarige Iban Mayo in de Midi Libre en de Classique des Alpes gaven de ploeg al status. De wildcard van Jean-Marie Leblanc voor de Tour de France bracht hen definitief op het mondiale platform. "We hebben daarna uitgebreid feest gevierd", zei ploegleider Julian Gorospe gisteren dolenthousiast. "Dit is het summum. Wij laten hier zien dat wij als Basken ook iets kunnen presteren. Alle renners in de ploeg zijn immers Bask van geboorte. Deze zege zal door onze hele streek gekoesterd worden. Het is immers een zege voor het volk."

De loodzware veertiende rit door de 'Hautes-Pyrenees' werd voor hen. Dichtbij hun thuisland werd de 144,5 kilometer lange rit aangegrepen. Vanaf de eerste kilometer ging het Oranje-collectief, de kleur van het telefoonbedrijf, in de aanval. Over de Col d'Aspin en de Col du Tourmalet werd Laiseka echter gespaard. Hij was immers hun laatste troef. De afgelopen twee jaar won hij steeds een zware bergrit in de Vuelta, in respectievelijk Alto de Abantos en Arcalis. Ook afgelopen vrijdag bewees Laiseka zijn talent. Op de slotklim naar Ax-les-Thermes was hij als enige in staat om tot bij Armstrong en Ullrich terug te komen en kon hij daarna ook nog wegspringen bij de absolute matadors van dit 'Grand Spectacle'.

Op de slotklim naar het skioord Luz-Ardiden werd het talrijke Baskische publiek gek van opwinding. 'Venga, Venga'. Ga, ga, werd er oorverdovend hard naar hem geschreeuwd. En na enkele kilometers op de col van hors categorie gaf hij gehoor aan de smeekbodes. "Het was ongelooflijk hoe het publiek naar me schreeuwde", verklaarde hij achter het podium. "Ik had daardoor zelfs moeite om me te concentreren, maar het gaf me ook vleugels. Als geen ander ken ik deze berg. Als toerist heb ik hier al gefietst, als jongetje stond ik er de Tour-helden aan te moedigen. In 1990 was ik er al bij toen Greg LeMond in de regenboogtrui reed en Miguel Indurain verrassend won. Met een bus konden we tot één kilometer van de finish komen. Ik had een fototoestel bij me en wilde mijn helden vereeuwigen. Dat lukte niet omdat een andere supporter een bekertje yoghurt over mijn camera wierp."

Gisteren stond het publiek er voor hem. "Jongens waar ik toen mee in de bus zat, moedigden mij nu aan. Dat was heel bijzonder. Het gaf me extra krachten. Zoals ook de gedachte om mijn Baskenland hier te promoten me stimuleerde om harder en harder te gaan."

Laiseka is geliefd onder zijn volk. Natuurlijk is hij een held, maar de dertiger blijft altijd een van hen. Zonder kapsones houdt hij vast aan de normen en waarden waarmee hij is opgegroeid. En steeds beschouwt hij Spanje als het verre buitenland. "Acht jaar draag ik de kleur van deze ploeg. Na mijn ritzeges in de Ronde van Spanje kreeg ik aanbiedingen van alle andere Spaanse teams. Financieel kon ik flink vooruit gaan, maar geld is niet mijn drijfveer. Ik zal deze ploeg en daarmee het Baskenland altijd trouw blijven. Onze boodschap betekent veel meer voor me."

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 23 juli 2001