ROTTERDAM - Politiebonden en rechtsdeskundigen zien niets in de proef van politie en justitie om Rotterdamse ondernemers zelf winkeldiefstallen te laten afhandelen. Volgens het plan krijgen zogenoemde first-offenders (mensen die niet eerder met justitie in aanraking zijn geweest) de mogelijkheid om de diefstal in der minne te schikken met de winkelier.
De 'beginnende' dief geeft in dat geval de buit terug, betaalt een schadevergoeding en ontloopt daarmee een aangifte. De diefstal wordt wel gemeld aan de politie. Werkt de boef niet mee, dan wordt er officieel aangifte gedaan.
Volgens het OM snijdt het mes aan twee kanten: zowel de politie als winkelier verspilt geen tijd meer aan de aangifte-procedure. "In de proef gaat het puur om het aanspreken van de winkeldief. Hij kan kiezen of delen", aldus het Rotterdamse OM.
Volgens rechtsdeskundigen is de proef echter onwettig, omdat de diefstal zonder tussenkomst van een rechter wordt afgehandeld. Volgens advocaat mr. F. van Ardenne mag een winkelier of beveiligingsbeambte een dief alleen aanhouden als hij hem vervolgens 'onverwijld aan de politie overdraagt'. In het Rotterdamse geval gebeurt dat niet en gaat de winkelier aan de slag met de verdachte.
Ander probleem is dat de ondernemer moet uitzoeken of de winkeldief wel een 'first offender' is. Volgens het OM wordt er een systeem uitgedokterd waarbij de winkelier die informatie over de dief krijgt, zonder dat de privacy wordt geschonden.
Joop Vogel, voorzitter van politiebond ACP, heeft daar weinig vertrouwen in. "Dit riekt naar verslonzing van de rechtsstaat. Dit is een taak van de politie. Gaat een winkelier nu uitmaken wat recht en onrecht is?"
"Een slechte ontwikkeling. Dit moet niet kunnen", zegt Jan-Willem van de Pol, penningmeester van politiebond NPB. "Het OM spant het paard achter de wagen. Als we deze taak uit handen geven aan winkeliers, moeten we ons in dit land eens goed achter de oren krabben. Dit kan niet in een rechtsstaat. Anders valt alle objectiviteit weg."
Ook ondernemersvereniging MKB Nederland zet grote vraagtekens bij de proef. "Winkeldiefstallen afhandelen is een taak van de overheid, niet van de detaillist", zegt vice-voorzitter mevrouw A. van Arenthals.
De Stichting City Rotterdam, het orgaan van de ondernemers in het centrum van de Maasstad, ziet het project wél zitten. "Wij willen politie of justitie een handreiking doen, zodat ze meer tijd krijgen voor ernstiger zaken. We willen helemaal niet op hun stoel gaan zitten", zegt stichtingsvoorzitter Guus van der Werff.