JAKARTA - Slechts enkele uren voor de Indonesische Raadgevende Volksvergadering (MPR, het hoogste wetgevende orgaan) aan de procedure voor zijn afzetting zou beginnen, heeft president Abdurrahman Wahid vannacht in Indonesië de noodtoestand afgekondigd, en beide kamers van het parlement ontbonden.

Wahid (Foto: AP)

Maar kort nadat Wahid zijn besluit bekendgemaakt had, namen zowel Marzuki Darusman, secretaris van het kabinet, als Wahids steunpilaar Agum Gumelar, de coördinerende minister voor Veiligheids- en Politieke Zaken, ontslag.

De MPR zou vandaag beginnen aan het laatste oordeel over Wahid, die van incompetentie en betrokkenheid bij enkele corruptiegevallen wordt beschuldigd. In de MPR bestaat een overgrote meerderheid voor afzetting van Wahid.

Ook verklaarde Akbar Tanjung, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden (DPR) tevens leider van de tweede grootste Indonesische partij Golkar onmiddellijk dat de volksvertegenwoordiging zich niet laat ontbinden.

Megawati (Foto: EPA)

Net als de politiechef van Jakarta, die zijn agenten de opdracht gaf geen gehoor te geven aan Wahids bevel, kondigde MPR-voorzitter Amien Rais vannacht aan dat de speciale zitting die Wahids afzetting zou voorbereiden, vandaag gewoon doorgaat en om 8 uur lokale tijd begint.

Na zijn afzetting zou de Indonesische president worden opgevolgd door vice-president Megawati, die zo snel mogelijk zou worden beëdigd. Meer dan 40.000 extra politieagenten en militairen zijn op de been in verband met mogelijk acties van Wahid-aanhangers.

Voor hij gisteravond de noodtoestand uitriep, liet de president weten niet voor de speciale zitting van de MPR te verschijnen omdat hij deze ongrondwettig acht. Nu Wahid zijn dreigement eindelijk heeft uitgevoerd, is er een onduidelijke en zelfs gevaarlijke situatie ontstaan.

Bij herhaling verklaarden talrijke hoge officieren van krijgsmacht en politie in de afgelopen maanden dat de situatie in het land geen afkondiging van de noodtoestand rechtvaardigt, en dat zij dus geen medewerking zullen verlenen aan de uitvoering ervan.

Maar de politiemacht is verdeeld. Wahid heeft getracht de nationale politiecommandant, generaal Bimantoro, te ontslaan, doch deze weigerde op te stappen. Hoewel de president de plaatsvervangende commandant tot bevelhebber benoemde, is Bimantoro nog steeds verantwoordelijk voor de veiligheid in het land.

Of de krijgsmacht loyaal aan de uitvoering van de noodtoestand (die de president uitgebreide bevoegdheden geeft, zoals de arrestatie van zijn politieke tegenstanders) zal meewerken, is dus onduidelijk. En zonder de medewerking van militairen en politie is de noodtoestand een bot wapen.

Vorige week al had MPR-voorzitter Amien Rais gezegd dat de afkondiging van de noodtoestand onmiddellijk zou worden gevolgd door een speciale zitting die geheel aan Wahids afzetting zou zijn gewijd. Toen die afkondiging uitbleef, vond de MPR een reden toch zo'n zitting te houden nadat Wahid de politiecommandant had benoemd zonder het parlement te consulteren, zoals wettelijk is voorgeschreven.

Deze speciale zitting is geen parlementaire coup, zei Rais afgelopen weekeinde. "Een coup kan niet constitutioneel zijn en wat als constitutioneel wordt gezien, kan geen coup zijn", zei hij. "Het zou veel beter voor Wahid zijn indien hij aftrad. Als de Indonesische president namelijk wordt beschuldigd, zou hij voor de rechter kunnen worden gebracht en verantwoordelijk gehouden voor wat hier in de afgelopen jaren is aangericht."

Rais: "Ik geloof niet meer in wonder-compromissen. Ik denk dat leger en politie de noodtoestand zullen afwijzen. Als Wahid na zijn inbeschuldigingstelling het paleis niet wenst te verlaten, natuurlijk, dan zal de politie hem arresteren."

Volgens de 'Jakarta Post' zijn talrijke Chinezen inmiddels het land ontvlucht, zoals ze dat ook deden ten tijde van de onrust die de afzetting van president Soeharto begeleidde. "Het is beter de stad te verlaten dan in Jakarta te zijn gedurende de speciale zitting. Ik voel me veiliger daarbuiten en tegelijkertijd kan ik nog zaken doen ook", aldus Lim Han Juan, een 47-jarige elektronicahandelaar.

In Jakarta ontploften gisteren twee bommen nabij twee christelijke kerken. Daarbij werden veertien mensen gewond.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 23 juli 2001