UTRECHT - De personeelstekorten in de zorg zijn groot. Niet alleen huisartsen sluiten hun deuren, ook in de verpleeginstellingen is sprake van een zomerstop. De kaalslag van de afgelopen 15 jaar laat zijn sporen na. Een scholingsoffensief, automatisering, deregulering en betere arbeidsvoorwaarden moeten van het krakende zorgstelsel weer een geoliede machine maken. Maar dat kost geld. Veel geld.

|
Rob van der Plank.
|
"We zijn door het diepste dal heen maar om die lijn voort te zetten, moet er flink geïnvesteerd worden", zegt Rob van der Plank van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NvZ). "In ieder geval meer dan de minister nu begroot heeft."
Het afgelopen weekend kwamen de medisch specialisten en ziekenhuizen met een claim van 1,4 miljard. Een pr-boodschap die ook de afdeling voorlichting zorgen baarde. Want hoe verkoop je dat specialisten, bekend staand om hun riante inkomen en voorliefde voor aftrekposten, meer geld van de minister vragen? "Gewoon door je verhaal goed te onderbouwen. Onze claim staat als een huis", zegt Van der Plank.
"Natuurlijk staan medisch specialisten bekend als grootverdieners. En dat we ze in de afgelopen jaren soms de golfbaan op hebben geschopt, heeft dat imago geen goed gedaan. Maar iedereen vergeet dat het niet altijd hun keuze was. Vaak mocht er niet meer geopereerd worden omdat het ziekenhuis door zijn budget heen was en stonden de operatiekamers noodgedwongen leeg. Wederom een gevolg van het rigide budgetteringssysteem."
Inmiddels is dat systeem dusdanig veranderd dat ziekenhuizen wanneer ze meer ingrepen verrichten daar ook extra geld voor krijgen. In de eerste helft van dit jaar zijn er tussen de 2,5 en 3% patiënten meer geholpen. "Ik ben niet somber", zegt Van der Plank. "We zijn door het diepste dal heen en dat komt mede doordat er meer geld beschikbaar is gekomen. Daarmee hebben we een begin gemaakt om de achterstand die we hebben opgelopen, ongedaan te maken. Nu moeten we gaan bouwen aan de toekomst.
Zo is de financiering van (dure) geneesmiddelen en kunst- en hulpmiddelen bijvoorbeeld een groot probleem voor de ziekenhuizen. "We komen op die post tussen de 120 en 150 miljoen per jaar tekort", geeft Van der Plank aan. "Maar het grootste probleem is het gebrek aan personeel."
De opleidingscapaciteit voor medisch specialistische vervolgopleidingen zouden volgens de NvZ moeten worden uitgebreid van 651 naar 1011 plaatsen. De minister heeft slechts 60 extra plaatsen toegezegd voor dit jaar en nog eens 125 in 2002. Om de gewenste capaciteit te realiseren moet het budget dus verder verruimd worden. "Als je het goed wil doen betekent dat een extra kostenpost van 20 miljoen in 2002."
"Hetzelfde geldt voor de verpleegkundigen zonder wie de specialisten hun werk niet naar behoren kunnen uitvoeren. We zijn met het kabinet overeen gekomen dat we de instroom moeten laten groeien met 10 tot 15% per jaar. Dit scholingsoffensief kost 240 miljoen als we op 1 januari van start willen gaan." Het aantal nieuwe ziekenhuisapothekers zal eveneens verhoogd moeten worden naar 32 personen per jaar. En hoe de tekorten aan fysici en klinische chemici ingedamd gaan worden, is nog in onderzoek.
"En dan heb ik het nog niet gehad over de ophoging van het ict-budget, het afkopen van de goodwill voor specialisten, betere arbeidsvoorwaarden, compensatie voor de sterk gestegen wao-premies en een structurele aanpak van de wachtlijsten", verzucht Van der Plank.
"Onze claim is fors, dat beseffen we. Er is immers al veel geïnvesteerd. Maar we hebben een heel zorgvuldige optelsom gemaakt zodat iedereen weer aan de slag kan. De afgelopen jaren hebben we de zorg met kunst- en vliegwerk in de lucht gehouden. In die zin was het nu misschien eenvoudiger geweest als alles in de soep was gelopen."