DEN HAAG - Fraudeteams van onder meer arbeidsinspectie, GAK en Belastingdienst hebben een omvangrijke handel in sofi-nummers ontdekt. In het illegalen-circuit gelden prijzen variërend van ƒ50 voor een eenvoudig sofi-nummer tot zelfs ƒ14.000 voor een sofi-nummer, compleet met een hele set identiteits-documenten, waaronder een vervalst paspoort.

Een sofi-nummer biedt een illegaal in Nederland toegang tot de arbeidsmarkt en bovendien tot een groot aantal voorzieningen, zoals de studiefinanciering, (huur-)subsidies, kinderbijslag, het ziekenfonds en uitkeringen.

Vele tienduizenden sofi-nummers zouden via de zwarte markt in handen zijn gekomen van illegalen, die daarmee 'legaal' tot de Nederlandse arbeidsmarkt zijn toegetreden. Vorig jaar kwamen er 137.000 vreemdelingen naar Nederland, slechts een klein deel daarvan maakt kan op een legale status.

Bovendien zijn er sofi-nummers ontdekt waar soms honderden illegalen achter schuil gaan. De uitkerende of premie-innende instanties, blijken geen standaard-controle uit te voeren of één sofi-nummer vaker wordt gebruikt.

Momenteel zijn meerdere zogenaamde 'multidisciplinaire teams', onder meer van FIOD, GAK, Arbeidsinspectie en Justitie, operationeel om de sofi-fraude aan te pakken, die overigens nauw verweven is met de fraude met identiteitsbewijzen.

Woordvoerders van zowel het GAK als de Arbeidsinspectie (AI) hebben dat tegenover deze krant bevestigd. GAK-woordvoerder Wim Bastiaanse bevestigt dat een speciaal team op de sofi-problematiek is gezet, maar het GAK wil, gezien de fase waarin dit onderzoek verkeert, verder geen nadere mededelingen doen. De GAK-zegsman: "Het team onderzoekt in hoofdzaak, hoe, wat en waarom en de mogelijkheden tot het misbruik maken van het sofi-nummer".

De Algemene Bond van Uitzendondernemingen ABU zegt de sofi-problemen recent bij de politiek te hebben aangekaart.

Morgen begint De Telegraaf met de publicatie van eigen onderzoek, waaruit blijkt dat de fraude met sofi-nummers veel omvangrijker is dan tot nu toe werd aangenomen. De krant citeert onder meer uit vertrouwelijke rapporten van de Belastingdienst en multidisciplinaire fraudeteams, waarin melding wordt gemaakt van de omvangrijke sofi-fraude.

Geconfronteerd met de belangrijkste uitkomsten van het Telegraaf-onderzoek, laat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) deze week in een schriftelijke verklaring aan deze krant, onder meer weten dat het ministerie "een aantal acties is opgestart om de problemen in de identiteitsketen aan te pakken".

Deze acties zijn:

• De uitvoeringsinstellingen GAK, Cadans (welzijn/detailhandel), SFB (bouw), GUO (landbouw) en USZO (overheid) moeten hun bestanden opschonen om te ontdekken welke sofi-nummers meerdere keren voorkomen;

• De controle-handelingen en administratieve verplichtingen moeten worden verbeterd;

• Loket-personeel moet worden bijgeschoold om de authenticiteit en echtheidskenmerken van documenten (paspoorten en sofi-afgifte-formulieren) beter te kunnen herkennen;

• Verbeteren van voorlichting aan en faciliteren van de werkgevers met betrekking tot de controle;

Verder zegt SZW veel te verwachten van de oprichting van de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) per 1 januari a.s. die met name de 'zware gevallen' moet gaan aanpakken.

Over de legertjes illegalen achter één sofi-nummer zegt het ministerie van SZW: "Het is theoretisch mogelijk dat sofi-nummers meervoudig gebruikt zijn. Door hetzij frauderende werkgevers, dan wel groepen werknemers. Dit moet bij de administratieve verwerking door uitvoeringsinstanties aan het licht komen door systematische bestands-vergelijkingen". Uit de geheime rapporten waar De Telegraaf over beschikt, blijkt dat dit laatste niet of slechts beperkt het geval is. SZW: "Door fraude met identiteitsdocumenten en misbruik van sofi-nummers wordt o.a. getracht wederrechtelijk toegang tot arbeid te verkrijgen."

De betrokken ministeries, Binnenlandse Zaken, Financiën, Sociale Zaken en Justitie, hebben verder hun zinnen gezet op de introductie van een zogenaamde 'smartcard' om de identiteits-fraude te bemoeilijken. In deze kaart moeten kenmerken zoals bijvoorbeeld vingerafdruk, handpalm-afdruk, oogvorm of stemgeluid. De kans op fraude moet dan een stuk kleiner worden ten opzichte van het gebruik van de huidige niet-persoonsgebonden kenmerken als een pincode of wachtwoord. Overigens heeft het afgifte-formulier voor een sofi-nummer geen van beiden.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 20 juli 2001