BELGRADO - Het zou misschien passend zijn geweest als Mira Markovic samen met haar 'held' Slobodan Milosevic in Den Haag voor het Joegoslavië-Tribunaal was verschenen. Zo hebben ze altijd geleefd, nooit van elkaar gescheiden, twee handen op één buik. Samen werden zij groot, samen vernielden zij Joegoslavië.

Nu zij haar man mag bezoeken in zijn cel zal zij haar invloed weer laten gelden. Nooit heeft Milosevic zijn vrouw kunnen weerstaan. Ze was zijn enige echte adviseur die zijn speeches schreef en hem zijn politieke daden dicteerde, hoe desastreus die vaak ook uitpakten.

In Belgrado verzucht menigeen dat "zij ook in Den Haag had moeten zitten." "Zonder haar was Milosevic eigenlijk alleen maar een wereldvreemde, schuwe man. Gevaarlijk zeker, want hij had macht, maar het venijn kwam van haar", zegt een ex-lid van haar communistische partij Joegoslavisch Links (YUL) uit de grond van zijn hart.

Mira Markovic (1942) was haar eerste levensjaren op de vlucht met de partizanen van Tito. Een jaar na haar geboorte werd haar ongehuwde moeder, Vera Militic, opgepakt. Ze verraadde kameraden aan de Duitsers voordat zij werd geëxecuteerd. Nooit heeft Mira wat 'vrede' betekent die beschuldiging uit het partizanenkamp geaccepteerd.

Ze draagt alleen zwarte kleding. Met haar inmiddels geverfde ravenzwarte haar, bleke gezicht en haar rol in Joegoslavië kreeg ze de bijnaam 'de heks'.

Toen Milosevic na hun huwelijk pijlsnel opklom in de communistische partij, doceerde zij marxisme en leninisme aan de universiteit van Belgrado. Uit die tijd stammen veel verhalen, waarin zij zich opwerpt als verdediger van de armen en onderdrukten. Zodra haar levenspartner echter de macht in handen had, bleek die bewogenheid vals.

Tegen de tijd dat zij een eigen partij stichtte, die in tandem met Milosevic' Socialistische Partij van Servië het politieke leven compleet gijzelde, had zij de aansluiting met de werkelijkheid allang verloren.

Markovic zelf ziet een vergelijking met Nicolae en Elena Ceausescu, het presidentiële echtpaar dat bij de val van het communisme in Roemenië werd geëxecuteerd. Net als de onberekenbare Elena Ceausescu beschouwt Mira zich nog steeds als een zegen voor de mensheid. • Mira Markovic ...visum...

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 13 juli 2001