AMSTERDAM - De recente pogingen om snel af te kicken van zijn verslaving aan drugs en drank zijn rockster/kunstenaar Herman Brood (54) vrijwel zeker fataal geworden. Hij werd depressief en suïcidaal door het relatief snel teruggedrongen gebruik.

Man neemt afscheid van Brood bij Hilton.

Zijn dodensprong, woensdag, vanaf het dak van het Amsterdamse Hilton hotel past, volgens verslavingsdeskundigen, geheel in de lijn van een totale fysieke en mentale ontregeling die kan optreden wanneer langdurig verslaafden hun gebruik vrij abrupt verminderen of zelfs enige tijd stil leggen en daarin niet goed (willen) worden begeleid.

De balans moet zijn weggevallen bij Herman Brood, vermoeden zij, evenals het vangnet van de Londense kliniek waar hij september vorig jaar met spoed werd opgenomen. "Elke abrupte verandering, zoals het plotseling stoppen met roken, drinken of drugs, het in korte tijd heel sterk vermageren of een gedrag staken dat al tientallen jaren bestond, heeft risico's. Het lichaam ontbeert dan ineens de stoffen die het jarenlang toegediend kreeg. Het valt daardoor in een gat, omdat na jarenlang gebruik een nieuw evenwicht in dat lichaam en vooral in de hersenen is ontstaan", zegt dr. P. Geerlings, psychiater, eerste geneesheer en verslavingsdeskundige van het Jellinek Centrum in Amsterdam. "Na het staken van jarenlang drugsgebruik kan depressiviteit optreden, evenals hevige gevoelens van wanhoop die kunnen ontaarden in suïcidaal gedrag of andere ontremmingen."

Geerlings' woorden passen geheel in de beschrijving van Broods situatie door schrijver Bart Chabot, een der beste vrienden van Brood, die hem de laatste maanden van zijn leven "soms twee, drie keer per week" bezocht. Chabot zag de veranderingen bij Herman Brood ontstaan nadat deze zich in Londen grondig doch tamelijk kortdurend had laten behandelen wegens excessief gebruik van drank en drugs. "In de maanden na zijn verblijf in de kliniek werd hij depressiever en viel het woord 'zelfdoding' ook steeds vaker. Je kunt je achteraf bezien afvragen of Herman er wel verstandig aan gedaan heeft af te kicken", zei Chabot enkele uren nadat het stoffelijk overschot van Brood was opgeraapt van een dakdeel op de vierde verdieping van het Amsterdamse hotel.

Psychiater Geerlings: "Als je ziet dat de kwaliteit van leven verslechtert door het afkicken, en iemand er beroerder aan toe is dan tijdens zijn of haar gebruik, dan kun je je inderdaad afvragen of dat afkicken wel zo goed is geweest. Een verslaafde als deze patiënt was vrij zeker beter af geweest met doorgaan onder strikte begeleiding."

"Mensen die in de schijnwerpers van de publiciteit staan", vervolgt dr. Geerlings, die reeds vele jaren werkzaam is in 'de Jellinek', "hebben dikwijls moeite zich te vervoegen bij de reguliere instellingen. Zij zoeken dan een kliniek in het buitenland, in Engeland, Schotland of Israël, waar zij minder dénken op te vallen en daar soms een vrij korte kuur doormaken."

Volgens Geerlings draagt een opname van beperkte duur in een kliniek een serieus gevaar op terugval in zich dan een geleidelijk ontwenningsproces. Hij verklaart zich nader: "Alle ervaringen van iemand de drugs en drank die zijn gebruikt, muziek die is beluisterd en emoties die zijn doorgemaakt álles ligt opgeslagen in het zogeheten 'ventrale subilicum', ofwel het archief van de hersenen dat zich in de 'hippocampus' bevindt. Zodra iemand bijvoorbeeld muziek hoort die hij associeert met zijn drugsgebruik, ligt terugval op de loer. Het is het vonkje dat de verslaving weer kan doen aanwakkeren. Zo kende ik een patiënt die al vier jaar clean was na jarenlang heroïnegebruik. Ineens kwam hij op het Centraal Station in Amsterdam, een plek waar hij al die tijd niet geweest was, en voelde vanaf dát moment de behoefte aan heroïne weer in alle hevigheid opkomen. Dat is de triggerfunctie vanuit de hersenen die dat gevoel opwekt. Het zogeheten 'glutamaat-receptorsysteem' speelt daarin, zo blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek, een belangrijke rol."

Door langdurig gebruik van alcohol en drugs kunnen blijvende veranderingen in de structuren van de hersenen optreden. Geerlings: "Zelfs bij het gebruik van één enkel xtc-pilletje is daar al sprake van. Althans na een jaar is de hersenbeschadiging nog aantoonbaar. Of dat tien jaar later ook nog speelt, weten we nog niet. Dat onderzoek loopt nog. Maar door veranderingen in de hersenen verandert het gedrag van iemand. Jarenlang drugsgebruik kan leiden tot overprikkeling in de hersenen, met als eventueel gevolg: een opgefokte depressie, impulsief-destructief gedrag ineens wordt het iemand te veel."

Dat gedrag viel te lezen in het afscheidsbriefje dat op het lichaam van Herman Brood werd gevonden. De extreme levenskunstenaar had ineens de moed opgegeven en schreef: "Ik heb er geen zin meer in..."

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 13 juli 2001